Page 255 - Electrician - 1st Year - TT - Punjabi

ਸੰਵਖਆਿਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਪੇਸ ਿਰਾਿਰ ਹੈ। • ਉੱਚ ਟਾਰਕ/ਿਜ਼ਨ ਅਨੁਪਾਤ ਹੈ।

ਇਸ ਲਈ, DC ਵਿੱਚ ਯੰਤਰ ਨੂੰ ਜੋੜਦੇ ਸਮੇਂ ਪੋਲਵਰਟੀ ਨੂੰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਦੇਵਖਆ • ਢੁਕਿੇਂ ਰੋਧਕਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਿੋਲਟਮੀਟਰ ਜਾਂ ਐਮਮੀਟਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੋਵਧਆ ਜਾ
ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਿਾ, ਜਦੋਂ AC ਸਪਲਾਈ ਨਾਲ ਜੁਵੜਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਸਕਦਾ ਹੈ
ਤਾਂ ਯੰਤਰ ਵਡਫੈਕਟ ਨਹੀਂ ਹੋਿੇਗਾ। • ਕੁਸ਼ਲ ਡੈਵਪੰਗ ਹੈ
ਪੀ.ਐੱਮ.ਐੱਮ.ਸੀ. ਯੰਤਰ ਦੀ ਿਰਤੋਂ ਵਸੱਧੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਵਮਲੀ ਜਾਂ ਮਾਈਕਰਹੋ ਐਂਪੀਅਰ ਨੂੰ • ਅਿਾਰਾ ਚੁੰਿਕੀ ਖੇਤਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪਰਹਭਾਵਿਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ
ਮਾਪਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਵਕਉਂਵਕ ਚਲਦੀ ਕੋਇਲ ਵਸਰਫ ਘੱਟ ਕਰੰਟ ਲੈ
ਸਕਦੀ ਹੈ। ਸਹੀ ਸ਼ੰਟ ਦੇ ਨਾਲ, ਇਸ ਯੰਤਰ ਦੀ ਿਰਤੋਂ ਿੱਡੀਆਂ ਕਰੰਟਾਂ ਨੂੰ ਮਾਪਣ • ਵਹਸਟਰੇਵਸਸ ਕਾਰਨ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।ਨੁਕਸਾਨ:PMMC ਯੰਤਰ
ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਸਹੀ ਲੜੀਿਾਰ ਪਰਹਤੀਰੋਧਕਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਵਜਸਨੂੰ • ਵਸਰਫ਼ DC ਵਿੱਚ ਿਰਵਤਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ
ਮਲਟੀਪਲੇਅਰ ਵਕਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ ਿੋਲਟਮੀਟਰ ਵਿੱਚ ਿਦਵਲਆ ਜਾ ਸਕਦਾ • ਿਹੁਤ ਨਾਜ਼ੁਕ ਹੈ
ਹੈ।
• ਇੱਕ ਚਲਦੇ ਲੋਹੇ ਦੇ ਯੰਤਰ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿੱਚ ਮਵਹੰਗਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ
ਲਾਿ: PMMC ਸਾਧਨ
• ਸਿਾਈ ਚੁੰਿਕ ਦੇ ਚੁੰਿਕਤਾ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਗਲਤੀਆਂ ਵਦਖਾ ਸਕਦਾ
• ਘੱਟ ਪਾਿਰ ਖਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ
੍ੈ।ਵ੍ਤੋਂ: ਇਹ ਿੋਲਟ ਮੀਟਰ ਅਤੇ ਐਮਮੀਟਰ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਿਰਵਤਆ ਜਾ ਸਕਦਾ
• ਇਕਸਾਰ ਪੈਮਾਨਾ ਹੈ ਅਤੇ 270o ਤੱਕ ਇੱਕ ਚਾਪ ਨੂੰ ਕਿਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ
ਹੈਰ ‘
ਮੂਭਵੰਗ-ਲੋ੍ੇ ਦੇ ਯੰਤ੍ (Moving-iron instruments)

ਉਦੇਸ਼ : ਇਸ ਪਾਠ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਿੋਗੇ
• ਮੂਭਵੰਗ-ਆਇ੍ਨ ਯੰਤ੍ਾਂ ਦੇ ਭਸਿਾਂਤ ਨੂੰ ਭਬਆਨ ਕ੍ੋ - ਭਿੱਚ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਭਕ੍ਰਆ ਦੀ ਭਕਸਮ
• ਮੂਭਵੰਗ-ਆਇ੍ਨ ਯੰਤ੍ ਦੇ ਭਨ੍ਮਾਣ ਅਤੇ ਕੰਮ ਦਾ ਵ੍ਣਨ ਕ੍ੋ
• ਮੂਭਵੰਗ-ਆਇ੍ਨ ਯੰਤ੍ਾਂ ਦੀ ਵ੍ਤੋਂ, ਫਾਇਭਦਆਂ ਅਤੇ ਨੁਕਸਾਨਾਂ ਬਾ੍ੇ ਦੱਸੋ।

ਮੂਵਿੰਗ-ਲੋਹੇ ਦੇ ਯੰਤਰ: ਇਸ ਯੰਤਰ ਦਾ ਇਹ ਨਾਮ ਇਸ ਤੱਿ ਤੋਂ ਵਲਆ ਵਗਆ ਹੈ
ਵਕ ਨਰਮ ਲੋਹੇ ਦਾ ਇੱਕ ਟੁਕੜਾ ਜੋ ਵਕ ਸਵਪੰਡਲ ਅਤੇ ਸੂਈ ਨਾਲ ਜੁਵੜਆ ਹੋਇਆ
ਹੈ, ਇੱਕ ਚੁੰਿਕੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਘੁੰਮਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਵਕ ਕਰੰਟ ਦੁਆਰਾ ਜਾਂ ਮਾਪੀ ਜਾ ਰਹੀ
ਵਿਜਲੀ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਦੇ ਅਨੁਪਾਤਕ ਦੁਆਰਾ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਯੰਤਰ ਦੀਆਂ ਦੋ
ਵਕਸਮਾਂ ਹਨ ਜੋ ਜਾਂ ਤਾਂ ਿੋਲਟਮੀਟਰ ਜਾਂ ਐਮਮੀਟਰ ਿਜੋਂ ਿਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਉਹ:

• ਵਖੱਚ ਦੀ ਵਕਸਮ

• ਪਰਹਤੀਕਰਮ ਦੀ ਵਕਸਮ।
ਕਾਰਿਾਈ ਦੇ ਅਸੂਲ:ਆਕਰਸ਼ਣ ਵਕਸਮ ਦਾ ਯੰਤਰ ਚੁੰਿਕੀ ਵਖੱਚ ਦੇ ਵਸਧਾਂਤ ‘ਤੇ ਕੰਮ
ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਪਰਹਤੀਵਕਰਹਆ ਵਕਸਮ ਦਾ ਯੰਤਰ ਉਸੇ ਚੁੰਿਕੀ ਖੇਤਰ ਦੁਆਰਾ ਚੁੰਿਕੀ
ਿਾਲੇ ਨਰਮ ਲੋਹੇ ਦੇ ਦੋ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਟੁਕਵੜਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਚੁੰਿਕੀ ਪਰਹਤੀਵਕਰਹਆ ਦੇ ਜਦੋਂ ਇਲੈਕਟਰਹੋਮੈਗਨੈਵਟਕ ਕੋਇਲ ਸਪਲਾਈ ਨਾਲ ਜੁਵੜਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕੋਇਲ
ਵਸਧਾਂਤ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਵਿੱਚ ਿਵਣਆ ਚੁੰਿਕੀ ਖੇਤਰ ਨਰਮ ਲੋਹੇ ਦੇ ਟੁਕੜੇ (ਵਚੱਤਰ 1) ਨੂੰ ਆਕਰਵਸ਼ਤ
ਕਰਦਾ ਹੈ। ਲੋਹੇ ਦੇ ਟੁਕੜੇ ਦੀ ਧੁਰੀ ਦੀ ਧੁਨੀ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਲੋਹੇ ਦੇ ਟੁਕੜੇ ਦਾ ਿੱਡਾ
ਆਕਰਸ਼ਨ ਵਕਸਮ ਦੇ ਮੂਵਿੰਗਇਰੋਨ ਯੰਤਰ ਦਾ ਵਨਰਮਾਣ ਅਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ: ਇਸ ਵਹੱਸਾ ਕੋਇਲ ਿੱਲ ਵਖੱਵਚਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਿਦਲੇ ਵਿੱਚ ਸਵਪੰਡਲ ਨੂੰ ਵਹਲਾਉਂਦਾ
ਯੰਤਰ ਵਿੱਚ ਏਅਰ ਕੋਰ (ਵਚੱਤਰ 1) ਿਾਲੀ ਇੱਕ ਇਲੈਕਟਰਹੋਮੈਗਨੈਵਟਕ ਕੋਇਲ ਹੈ ਅਤੇ ਪੁਆਇੰਟਰ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜਦਾ ਹੈ।
ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਏਅਰ ਕੋਰ ਦੇ ਵਿਲਕੁਲ ਸਾਮਹਹਣੇ, ਇੱਕ ਅੰਡਾਕਾਰ ਆਕਾਰ ਦਾ ਨਰਮ
ਲੋਹੇ ਦਾ ਟੁਕੜਾ ਇੱਕ ਸਵਪੰਡਲ (ਵਚੱਤਰ 1) ਵਿੱਚ ਵਿਸਵਤਰਹਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਧਰੁਿਾਇਆ ਜਦੋਂ ਚੁੰਿਕੀ ਖੇਤਰ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਿਾਲਾ ਕਰੰਟ ਵਜ਼ਆਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਪੁਆਇੰਟਰ ਦੇ
ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਿਘਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਜ਼ਆਦਾ ਹੋਿੇਗੀ। ਅੱਗੇ ਨਰਮ ਲੋਹੇ ਦੇ ਟੁਕੜੇ ਦੀ ਵਖੱਚ ਕੁੰਡਲੀ
ਵਿਚ ਮੌਜੂਦਾ ਵਦਸ਼ਾ ‘ਤੇ ਸੁਤੰਤਰ ਹੈ. ਇਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਯੰਤਰ ਨੂੰ DC ਅਤੇ AC ਦੋਿਾਂ
ਸਵਪੰਡਲ ਗਵਹਵਣਆਂ ਿਾਲੇ ਿੇਅਵਰੰਗਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਵਹਲਾਉਣ ਲਈ ਸੁਤੰਤਰ ਵਿੱਚ ਿਰਤੇ ਜਾਣ ਦੇ ਯੋਗ ਿਣਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਹੈ, ਅਤੇ ਪੁਆਇੰਟਰ, ਜੋ ਵਕ ਸਵਪੰਡਲ ਨਾਲ ਜੁਵੜਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਇਸ ਤਰਹਹਾਂ
ਗਰਹੈਜੂਏਟਡ ਸਕੇਲ ਉੱਤੇ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਇਲੈਕਟਰਹੋਮੈਗਨੈਵਟਕ ਕੋਇਲ ਵਰਪਲਸ਼ਨ ਵਕਸਮ ਦੇ ਮੂਵਿੰਗਇਰੋਨ ਯੰਤਰ ਦਾ ਵਨਰਮਾਣ ਅਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ: ਇਸ
ਸਰਕਟ ਨਾਲ ਜੁਵੜਆ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਨਰਮ ਲੋਹੇ ਦਾ ਟੁਕੜਾ ਗਰੈਿੀਟੇਸ਼ਨਲ ਯੰਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਪੱਤਲ ਦੇ ਿੌਵਿਨ ਿੀ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਕੋਇਲ ਜ਼ਖ਼ਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਵਜਸ
ਿਲ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਲੰਿਕਾਰੀ ਹੇਠਾਂ ਲਟਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੁਆਇੰਟਰ ਜ਼ੀਰੋ ਰੀਵਡੰਗ ਦੇ ਅੰਦਰ ਨਰਮ ਲੋਹੇ ਦੇ M ਅਤੇ F ਦੀਆਂ ਦੋ ਪੱਟੀਆਂ ਧੁਰੇ ਨਾਲ ਸੈੱਟ ਹੁੰਦੀਆਂ
ਵਦਖਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਹਨ (ਵਚੱਤਰ 2a)। ਸਵਟਰਹਪ F ਵਫਕਸ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਵਕ ਲੋਹੇ ਦੀ ਪੱਟੀ M
ਤਾਕਤ - ਇਲੈਕਟ੍੍ਰਰੀਸ਼ਰੀਅਨ - (NSQF ਸੰ ਸ਼਼ੋਧਿਤੇ - 2022) - ਅਭਿਆਸ ਲਈ ਸੰਬੰਭਿਤ ਭਸਿਾਂਤ 1.10.83 235