Page 253 - Electrician - 1st Year - TT - Punjabi
P. 253
• ਘੱਟ ਤਾਪਮਾਨ ਗੁਣਾਂਕ (ਤਾਪਮਾਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਲੰਿਾ ਨਾ ਕਰੋ) ਵਡਸਕ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਿਾਈ ਚੁੰਿਕ M ਦੇ ਖੰਵਭਆਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹਿਾ ਦੇ ਪਾੜੇ ਵਿੱਚ ਜਾਣ
ਲਈ ਿਣਾਇਆ ਵਗਆ ਹੈ। ਚਲਦੀ ਵਡਸਕ ਿਹਾਅ ਨੂੰ ਕੱਟ ਵਦੰਦੀ ਹੈ, ਵਜਸ ਨਾਲ
• ਘੱਟ ਖਾਸ ਪਰਹਤੀਰੋਧ (ਮੂਵਿੰਗ ਵਸਸਟਮ ਦੇ ‘ਵਿੱਚ’ ਅਤੇ ‘ਿਾਹਰ’ ਮੌਜੂਦਾ ਮੌਜੂਦਾ
ਲਈ ਿਰਵਤਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ)। ਗਰਹੈਵਿਟੀ ਵਨਯੰਤਵਰਤ ਯੰਤਰਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਿਲੇ ਵਡਸਕ ਵਿੱਚ ਐਡੀ ਕਰੰਟ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਲੈਂਜ਼ ਦੇ ਵਨਯਮ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਐਡੀ ਕਰੰਟ
ਿਸੰਤ ਵਨਯੰਤਵਰਤ ਯੰਤਰਾਂ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਵਦੱਤੇ ਫਾਇਦੇ ਹਨ। ਉਹ: ਦੁਆਰਾ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਿਾਲਾ ਪਰਹਿਾਹ ਵਡਸਕ ਦੀ ਗਤੀ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਵਜਸ
ਨਾਲ ਡੈਂਵਪੰਗ ਫੋਰਸ ਨੂੰ ਪਰਹਭਾਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
• ਯੰਤਰਾਂ ਨੂੰ ਵਕਸੇ ਿੀ ਸਵਿਤੀ ਵਿੱਚ ਿਰਵਤਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ
ਚਲਦੀ ਕੋਇਲ ਯੰਤਰਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਚਲਦੀ ਕੋਇਲ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪਤਲੇ
• ਕੰਟਰੋਲ ਸਵਪਰਹੰਗਸ ਯੰਤਰਾਂ ਦੀ ਚਲਦੀ ਕੋਇਲ ਵਿੱਚ ਕਰੰਟ ਨੂੰ ਅੰਦਰ ਅਤੇ ਅਲਮੀਨੀਅਮ ਦੇ ਸਾਿਕਾ ਉੱਤੇ ਜ਼ਖ਼ਮ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਿਕਾ ਵਿੱਚ ਪਰਹੇਵਰਤ
ਿਾਹਰ ਲੈ ਜਾਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਐਡੀ ਕਰੰਟ ਡੈਵਪੰਗ ਫੋਰਸ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਡੰਭਪੰਗ ਫੋ੍ਸ: ਇਹ ਿਲ ਗਤੀਸ਼ੀਲ ਪਰਹਣਾਲੀ ਨੂੰ ਇਸਦੀ ਅੰਤਮ ਉਲਟੀ
ਸਵਿਤੀ ਵਿੱਚ ਜਲਦੀ ਆਰਾਮ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਅਵਜਹੇ ਡੈਂਵਪੰਗ ਤੋਂ ਵਿਨਾਂ,
ਮੂਵਿੰਗ ਵਸਸਟਮ ਦੀ ਜੜਤਾ ਅਤੇ ਵਨਯੰਤਰਣ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਸੁਮੇਲ ਪੁਆਇੰਟਰ
(ਮੂਵਿੰਗ ਵਸਸਟਮ) ਨੂੰ ਆਰਾਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਵਹਲਾਂ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਆਪਣੀ ਅੰਤਮ
ਵਡਫਲੈਕਟਡ ਸਵਿਤੀ ਿਾਰੇ ਘੁੰਮਣ ਲਈ ਿਣਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਨਤੀਜੇ ਿਜੋਂ ਰੀਵਡੰਗ ਲੈਣ
ਵਿੱਚ ਸਮਾਂ ਿਰਿਾਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
੍ਵਾ ੍ਗੜਨਾ: ਵਚੱਤਰ 8 ਹਿਾ ਦੇ ਰਗੜ ਨੂੰ ਡੈਂਵਪੰਗ ਪਰਹਾਪਤ ਕਰਨ ਦਾ ਤਰੀਕਾ
ਡੈਂਵਪੰਗ ਦੇ ਦੋ ਤਰੀਕੇ, ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਿਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ:
ਵਦਖਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਅਨੁਸਾਰ, ਸਵਪੰਡਲ S ਨਾਲ ਇੱਕ ਪਤਲੀ ਧਾਤ ਦੀ ਿੈਨ V
• ਐਡੀ ਕਰੰਟ ਡੈਵਪੰਗ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਅਤੇ ਿੇਨ ਨੂੰ ਸੈਕਟਰ ਆਕਾਰ ਿਾਲੇ ਿਾਕਸ ‘e’ ਦੇ ਅੰਦਰ ਜਾਣ ਲਈ
• ਹਿਾ ਰਗੜਨਾ। ਿਣਾਇਆ ਵਗਆ ਹੈ ਜਦੋਂ ਵਕ ਪੁਆਇੰਟਰ ਗਰਹੈਜੂਏਵਟਡ ਸਕੇਲ ‘ਤੇ ਚਲਦਾ ਹੈ।
ਐਡੀ ਮੌਜੂਦਾ ਡੈਭਪੰਗ: ਵਚੱਤਰ 7 ਐਡੀ ਕਰੰਟ ਡੈਵਪੰਗ ਦਾ ਇੱਕ ਰੂਪ ਵਦਖਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਵਿਕਲਪਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ, ਵਪਸਟਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਿੈਨ ਨੂੰ ਇੱਕ ਏਅਰ ਚੈਂਿਰ (ਵਸਲੰਡਰ) ਦੇ
ਇੱਕ ਤਾਂਿੇ ਜਾਂ ਐਲੂਮੀਨੀਅਮ ਵਡਸਕ D, ਸਵਪੰਡਲ ‘S’ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅੰਦਰ ਜਾਣ ਲਈ ਪਰਹਿੰਧ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਵਜਿੇਂ ਵਕ ਵਚੱਤਰ 9 ਵਿੱਚ ਵਦਖਾਇਆ
ਪੁਆਇੰਟਰ ਚਲਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਵਡਸਕ ਿੀ ਚਲਦੀ ਹੈ। ਵਗਆ ਹੈ। ਉਪਰੋਕਤ ਦੋ ਮਾਮਵਲਆਂ ਵਿੱਚ, ਏਅਰ ਚੈਂਿਰ ਦੇ ਅੰਦਰਲੀ ਹਿਾ ਿੈਨ/
ਵਪਸਟਨ ਦੀ ਗਤੀ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ , ਇਸ ਤਰਹਹਾਂ, ਡੈਂਵਪੰਗ ਫੋਰਸ ਿਣਾਈ
ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਪ੍ਮਾਨੈਂਟ ਮੈਗਨੇਟ ਮੂਭਵੰਗ ਕੋਇਲ (PMMC) ਯੰਤ੍ (Permanent magnet moving coil (PMMC)
instruments)
ਉਦੇਸ਼ : ਇਸ ਪਾਠ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਿੋਗੇ
• ਇੱਕ ਸਿਾਈ ਚੁੰਬਕ ਮੂਭਵੰਗ ਕੋਇਲ (P.M.M.C) ਯੰਤ੍ ਦਾ ਭਸਿਾਂਤ ਦੱਸੋ
• ਇੱਕ P.M.M.C ਯੰਤ੍ ਦੇ ਭਨ੍ਮਾਣ ਅਤੇ ਸੰਚਾਲਨ ਦਾ ਵ੍ਣਨ ਕ੍ੋ
• ਇੱਕ P.M.M.C ਯੰਤ੍ ਦੇ ਉਪਯੋਗਾਂ, ਫਾਇਭਦਆਂ ਅਤੇ ਨੁਕਸਾਨਾਂ ਬਾ੍ੇ ਦੱਸੋ। ਮੂਭਵੰਗ ਕੋਇਲ ਅਤੇ ਮੂਭਵੰਗ ਆਇ੍ਨ ਯੰਤ੍.
ਯੰਤਰਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਮੂਵਿੰਗ ਵਸਸਟਮ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਿਰਗੀਵਕਰਹਤ ਕੀਤਾ ਵਗਆ ਡਾਇਨਾਮੋ ਮੀਟਰ ਵਕਸਮ ਦੇ ਯੰਤਰ
ਹੈ ਉਹ ਹਨ:
(ii) ਮੂਵਿੰਗ ਆਇਰਨ ਇੰਸਟਰੂਮੈਂਟਸ (MI)
(i) ਮੂਵਿੰਗ ਕੋਇਲ ਇੰਸਟਰੂਮੈਂਟਸ (MC)
ਆਕਰਸ਼ਣ ਦੀ ਵਕਸਮ
ਪਰਮਾਨੈਂਟ ਮੈਗਨੇਟ ਮੂਵਿੰਗ ਕੋਇਲ ਇੰਸਟਰੂਮੈਂਟ (PMMC)
ਪਰਹਤੀਕਰਮ ਦੀ ਵਕਸਮ
ਤਾਕਤ - ਇਲੈਕਟ੍੍ਰਰੀਸ਼ਰੀਅਨ - (NSQF ਸੰ ਸ਼਼ੋਧਿਤੇ - 2022) - ਅਭਿਆਸ ਲਈ ਸੰਬੰਭਿਤ ਭਸਿਾਂਤ 1.10.83 233