Page 103 - Electrician - 1st Year - TT - Punjabi
P. 103
ਤਾਕਤ (Power) ਅਭਿਆਸ ਲਈ ਸੰਬੰਭਿਤ ਭਸਿਾਂਤ 1.3.37
ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਸ਼ੀਅਨ (Electrician) - ਬੇਭਸਕ ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਕਲ ਪ੍ਰੈਕਭਟਸ
ਸੀ੍ੀਜ਼ ਅਤੇ ਪੈ੍ਲਲ ਕੰਬੀਨੇਸ਼ਨ ਸ੍ਕਟ (Series and parallel combination circuit)
ਉਦੇਸ਼: ਇਸ ਪਾਠ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਿੋਗੇ
• ਲੜੀ-ਸਮਾਂਤ੍ ਸ੍ਕਟ ਸਮੱਭਸਆਵਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕ੍ੋ।
ਲੜੀ ਦੇ ਪੈ੍ਲਲ ਸ੍ਕਟ ਦਾ ਗਠਨ ਹਾਲਾਂਵਕ, ਸਰਕ੍ ਨੂੰ ਲੜੀ/ਜਾਂ ਸਮਾਨਾਂਤਰ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚ ਿੰਡਣਾ ਇੱਕ
ਲੜੀਿਾਰ ਸਰਕ੍ ਅਤੇ ਸਮਾਨਾਂਤਰ ਸਰਕ੍ਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਿਾ, ਤੀਜੀ ਵਕਸਮ ਦੀ ਸਧਾਰਨ ਹੱਲ ਹੈ, ਅਤੇ ਸਮੱਵਸਆਿਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ, ਹਰੇਕ ਨਾਲ
ਸਰਕ੍ ਵਿਿਸਿਾ ਲੜੀ-ਸਮਾਂਤਰ ਸਰਕ੍ ਹੈ। ਇਸ ਸਰਕ੍ ਵਿੱਚ, ਲੜੀ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਨਵਜੱਵਠਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਰੇਕ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਇੱਕ
ਵਿੱਚ ਘੱ੍ੋ-ਘੱ੍ ਇੱਕ ਪਰਿਤੀਰੋਧ ਜੁਵੜਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਦੋ ਸਮਾਨਾਂਤਰ ਪਰਿਤੀਰੋਧ ਦੁਆਰਾ ਬਦਵਲਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਵਜਸਦਾ ਮੁੱਲ ਸਾਰੇ ਵਿਰੋਧਾਂ
ਵਿੱਚ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਲੜੀ-ਸਮਾਂਤਰ ਸਰਕ੍ ਦੀਆਂ ਦੋ ਬੁਵਨਆਦੀ ਦੇ ਜੋੜ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਵਿਿਸਿਾਿਾਂ ਇੱਿੇ ਵਦਖਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇੱਕ ਵਿੱਚ, ਰੋਧਕ R ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਸਮਾਨਾਂਤਰ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਉਸ ਸਮੂਹ ਦੇ ਸੰਯੁਕਤ ਪਰਿਤੀਰੋਧ ਦੇ ਬਰਾਬਰ
1
R ਸਮਾਨਾਂਤਰ ਵਿੱਚ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਸਮਾਂਤਰ ਕੁਨੈਕਸ਼ਨ, ਬਦਲੇ ਇੱਕ ਪਰਿਤੀਰੋਧ ਮੁੱਲ ਦੁਆਰਾ ਬਦਵਲਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਰੇਕ ਕੰਪੋਨੈਂ੍
2
ਵਿੱਚ, ਪਰਿਤੀਰੋਧ R ਨਾਲ ਲੜੀ ਵਿੱਚ ਜੁਵੜਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। (ਵਚੱਤਰ 1) ਲਈ ਕਰੰ੍, ਿੋਲ੍ੇਜ ਅਤੇ ਪਰਿਤੀਰੋਧ ਨੂੰ ਵਨਰਧਾਰਤ ਕਰਨ ਲਈ ਬਰਾਬਰ
3
ਸਰਕ੍ ਵਤਆਰ ਕੀਤੇ ਜਾਣੇ ਹਨ।
ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ
ਸੀਰੀਜ਼-ਪੈਰਲਲ ਸਰਕ੍ਾਂ ਦੀ ਿਰਤੋਂ ਗੈਰ-ਵਮਆਰੀ ਪਰਿਤੀਰੋਧ ਮੁੱਲ
ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜੋ ਵਕ ਮਾਰਕੀ੍ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ
ਹੈ ਅਤੇ ਿੋਲ੍ੇਜ ਵਡਿਾਈਡਰ ਸਰਕ੍ਾਂ ਵਿੱਚ ਿਰਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਅਸਾਈਨਮੈਂਟ
ਵਚੱਤਰ 3 ਵਿੱਚ ਵਦਖਾਏ ਗਏ ਸਰਕ੍ ਦੇ ਸੰਯੁਕਤ ਪਰਿਤੀਰੋਧ ਨੂੰ ਵਨਰਧਾਰਤ
ਇਸ ਤਰਹਿਾਂ, R ਅਤੇ R ਸਮਾਨਾਂਤਰ ਕੰਪੋਨੈਂ੍ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਕਰੋ।
2
1
R3 ਇੱਕ ਲੜੀ ਦੇ ਸਮਾਨਾਂਤਰ ਸਰਕ੍ ਦਾ ਸੀਰੀਜ ਕੰਪੋਨੈਂ੍ ਬਣਾਉਂਦੇ
ਹਨ। ਵਕਸੇ ਿੀ ਲੜੀ-ਸਮਾਂਤਰ ਸਰਕ੍ ਦੀ ਕੁੱਲ ਪਰਿਤੀਰੋਧਤਾ ਨੂੰ ਵਸਰਫ਼
ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਸਧਾਰਨ ਲੜੀ ਸਰਕ੍ ਵਿੱਚ ਘ੍ਾ ਕੇ ਲੱਵਭਆ ਜਾ ਸਕਦਾ
ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, R ਅਤੇ R ਦੇ ਸਮਾਨਾਂਤਰ ਵਹੱਸੇ ਨੂੰ ਇੱਕ ਬਰਾਬਰ
1
2
5-ohm ਰੋਧਕ (ਸਮਾਂਤਰ ਵਿੱਚ ਦੋ 10-ohm ਰੋਧਕ) ਤੱਕ ਘ੍ਾਇਆ ਜਾ
ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਵਫਰ ਇਸ ਵਿੱਚ 10-ਓਮ ਰੋਧਕ (R ) ਦੇ ਨਾਲ ਲੜੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ 5-ohm
3
ਰੋਧਕ ਦਾ ਇੱਕ ਬਰਾਬਰ ਸਰਕ੍ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਲੜੀ-ਸਮਾਂਤਰ ਸੁਮੇਲ ਲਈ
15 ohms ਦਾ ਕੁੱਲ ਵਿਰੋਧ ਵਦੰਦਾ ਹੈ।
ਇੱਕ ਦੂਜੀ ਮੁੱਢਲੀ ਲੜੀ-ਸਮਾਂਤਰ ਵਿਿਸਿਾ ਵਚੱਤਰ 2 ਵਿੱਚ ਵਦਖਾਈ ਗਈ
ਹੈ ਵਜੱਿੇ ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਮਾਨਾਂਤਰ ਸਰਕ੍ ਦੀਆਂ ਦੋ ਸ਼ਾਖਾਿਾਂ ਹਨ।
ਹਾਲਾਂਵਕ, ਬਰਿਾਂਚਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਿੱਚ ਇਸ ਵਿੱਚ ਲੜੀ R ਅਤੇ R ਵਿੱਚ
2 3
ਦੋ ਪਰਿਤੀਰੋਧ ਹਨ। ਇਸ ਲੜੀ-ਸਮਾਂਤਰ ਸਰਕ੍ ਦੇ ਕੁੱਲ ਪਰਿਤੀਰੋਧ ਨੂੰ
ਲੱਭਣ ਲਈ, ਪਵਹਲਾਂ R ਅਤੇ R ਨੂੰ ਇੱਕ ਬਰਾਬਰ 20-ohm ਪਰਿਤੀਰੋਧ
2 3
ਵਿੱਚ ਜੋੜੋ। ਕੁੱਲ ਪਰਿਤੀਰੋਧ ਵਫਰ 20 ohms ਵਿੱਚ ਹੈ
10 ohms, ਜਾਂ 6.67 ohms ਦੇ ਸਮਾਨਾਂਤਰ।
ਸੁਮੇਲ ਸ੍ਕਟ
ਇੱਕ ਲੜੀ-ਸਮਾਂਤਰ ਸੁਮੇਲ ਬਹੁਤ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਜਾਪਦਾ ਹੈ।
83
