Page 100 - Electrician - 1st Year - TT - Punjabi
P. 100
ਤਾਕਤ (Power) ਅਭਿਆਸ ਲਈ ਸੰਬੰਭਿਤ ਭਸਿਾਂਤ 1.3.34
ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਸ਼ੀਅਨ (Electrician) - ਬੇਭਸਕ ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਕਲ ਪ੍ਰੈਕਭਟਸ
ਵਹਰੀਟਸਟੋਨ ਭਬ੍ਰਜ - ਭਸਿਾਂਤ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਉਪਯੋਗ ਦੇ (Wheatstone bridge - principle and its application)
ਉਦੇਸ਼: ਇਸ ਪਾਠ ਦੇ ਅੰਤ ਭਵੱਚ, ਤੁਸੀਂ ਯੋਗ ਹੋਵੋਗੇ
• ਸਟੇਟ ਵਹਰੀਟਸਟੋਨ ਭਬ੍ਰਜ ਸ੍ਕਟ, ਭਨ੍ਮਾਣ, ਕਾ੍ਜ ਅਤੇ ਵ੍ਤੋਂ।
• ਵਹਰੀਟਸਟੋਨ ਭਬ੍ਰਜ ਦੁਆ੍ਾ ਅਣਜਾਣ ਪ੍ਰਤੀ੍ੋਿ ਨੂੰ ਭਨ੍ਿਾ੍ਤ ਕ੍ੋ।
ਵਹਰੀਟਸਟੋਨ ਭਬ੍ਰਜ ਦੁਆ੍ਾ ਅਣਜਾਣ ਪ੍ਰਤੀ੍ੋਿ ਨੂੰ ਭਨ੍ਿਾ੍ਤ ਪਰਿਤੀਰੋਧਕਾਂ P ਅਤੇ Q ਨੂੰ ਅਨੁਪਾਤ ਿਾਲੇ ਹਵਿਆਰ ਵਕਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਕ੍ਨ ਲਈ ਮੁੱਲਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਰੇਂਜ ਦੇਣ ਲਈ P ਅਤੇ Q ਕਦਮਾਂ ਵਿੱਚ ਵਭੰਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ
• ਪੁਲ ਕੁਨੈਕਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਿਵਹੰਦਾ ਕਰੰ੍ ਜ਼ੀਰੋ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਅਤੇ ‘S’ ਦਾ ਪਰਿਤੀਰੋਧ ਮੁੱਲ ਦਸ਼ਕ ਪਰਿਤੀਰੋਧ S. (ਵਚੱਤਰ 2) ਦੁਆਰਾ ਸੈੱ੍
ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
• ਹੋਰ ਵਤੰਨ ਪਰਿਤੀਰੋਧਾਂ ਦੇ ਮੁੱਲਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਜਾਵਣਆ ਜਾਣਾ
ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਭਬ੍ਰਜ ਕੁਨੈਕਸ਼ਨ ਦੁਆ੍ਾ ਕੋਈ ਕ੍ੰਟ ਵਹਾਅ ਭਕਵੇਂ ਲੱਭਿਆ ਜਾਵੇ?
ਇੱਕ ਯੰਤਰ, ਜੋ ਵਕ ਕੁਝ ਮਾਈਕਰਿੋ ਐਂਪੀਅਰਾਂ (ਐਂਪੀਅਰ ਦਾ ਵਮਲੀਅਨਿਾਂ
ਵਹੱਸਾ) ਦੇ ਪਰਿਿਾਹ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਵਜਸਨੂੰ ਗੈਲਿੈਨੋਮੀ੍ਰ ਵਕਹਾ
ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਿਰਵਤਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਿੇ ਗੈਲਿੈਨੋਮੀ੍ਰ ਹਨ ਜੋ 25
ਮਾਈਕਰਿੋਐਂਪੀਅਰਾਂ ਲਈ ਪੂਰੇ ਪੈਮਾਨੇ ਨੂੰ ਵਡਫਲੈਕਸ਼ਨ ਵਦੰਦੇ ਹਨ।
ਪੇਸ਼ੇਿਰ ਿਹਿੀ੍ਸ੍ੋਨ ਵਬਰਿਜਾਂ ਵਿੱਚ, ਗੈਲਿੈਨੋਮੀ੍ਰ ਇੱਕ ਸਮਾਨਾਂਤਰ
ਪਰਿਤੀਰੋਧ ਅਤੇ ਸਵਿੱਚ ਦੇ ਨਾਲ ਪਰਿਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪੁੱਲ ਕੁਨੈਕਸ਼ਨ
ਵਸਰਫ ਇੱਕ ਪੁਸ਼ ਬ੍ਨ ਦਬਾ ਕੇ ਬਣਾਇਆ ਵਗਆ ਹੈ. ਇਹ ਉਪਭੋਗਤਾ ਨੂੰ
ਮੀ੍ਰ ਦੇ ਇੱਕ ਪਲ-ਪਲ ਵਡਫਲੈਕਸ਼ਨ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਉਂਦਾ
ਹੈ। ਬਹੁਤ ਵਜ਼ਆਦਾ ਵਡਫਲੈਕਸ਼ਨ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਿੇਰੀਏਬਲ ਰੋਧਕ ਦੀ
ਵਿਿਸਿਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਿੇਰੀਏਬਲ ਪਰਿਤੀਰੋਧ ਦਾ ਅੰਤਮ ਅਤੇ ਸ੍ੀਕ
ਸਮਾਯੋਜਨ ਗੈਲਿੈਨੋਮੀ੍ਰ ਦੇ ਸ਼ੰ੍ ਰੋਧਕ ਨੂੰ ਖੁੱਲਹਿਾ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਕੀਤਾ
ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਪੁਲ ਦੀਆਂ ਵਤੰਨੇ ਬਾਹਾਂ ਸ੍ੈਂਡਰਡ/ ਸ੍ੀਕਸ਼ਨ ਰੋਧਕਾਂ ਨਾਲ ਬਣੀਆਂ
ਹਨ। ਿਹਿੀ੍ਸ੍ੋਨ ਵਬਰਿਜ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਮਾਪ ਦੀ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਨੂੰ ਿਧਾਉਣ
ਲਈ ਸੰਪਰਕ ਪਰਿਤੀਰੋਧ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਘੱ੍ ਰੱਵਖਆ ਵਗਆ ਹੈ।
ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ, ਗੈਲਿੈਨੋਮੀ੍ਰ ਦੀ ਿਰਤੋਂ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਹੈ
ਵਕ ਵਬਰਿਜ ਕੁਨੈਕਸ਼ਨ ਰਾਹੀਂ ਕਰੰ੍ ਜ਼ੀਰੋ ਹੈ, ਅਰਿਾਤ, ਦੋਿੇਂ ਸਮਾਨਾਂਤਰ
ਸ਼ਾਖਾਿਾਂ ਵਿੱਚ ਵਬਰਿਜ ਕਨੈਕ੍ਰ ਦੁਆਰਾ ਜੁੜੇ ਸਮਾਨ ਵਬੰਦੂ ਹਨ।
ਇਸ ਵਿਿਸਿਾ ਦਾ ਨਾਮ ਇਸਦੇ ਖੋਜਕਰਤਾ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਰੱਵਖਆ ਵਗਆ ਹੈ
ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਿਹਿੀ੍ਸ੍ੋਨ ਵਬਰਿਜ ਵਕਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਿਹਿੀ੍ਸ੍ੋਨ ਵਬਰਿਜ ਦੀ
ਿਰਤੋਂ ਲਗਭਗ 1.0 ਓਮ ਤੋਂ 1.0 ਮੇਗੋਹਮ ਦੀ ਰੇਂਜ ਵਿੱਚ ਮਾਪ ਲਈ ਕੀਤੀ S ਿੇਰੀਏਬਲ ਪਰਿਤੀਰੋਧ ਹੈ। ਚਾਰ ਦਹਾਵਕਆਂ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਲੜੀ ਵਿੱਚ ਜੁੜੇ
ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਵਚੱਤਰ 1 ਵਿੱਚ, ਪਰਿਤੀਰੋਧਕ P, Q ਅਤੇ S ਯੰਤਰ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਹੋਏ ਹਨ। S ਦਾ ਮੁੱਲ ਚਾਰ-ਦਹਾਕੇ ਪਰਿਤੀਰੋਧ ਯੂਵਨ੍ਾਂ ਨੂੰ ਢੁਕਿੇਂ ਢੰਗ
ਹਨ। R ਮਾਵਪਆ ਜਾਣ ਿਾਲਾ ਅਣਜਾਣ ਮੁੱਲ ਦਾ ਰੋਧਕ ਹੈ। ਨਾਲ ਸੈੱ੍ ਕਰਕੇ 1.0 ohm ਤੋਂ 9999 ohm ਤੱਕ ਇੱਕ ਓਮ ਦੇ ਕਦਮਾਂ
ਵਿੱਚ ਸੈੱ੍ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, P = 10-ohm, Q = 100-ohm, S = 7ohm।
ਇਹ ਬੰਦ ਸਵਿਤੀ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਸਵਿੱਚ ਦੇ ਨਾਲ ਗੈਲਿੈਨੋਮੀ੍ਰ ਉੱਤੇ ਇੱਕ
ਜ਼ੀਰੋ ਰੀਵਡੰਗ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਵਗਆ ਹੈ।
80
