Page 89 - Electrician - 1st year- TT - Gujarati

કોષ્ટક 1
બે નોંિપાત્ર આકૃતતઓના મૂલ્ો અને રંગોને અનુરૂપ સહનિીલતા

રંગ First Second Third Fourth
Band/ Band/ Band/ Band/
Dot Dot Dot Dot
પ્રર્મ બે રંગ બેન્ડરેસસસ્ટન્સના આંકડાકીર્ મૂલ્યમાં પ્રર્મ બે અંકો િશયાવે
First Second Multi- Toler-
Figure Figure plier ance છે. ત્રીજો રંગ બેન્ડ ગયુણક સૂચવે છે. વાસ્તવવક રેસસસ્ટન્સ મૂલ્ય મેળવવા માટે
પ્રર્મ બે અંકોને ગયુણક દ્ારા ગયુણાકાર કરવામાં આવે છે. આગળનો રંગ બેન્ડ
ચાંદી — — 10 2 ± 10% ટકાવારીમાં સહનશીલતા િશયાવે છે.
સોનું - - 10 -1 ± 5 % ઉદાહરણ
કાળો - 0 1 —- રેસસસ્ટન્સ મૂલ્: જો રેશિસ્ટર પર કલર બેન્ડ ક્રમમાં હોર્- લાલ, લીલો,

બ્રાઉન 1 1 10 ± 1 % નારંગી અને ગોલ્ડ, તો
લાલ 2 2 102 ± 2 % પ્રર્મ રંગ બીજયુંરંગ ત્રીજો રંગ ચોર્ો રંગ
ના્ંગી 3 3 103 —- લાલ વાર્ોલેટ નારંગી સોનયું
પીળો 4 4 104 —-
2
લીલા 5 5 105 —-
વાદળી 6 6 106 —- 7 1000 ±5%
રેશિસ્ટરનયું મૂલ્ય +5% સહનશીલતા સાર્ે 27,000 ઓહ્મ છે.
વાયોલેટ 7 7 107 —-
ભૂખ્ા 8 8 108 —- સહનિીલતા મૂલ્: ચોર્ો બેન્ડ (સટહષ્્ણયુતા) રેસસસ્ટન્સ રેન્જ િશયાવે છે
કે જિેની અંિર વાસ્તવવક મૂલ્ય ઘટે છે. ઉપરના ઉિાહરણમાં, સહનશીલતા
સફેદ 9 9 109 —-
±5% છે. 27000 નયું ±5% 1350 ઓહ્મ છે. તેર્ી, રેશિસ્ટરનયું મૂલ્ય 25650
કોઈ નહિ - - - ± 20 % ઓહ્મ અને 28350 ઓહ્મ વચ્ેનયું કોઈપણ મૂલ્ય છે. સટહષ્્ણયુતા (ચોકસાઇ)

ના નીચા મૂલ્યવાળા પ્રતતરોધકો પ્રતતરોધકોના સામાન્ય મૂલ્ય કરતાં મોંઘા
હોર્ છે.
બે નોંધપાત્ર આકૃતતઓ અને સટહષ્્ણયુતા કલર કોડેડ રેશિસ્ટરમાં ફિગ.1ની
જિેમ શરીર પર રંગોના 4 બેન્ડ કોટેડ છે.

પ્રર્મ બેન્ડ ઘટક રેશિસ્ટરના એક છેડાની સૌર્ી નજીકનો હોવો જોઈએ.
બીર્, ત્રીર્ અને ચાર રંગના બેન્ડ ફિગ 1 માં બતાવવામાં આવ્ર્ા છે.

નીચા અને મધ્્યમ રેસસસ્ટન્સને માપવાની પદ્ધતતઓ (Methods of measuring low and medium
resistance)
ઉદ્ેશ્્યો: આ પાઠના અંતે તમે સમર્્થ હશો
• રેસસસ્ટન્સ માપવાની વવવવિ પદ્ધતતઓ જણાવો
• એમીટર અને વોલ્મીટર પદ્ધતતનું વણજાન કરો.

નીચા રેસસસ્ટન્સને માપવાની પદ્ધતતઓ:નીચા રેસસસ્ટન્સને માપવા માટે ઓહ્મમીટર
નીચેની ત્રણ પદ્ધતતઓનો ઉપર્ોગ કરવામાં આવે છે.
• વોલ્મીટર અને એમીટર પદ્ધતત. ઉદ્દેશ્ર્ો:આ પાઠના અંતે તમે સમર્્થ હશો
• પોટેસ્શિર્ોનો ઉપર્ોગ કરીને પ્રમાણભૂત સાર્ે અર્ણ્ર્ાની
સરખામણી-મીટર
• કેસ્લ્વન બ્બ્જ
• શન્ પ્રકાર ઓહ્મમીટર
એમ્મીટર અને વોલ્મીટર પદ્ધતત: આ પદ્ધતત,જિે સૌર્ી સરળ છે, તેનો
ઉપર્ોગ નીચા રેસસસ્ટન્સના માપન માટે ર્ાર્ છે.
ફિગ 1 માં, Rmis જિે રેસસસ્ટન્સ છેમાપવામાં આવે છે અને V એ રેસસસ્ટન્સક
Rv નયું ઉચ્ રેસસસ્ટન્સક વોલ્મીટર છે. સ્થિર ડાર્રેટ્ કરંટ સપ્લાર્માંર્ી
કરંટ ર્ોર્ર્ એમીટર સાર્ે શ્ેણીમાં Rમાંર્ી પસાર ર્ાર્ છે. પછી અજ્ાત
રેસસસ્ટન્સ દ્ારા કરંટ એ એમમીટર A દ્ારા માપવામાં આવે તેટલયું જ હોવાનયું
ધારી રહ્ા છીએ, સૂત્ર આ રીતે આપવામાં આવે છે
પાવર : ઇલેક્ટ્રિશિ્યન (NSQF - સુિારેલ 2022) - સંબંધિત વ્્યા્યામ માટે સસદ્ધધાંત 1.3.33 69