Page 84 - Electrician - 1st year- TT - Gujarati

સમધાંતર સર્કટમધાં િોટ્ટસજા:

ફિગ 7 વચ્ે ટૂંકા સાર્ે સમાંતર સર્કટ બતાવે છેબિબિયુઓ ‘a’ અને ‘b’.
સર્કટમધાં વવરામનું થિાન નક્ી કરવું
આનયું કારણ બને છેસર્કટ રેસસસ્ટન્સ ઘટાડો લગભગ શૂન્ય.
સપ્લાર્ વોલ્ેજને સમાવી શકે તેવી શ્ેણી પર વોલ્મીટરનો ઉપર્ોગ કરો; તેર્ી, ‘ab’ પર વોલ્ેજ ડરિોપલગભગ શૂન્ય હશે (ઓહ્મ કાર્િા દ્ારા).
તેને િરેક કનેક્ટટ્ગ વાર્ર પર બિલામાં કનેટ્ કરો. જો ફિગ 4 માં બતાવ્ર્ા
પ્રમાણે વાર્રોમાંર્ી એક ખયુલ્લો હોર્, તો વોલ્મીટર પર સંપૂણ્થ સપ્લાર્
વોલ્ેજ િશયાવેલ છે. કરંટની ગેરહાજરીમાં, કોઈપણ પ્રતતરોધકોમાં વોલ્ેજ
ડરિોપ ર્તો નર્ી. તેર્ી, વોલ્મીટર ખયુલ્લામાં સંપૂણ્થ સપ્લાર્ વોલ્ેજ વાંચતયું
હોવયું જોઈએ. સર્કટના ભાગ

વોલ્મીટર વધાંચન
= 18 V – VR1- વીR2- વીR3

= 18 V – OV – OV – OV = 18 V.
આમ રેશિસ્ટર R1, R2, R3 દ્ારા પ્રવાહ નજીવો હશે અને તેમનો સામાન્ય
ખામી્મયુક્ત રેશિસ્ટરને કારણે ર્ેક્યુટ ખયુલ્લયું હતયું, જિેમ કે આકૃતત 5 માં પ્રવાહ નહીં.
બતાવ્ર્ા પ્રમાણે ( રેશિસ્ટર સામાન્ય રીતે જ્ારે તે બળી ર્ર્ ત્ારે ખયુલે
છે) જ્ારે આ રેશિસ્ટર R2 સાર્ે જોડાર્ેલ હોર્ ત્ારે વોલ્મીટર 18 V પફરણામ એ છે કે સોના ક્રમમાં ખૂબ જ ઊ ં ચો પ્રવાહસામાન્ય પ્રવાહનો સમર્
સૂચવે છે. શોટ્થ સર્કટ દ્ારા વહેશે.
શૉટ્થ સર્કટ ત્ારે અસ્સ્તત્વમાં છે જ્ારે વીજ સ્તોતના સકારાત્મક
ટર્મનલમાંર્ી વીજપ્રવાહ કનેક્ટટ્ગ વાર્ર દ્ારા વહી શકે છે અને કોઈપણ
લોડમાંર્ી પસાર ર્ર્ા વવના પાવર સ્તોતના નકારાત્મક ટર્મનલ પર પાછા
જઈ શકે છે. (ફિગ 8)

વૈકસ્્પપક રીતે, ઓપન સર્કટ ઓહ્મમીટરનો ઉપર્ોગ કરીને શોધી શકાર્
છે. વોલ્ેજ િૂર કર્યા પછી, ઓહ્મમીટર કોઈ સાતત્ (અનંત રેસસસ્ટન્સ)
બતાવશે નહીં, જ્ારે તૂટેલા વાર્ર અર્વા ખયુલ્લા રેશિસ્ટર સાર્ે જોડાર્ેલ
હોર્. (ફિગ 6)
સર્કટ ઘટકોના સલામતી ઉપકરણોના બર્નનગને ટાળવા માટેજિેમ કે ‘ફ્યુિ’,
િોટ્ટસજા અને સમધાંતર સર્કટમધાં ખુલે છે સર્કટ બ્ેકસ્થ વગેરેનો ઉપર્ોગ સર્કટ ખોલવા માટે ર્ાર્ છે. (આકૃતત 9a
ઇલેક્ટ્રિકલ સર્કટમાં બે સંભવવત ખામીઓ આવી શકે છે તે છે: અને 9b).

• શોટ્થ સર્કટ એક સમાંતર રક્ષણ કરવા માટે ફ્યુિ માટેસર્કટ, તે સર્કટમાં મૂકવયું જોઈએ
જ્ાં કયુલ પ્રવાહ વહે છે અર્વા તો િરેક શાખામાં ફ્યુિ હોવો જોઈએ. (ફિગ
• ઓપન સર્કટ
10(a&b))
64 પાવર : ઇલેક્ટ્રિશિ્યન (NSQF - સુિારેલ 2022) - સંબંધિત વ્્યા્યામ માટે સસદ્ધધાંત 1.3.31 & 32