Page 255 - Electrician - 1st year- TT - Gujarati

સિસગલ અને બે વોટમીટર દ્ારા 3 ફેઝ ની પાવર નું માપન(Measurement of 3 phase power by
single and two wattmeters)

ઉદ્ેશ્્યો: આ પાઠના અંતે તમે સમર્્થ હશો
• સિસગલ વોટમીટરનો ઉપ્યોગ કરીને માપન 3 ફેઝ ની પાવર સમજાવો
• બે વોટમીટરનો ઉપ્યોગ કરીને 3 ફેઝ ની પાવર નું માપ સમજાવો
• બે વોટમીટર પદ્ધતત પાવર માપન દ્ારા પાવર ફેટ્રની ગર્તરી કરો.

પાવર નું માપન : થ્ી-ફેઝ લસસ્મમાં પાવર મેળવવા માટે વપરાતા
વોટમીટરની સંખ્ા લોિ સંતયુલલત છે કે નહીં તેના પર નનભ્થર કરે છે અને
ન્યુટ્રલ પોઈન્ટ, જો એક હોય તો તે સયુલભ છે કે કેમ.
- સ્ાર કનેટ્ેિ બેલેન્્સ્િ લોિમાં ન્યુટ્રલ પોઈન્ટ સાર્ે પાવરનયું માપન
સિસગલ વોટમીટર દ્ારા શક્ છે
- સ્ાર અર્વા િેલ્ા-કનેટ્ેિ, સંતયુલલત અર્વા અસંતયુલલત લોિ (તટથિ
સાર્ે અર્વા વગર) માં પાવર નયું માપન બે વોટમીટર પદ્ધમતર્ી શક્ છે.
હવે iUVUV એ પ્ર્મ વોટમીટરમાં તાત્ાલલક શક્્તત છે, અને iWVWV એ
સિસગલ વોટમીટર પદ્ધતત:ડફગ 1 સ્ાર-કનેટ્ેિ, સંતયુલલત લોિની ત્રણ-
ફેઝ ની પાવર ને માપવા માટેનયું સર્કટ િાયાગ્ામ બતાવે છે જે તટથિ બિબદયુર્ી બીજા વોટમીટરમાં તાત્ાલલક શક્્તત છે. તેર્ી, કયુલ સરેરાશ શક્્તત એ બે
સયુલભ છે, વોટમીટરની કરંટ કોઇલ એક લાઇન સાર્ે જોિાયેલ છે, અને તે વોટમીટર દ્ારા વાંચવામાં આવતી સરેરાશ શક્્તતઓનો સરવાળો છે
રેખા અને તટથિ બિબદયુ વચ્ેની વોલ્ેજ કોઇલ છે. વોટમીટર રીરિિગ ફેઝ શક્ છે કે વોટમીટર યોગ્ય રીતે જોિાયેલા હોય, તેમાંર્ી એક તે સાધન
દીઠ પાવર આપે છે. તેર્ી કયુલ ત્રણ ગણયું વોટમીટર રીરિિગ છે. માટે વોલ્ેજ અને કરંટ વચ્ેના મોટા ફેઝ ના કોણને કારણે નકારાત્મક મૂલ્ય
વાંચવાનો પ્યાસ કરશે. કરંટ કોઇલ અર્વા વોલ્ેજ કોઇલને પછી ઉલટાવી
P = 3EPIP cos = 3P = 3W
દેવી જોઈએ અને કયુલ પાવર મેળવવા માટે અન્ય વોટમીટર રીરિિગ્સ સાર્ે
જોિવામાં આવે ત્ારે રીરિિગને નકારાત્મક ચચહ્ન આપવામાં આવે છે.
્યયુનનટરી પાવર ફેટ્ર પર, બે વોટમીટરના રીરિિગ્સ સમાન હશે. કયુલ શક્્તત =
2 x એક વોટમીટર રીરિિગ

જ્ારે પાવર ફેટ્ર = 0.5, ત્ારે એક વોટમીટર રીરિિગ શૂન્ય હોય છે અને
બીજયું કયુલ પાવર રીિ કરે છે

જ્ારે પાવર ફેટ્ર 0.5 કરતા ઓછયું હોય, ત્ારે એક વોટમીટર નકારાત્મક
સંકેત આપશે. વોટમીટર વાંચવા માટે, પ્ેશર કોઇલ અર્વા કરંટ કોઇલ
કનેક્શનને ડરવસ્થ કરો. વોટમીટર પછી હકારાત્મક રીરિિગ આપશે પરંતયુ કયુલ
પાવર માપવાની બે વોટમીટર પદ્ધતત પાવરની ગણતરી કરવા માટે આને નકારાત્મક તરીકે લેવયું આવશ્યક છે
ત્રણ ફેઝ માં પાવર, થ્ી-વાયર લસસ્મ સામાન્ય રીતે `ટયુ-વોટમીટર’ પદ્ધમત જ્ારે પાવર ફેટ્ર શૂન્ય હોય છે, ત્ારે બે વોટમીટરના રીરિિગ્સ સમાન
દ્ારા માપવામાં આવે છે. તેનો ઉપયોગ સંતયુલલત અર્વા અસંતયુલલત લોિ હોય છે પરંતયુ ત્વરોધી ચચહ્નો હોય છે.
સાર્ે ર્ઈ શકે છે, અને ફેઝ ઓ માટે અલગ જોિાણો જરૂરી નર્ી. જો કે, ્પવ-મૂલ્યધાંકન કસોટરી
આ પદ્ધમતનો ઉપયોગ ચાર-વાયર લસસ્મમાં ર્તો નર્ી કારણ કે જો લોિ
અસંતયુલલત હોય અને IU + IV + IW = 0 હોય તો ચોર્ા વાયરમાં કરંટ વહરી 1 ત્રણ ફેઝ ના પાવર માપનની બે-વોટમીટર પદ્ધમત માટે સામાન્ય વાયરિરગ
શકે છે અને ધારણા માન્ય રહેશે નહીં. િાયાગ્ામ દોરો.
બે વોટમીટર સ્પલાય લસસ્મ સાર્ે જોિાયેલા છે (ડફગ 2). બે વોટમીટરના બે વોટમીટરમાં પાવર ફેટ્રની ગણતરી શક્્તત માપવી.
કરંટ કોઇલ બે લીટરીઓમાં જોિાયેલા છે અને વોલ્ેજ કોઇલ એ જ બે
લીટરીઓર્ી ત્રીજી લીટરી સાર્ે જોિાયેલ છે. ત્ારબાદ બે રીરિિગ્સ ઉમેરીને તમે અગાઉના પાઠમાં શીખ્ા તેમ, 3 ફેઝ , 3-વાયર લસસ્મમાં પાવર
કયુલ શક્્તત મેળવવામાં આવે છે માપવાની બે વોટમીટર પદ્ધમતમાં કયુલ પાવર P= P1+ P2
PT = P1 + P બે વોટમીટરમાંર્ી મેળવેલા રીરિિગ્સ પરર્ી, આપેલ સૂત્રમાંર્ી ટેન φ ની
લસસ્મમાં કયુલ ત્વડરત શક્્તતનો ત્વચાર કરો PT= P1 + P2+P3 જ્ાં P1, ગણતરી કરી શકાય છે.
P2 અને P3 એ ત્રણ ફેઝ ઓમાંના દરેકમાં પાવરના તાત્ાલલક મૂલ્યો છે.
P = V i + V i + V I tan =
T UN U VN V WN W
Since there is no fourth wire, i +i +i = 0; i = (i + i ). જેમાંર્ી લોિનયું φ અને પાવર ફેટ્ર શોધી શકાય છે
W
V
U
W
U
V
P = V i V (i +i ) + V i
T UN U VN U W WN W ઉદાહરર્ 1: સંતયુલલત ત્રણ ફેઝ ના સર્કટમાં પાવર ઇનપયુટને માપવા માટે
= i (V V ) + i (V V )
U UN VN W WN UN જોિાયેલા બે વોટમીટર અનયુક્મે 4.5 KW અને 3 KW સૂચવે છે. સર્કટનયું
= i V + i V
U UV W WV પાવર ફેટ્ર શોધો
પાવર : ઇલેક્ટ્રિશિ્યન (NSQF - સુિારેલ 2022) - સંબંધિત વ્્યા્યામ માટે સસદ્ધધાંત 1.10.85 & 86 235