Page 252 - Electrician - 1st year- TT - Gujarati
P. 252
આવત્ણન મીટર (Frequency meter)
ઉદ્ેશ્્યો:આ પાઠના અંતે તમે સમર્્થ હશો
• આવત્ણન મીટરના પ્રકારો જર્ાવો
• તમકેનનકલ રેઝોનન્સ (વાઇબ્ેટિટગ રીડ) પ્રકારના સસદ્ધધાંત, બધાંિકામ અને કા્ય્ણનું વર્્ણન કરો ફ્રી- ક્વોન્સી મીટર.
પાવર ફ્રી્તવન્સીને માપવા માટે નીચેના પ્કારના ફ્રી્તવન્સી મીટરનો ઉપયોગ અને બીજા ઓવરહેંગિગગ છેિામાં સૂચક તરીકે સફેદ રંગની સપાટરી હોય છે
ર્ાય છે. અને કેટલીકવાર તેને ફ્લેગ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.
• યાંત્ત્રક રેઝોનન્સ પ્કાર રીિ્સ એક પંક્્તતમાં ગોઠવાયેલા છે અને રીિ્સની કયુદરતી આવત્થન 1/2
ચક્ દ્ારા અલગ પિે છે. આ 1/2 ચક્નો તફાવત રીિ્સના વજનમાં તફાવતને
• ઇલેક્ટ્્રકલ રેઝોનન્સપ્કાર
કારણે રીિ્સ વચ્ે શક્ છે. રીિ્સને ચિતા ક્મમાં ગોઠવવામાં આવે છે
• ઇલેટ્્રો-િાયનેમમક પ્કાર (ડફગ 4a), અને સામાન્ય રીતે કેન્દ્ રીિની કયુદરતી આવત્થન સ્પલાય
• ઇલેટ્્રો-િાયનેમોમીટર પ્કાર ફ્રી્તવન્સી (50Hz) જેટલી જ હોય છે.
• વેસ્ન પ્કાર
• રેક્શયોમીટરનો પ્કાર
• સંતૃ્પત કોર પ્કાર
અહીં આપેલ સમજૂતી યાંત્ત્રક માટે છે રેઝોનન્સ પ્કાર ફ્રી્તવન્સી મીટર માત્ર
નીચે દશશાવેલ છે.
તાલીમાર્પીઓને અન્ય પ્કારના ફ્રી્તવન્સી મીટર ત્વશે શીખવા માટે ત્વદ્યુત
માપન સાધનો પરના પયુ્પતકોનો સંદભ્થ લેવાની સલાહ આપવામાં આવે છે.
તમકેનનકલ રેઝોનન્સ પ્રકાર ફ્રીક્વન્સી મીટર (વાઇબ્ેિન રીડ પ્રકાર)
સસદ્ધધાંત:ડફગ 1 માં બતાવેલ વાઇબ્ેશન રીિ ટાઇપ ફ્રી્તવન્સી મીટર
લસદ્ધાંત પર કામ કરે છેકયુદરતી આવત્થન. ત્વશ્વની દરેક વ્પતયુ તેના વજન અને
પડરમાણોને આધારે તેની કયુદરતી આવત્થન ધરાવે છે. જ્ારે કોઈ પદાર્્થને
વાઇબ્ેટિટગ માધ્યમમાં રાખવામાં આવે છે, ત્ારે તે વાઇબ્ેટ ર્વા લાગે છે, જો
માધ્યમની આવત્થન ઑબ્જેટ્ની કયુદરતી આવત્થનને પ્ા્પત કરે છે.
જો ્પપંદનોને નનયંત્ત્રત કરવામાં ન આવે તો, પદાર્્થ સંપૂણ્થપણે નાશ પામી
શકે છે. આ ઘટનાનયું એક સારું ઉદાહરણ એ છે કે નીચા ઉિતા એરક્ાફ્ટને
કારણે ર્તા વાઇબ્ેશનને કારણે ત્વન્િો ગ્લાસ પેન ત્વખેરાઈ જાય.
કા્ય્ણકારી:ક્ારેઆવત્થન મીટર પયુરવઠા સાર્ે જોિાયેલ છે, ઇલેટ્્રોમેગ્ેટ
ચયુંબકરીય ક્ષેત્ર ઉત્પન્ન કરે છે જે સ્પલાય આવત્થનના દરે વૈકલ્્પપક ર્ાય છે.
રીિ, જેની કયુદરતી આવત્થન વૈકલ્્પપક ચયુંબકરીય ક્ષેત્ર સાર્ે સયુસંગત છે, તે
નજીકના રીિ્સ ડફગ 4(b) કરતાં વધયુ વાઇબ્ેટ કરે છે.
આનો ફ્લેગ વાઈબ્ેટીંગ રીિ ફ્રી્તવન્સી મીટરના સ્કેલ માર્ડકગમાંર્ી
બધાંિકામ:મમકેનનકલ રેઝોનન્સ પ્કારના ફ્રી્તવન્સી મીટરમાં ઇલેટ્્રોમેગ્ેટ
અને ઇલેટ્્રોમેગ્ેટની સામે ગોઠવાયેલા મેટાલલક રીિ્સનો સમૂહ હોય છે.
ફ્રી્તવન્સી મીટર વોલ્ેજ રેટિટગ (ડફગ 2) ની કાળજી લેતા, વોલ્મીટરની
જેમ સ્પલાયમાં જોિાયેલ છે.
ડફગ 3 રીિનો આકાર દશશાવે છે અને આ રીિ્સ લગભગ 4 મીમી પહોળા
અને 0.5 મીમી જાિા છે. રીિનો એક છેિો બેઝ પર ફરીટ કરવામાં આવે છે,
232 પાવર : ઇલેક્ટ્રિશિ્યન (NSQF - સુિારેલ 2022) - સંબંધિત વ્્યા્યામ માટે સસદ્ધધાંત 1.10.85 & 86
