Page 254 - Electrician - 1st year- TT - Gujarati

પાવર ફેટ્ર મીટર(Power factor meter)

ઉદ્ેશ્્યો: આ પાઠના અંતે તમે સમર્્થ હશો
• 3-ફેઝ ડા્યનેમોમીટર પ્રકારના પાવર ફેટ્ર મીટરનું બધાંિકામ અને જોડાર્ સમજાવો
• 3-ફેઝ મૂવિવગ આ્યન્ણ ટાઇપ પાવર ફેટ્ર મીટરનું બધાંિકામ, જોડાર્ અને સંચાલન સમજાવો
• સિસગલ ફેઝ મૂવિવગ આ્યન્ણ ટાઇપ પાવર ફેટ્ર મીટરનું બધાંિકામ, જોડાર્ અને કામગીરી સમજાવો.

સંતુસલત લોડ માટે 3-ફેઝ ના ડા્યનેમોમીટર પ્રકારનું પાવર ફેટ્ર C1, C2 અને C3 પર 120* ડિગ્ીના અંતરે ત્રણ સમાન કોઇલ છે અને 3 ફેઝ
મીટર: ડફગ 1 સંતયુલલત લોિ માટે ઉપયોગમાં લેવાતા 3-ફેઝ ના પાવર ના સ્પલાય સાર્ે સીધા (ડફગ 2) અર્વા કરંટ ટ્રાન્સફોમ્થરના માધ્યમમક દ્ારા
ફેટ્ર મીટરનયું બાંધકામ અને જોિાણો દશશાવે છે જોિાયેલા છે. કોઇલ P ત્રણ કોઇલ C1,C2 અને C3 ની મધ્યમાં મૂકવામાં

આ મીટરમાં, ફરીલ્િ કોઇલ એક ફેઝ સાર્ે લોિ સાર્ે શ્ેણીમાં જોિાયેલા આવે છે અને સ્પલાયની બે લાઇનમાં રેઝીસ્ન્સ સાર્ે શ્ેણીમાં જોિાયેલ
હોય છે. બે ફરતા કોઇલ 120* ના ખૂણા પર એકબીજા સાર્ે સખત રીતે છે. કોઇલ B ની અંદર બે વેન V1 છે, અને V2 મયુ્તતપણે ફરતા સ્્પપન્િલના
જોિાયેલા છે. આ કોઇલ બે અલગ અલગ ફેઝ ઓ સાર્ે જોિાયેલા છે. એક છેિે માઉન્ટ ર્યેલ છે પરંતયુ એકબીજા સાર્ે 180* પર રાખવામાં આવે છે.
રેઝીસ્ન્સ દરેક કોઇલ સાર્ે શ્ેણીમાં જોિાયેલ છે સ્્પપન્િલમાં િેમ્મ્પગ વેન્સ અને પોઇન્ટર પણ હોય છે

પ્મતડક્યા દ્ારા ફેઝ નયું ત્વભાજન જરૂરી નર્ી કારણ કે બે ફરતા કોઇલમાં
પ્વાહો વચ્ે જરૂરી ફેઝ નયું ત્વથિાપન પયુરવઠા દ્ારા જ મેળવી શકાય છે.

મીટરની કામગીરી સિસગલ ફેઝ મીટરની જેમ જ છે. જો કે આ મીટર માત્ર
સંતયુલલત લોિ માટે જ યોગ્ય છે
બે મૂવિવગ કોઇલમાંનો કરંટ આવત્થન અર્વા વેવ-ફ્ોમમાં કોઈપણ ફેરફાર
દ્ારા બંનેને સમાન રીતે અસર કરે છે, તેર્ી આ મીટર આવત્થન અને તરંગ-
્પવરૂપર્ી ્પવતંત્ર છે.

ત્રણ કોઇલ C1,C2 અને C3 દ્ારા ઉત્પાડદત ફરતયું ચયુંબકરીય ક્ષેત્ર કોઇલ P
દ્ારા ઉત્પાડદત કરંટ સાર્ે ડક્યાપ્મતડક્યા કરે છે. આનાર્ી કરંટના ફેઝ ના
કોણના આધારે મૂવિવગ લસસ્મ કોણીય લ્થિમત લે છે.
સિસગલ ફેઝ મૂવિવગ આ્યન્ણ પાવર ફેટ્ર મીટર:સિસગલ ફેઝ મૂવિવગ આયન્થ
પાવર ફેટ્ર મીટર (ડફગ 3) ફેઝ ત્્પ્પલટિટગ નેટવક્થ નો ઉપયોગ કરે છે જેમાં
કેપેલસટર, ઇન્િટ્ર અને રેક્ઝસ્રનો સમાવેશ ર્ાય છે.
3-અસંતુસલત લોડ માટે ફેઝ ના પાવર ફેટ્ર મીટર:3-ફેઝ ની અસંતયુલલત
લસસ્મોમાં પાવર ફેટ્રના માપન માટે 2-તત્વ અર્વા 3-તત્વના પાવર
ફેટ્ર મીટરનો ઉપયોગ કરંટ કોઇલ અને પ્ેશર કોઇલ સાર્ેના દરેક તત્વ
સાર્ે ર્ાય છે. પ્ેશર કોઇલ (મૂવિવગ કોઇલ) સિસગલ ફેઝ પીએફ મીટરના
સમાન હોય છે જે એક સ્્પપન્િલ પર એક બીજાની નીચે માઉન્ટ ર્યેલ હોય
છે. નનદદેશક પડરણામી પાવર પડરબળ બતાવે છે.
મૂવિવગ આ્યન્ણ પાવર ફેટ્ર મીટર:નીચેના ફાયદાઓને કારણે આ પ્કારનયું
પાવર ફેટ્ર મીટર િાયનામોમીટર કરતાં વધયુ લોકત્પ્ય છે.
• િાયનામોમીટર પ્કારના મીટરની તયુલનામાં ટોક્થ -વજન ગયુણોત્તર (કાય્થ
બળ) મોટો છે.

• જેમ કે તમામ કોઇલ નનલચિત છે ત્ાં કોઈ અલ્થિબંધન જોિાણ જરૂરી
નર્ી

• સ્કેલ 360*ર્ી ત્વ્પતૃત કરી શકાય છે.
• આ મીટર બાંધકામમાં સરળ અને મજબૂત છે.

• ખચ્થમાં તયુલનાત્મક રીતે સ્પતયું છે.
ડફગ 2 બાંધકામ અને જોિાણ બતાવે છેમૂવિવગ આયન્થ પ્કારના પાવર
ફેટ્ર મીટરનો ઉપયોગ સંતયુલલત લોિ માટે ર્ાય છે.
234 પાવર : ઇલેક્ટ્રિશિ્યન (NSQF - સુિારેલ 2022) - સંબંધિત વ્્યા્યામ માટે સસદ્ધધાંત 1.10.85 & 86