Page 144 - Electrician - 1st year- TT - Gujarati
P. 144

ઝિઝીક  પ્લેટને  પારો  સાર્ે  એકીકૃત  કરીને  થિાનનક  ક્રિયાને  અટકાવવામાં   પ્લાન્ પ્લેટ્સ : આ પયુનરાવર્તત ચાર્જજગ અને ક્ડસ્ચાર્જજગની પ્રક્રિયા દ્ારા
       આવે છે. આમ કરવા માટે, ઝીીંક પ્લેટને ર્ોડા સમય માટે પાતળયું સલ્ફ્યુક્રક   તૈયાર કરવામાં આવે છે. તેઓ શરૂઆતમાં શયુદ્ધ લીડર્ી બનેલા હોય છે જે
       એસસડમાં ડૂબવામાં આવે છે, અને પછી, પારો તેની સપાટી પર ઘસવામાં   ચાજ્થ કયણા પછી લીડ પેરોક્ાઇડમાં બદલાય છે
       આવે છે.
                                                            ફૉર પ્લેટ : પેસ્ટ કરેલી અર્વા ફૉર પ્લેટ્સ લંબચોરસ લીડ ગ્ીડર્ી બનેલી
       ધ્યુવીકરણ : જેમ જેમ કરંટ વહે છે, H2 ના પરપોટા કોપર પ્લેટ પર વવકસસત   હોય છે જેમાં સક્રિય પદાર્્થ એટલે કે લીડ પેરોક્ાઇડ (Pb O2) પેસ્ટના
       ર્ાય છે જેના પર તેઓ ધીમે ધીમે એક પાતળયું પડ બનાવે છે. આને કારિે   સ્વરૂપમાં ભરવામાં આવે છે (ક્ફગ 3)
       કરંટ તાકાત ઘટી જાય છે અને અંતે એકસાર્ે અટકી જાય છે. આ અસરને
       કોષનયું ધ્યુવીકરિ કહેવામાં આવે છે
       કેટલાક રસાયિોનો ઉપયોગ કરીને ધ્યુવીકરિને અટકાવી શકાય છે જે
       પ્લેટ પર એકઠા ર્ાય તે પહેલાં હાઇડરિોજનને પાિીમાં ઓક્ક્ડાઇઝી કરશે.
       ધ્યુવીકરિને  દૂર  કરવા  માટે  વપરાતા  રસાયિોને  પોલરાઇઝીર  કહેવામાં
       આવે છે.

       ગૌણ  કોષ:  એક  કોષ  કે  જે  ક્ડસ્ચાજ્થ  મોડની  વવરુદ્ધ  ક્દશામાં  ઇલેક્ટ્રિક
       પ્રવાહ મોકલીને ક્રચાજ્થ કરી શકાય છે તેને ગૌિ કોષ તરીકે ઓળખવામાં
       આવે છે.

       સેકન્ડરી સેલને સ્ટોરેજ સેલ પિ કહેવામાં આવે છે કારિ કે તે ચાજ્થ ર્યા
       પછી તેનો ઉપયોગ ર્ાય કે ક્ડસ્ચાજ્થ ન ર્ાય ત્ાં સયુધી તે ઊજા્થનો સંગ્હ
       કરે છે.

       ગૌણ કોષોના પ્કાર
       -   લીડ એસસડ કોષ

       -   આલ્કલાઇન કોષ અર્વા નનકલ-આયન્થ કોષ
                                                            નેગેટ્ટવ પ્લેટો લંબચોરસ લીડ ગ્ીડર્ી બનેલી હોય છે, અને સક્રિય સામગ્ી
       લીડ એસસડ કોષના ભાગો (ડફગ 2)
                                                            સ્પોન્જી લીડ (Pb) છે જે પેસ્ટના સ્વરૂપમાં હોય છે (ક્ફગ 4).

















                                                            વવભાજક:  આ  બનાવવામાં  આવે  છેરાસાયણિક  રીતે  સારવાર  કરાયેલ
                                                            થછદ્ાળયુ લાકડા અર્વા રબરની પાતળી શીટ્સ. તેનો ઉપયોગ સકારાત્મક
                                                            અને નકારાત્મક પ્લેટો (ક્ફગ 5) વચ્ે ટૂંકા ન ર્વા માટે ર્ાય છે.
       1  કન્ટેનર                                           પોસ્ટ ટર્મનલ: એક નાનો ધ્યુવપ્લેટ કનેટ્ર (ક્ફગ 6) ર્ી વેલ્ડેડ પ્લેટોના
       2  પ્લેટ                                             દરેક જૂર્માંર્ી ઉપર તરફ લંબાવવાર્ી પોસ્ટ ટર્મનલ બને છે.
       3  વવભાજક                                            ઇલેટ્રિોલાઇટ:  લીડ  એસસડ  કોષમાં  વપરાતયું  ઇલેટ્રિોલાઇટ  પાતળયું
                                                            સલ્ફ્યુક્રક એસસડ (H2SO4) છે. ઇલેટ્રિોલાઇટની વવક્શષ્ટ ઘનતા 1.24 ર્ી
       4  પોસ્ટ ટર્મનલ
                                                            1.28 છે. તે ઉત્પાદકના સ્પષ્ટીકરિો અનયુસાર બદલાય છે.
       કન્ેનર: કન્ટેનર સક્રિય પ્લેટો, વવભાજકો અને ઇલેટ્રિોલાઇટને સમાવવા
       માટે સખત રબર, કાચ અર્વા સેલ્યુલોઇડર્ી બનેલયું છે. પ્લેટો કન્ટેનરના   કા્ય્ન સસદ્ધધાંત
       તળળયે પૂરી પાડવામાં આવેલ પાંસળી પર આરામ કરે છે અને પાંસળી   ગૌિ  કોષની  શરૂઆતમાં  કોઈ  નોંધપારિ  વવદ્યુતરાસાયણિક  ઊજા્થ  હોતી
       વચ્ેની જગ્યાને સેક્ડમેન્ટ ચેમ્બર તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.  નર્ી. ઊજા્થ પ્રર્મ ગૌિ કોષમાં ચાજ્થ ર્વી જોઈએ. પછી કોષ ત્ાં સયુધી

       પ્લેટ્સ : ધન પ્લેટ બે પ્રકારની હોય છે.               સંગ્ટ્હત ઊજા્થ જાળવી રાખે છે
       -  પ્લાન્ટ પ્લેટ અર્વા રચાયેલી પ્લેટ                 તેનો  ઉપયોગ  ર્ાય  છે.  એટલે  કે,બંને  સેલ  ઇલેટ્રિોડ  મૂળભૂત  રીતે
                                                            લીડ  સલ્ેટ(Pb  SO )  છે  .જ્ારે  કોષ  ચાજ્થ  ર્ાય  છે,  ત્ારે  તેમાં  ર્તી
       -  ફૉર પ્લેટ                                                       4
                                                            રાસાયણિક પ્રક્રિયાને કારિે, લીડ સલ્ેટ ઇલેટ્રિોડ નરમ અર્વા સ્પોન્જ
       124                 પાવર : ઇલેક્ટ્રિશિ્યન (NSQF - સયુિારેલ 2022) - સંબંધિત વ્્યા્યામ માટે સસદ્ધધાંત 1.6.57
   139   140   141   142   143   144   145   146   147   148   149