Page 143 - Electrician - 1st year- TT - Gujarati
P. 143
ઇલેટ્રિોપ્લેટિટગમધાં કેથોડડક સંરક્ષણ • સસલ્વર ઓક્ાઇડ સેલ
કેર્ોક્ડક પ્રોટેક્શન (CP) એ ધાતયુની સપાટીના કાટને ઇલેટ્રિોકેમમકલ • સલથર્યમ કોષ
સેલના કેર્ોડ તરીકે બનાવીને નનયંવરિત કરવા માટે વપરાતી તકનીક છે. શયુષ્ક કોષ (કાબ્નન-ઝિિંક કોષ) : લેક્લાન્ચ પ્રકારના કોષ માટે પ્રવાહી
રક્ષિની એક સરળ પદ્ધમત એનોડ તરીકે કાય્થ કરવા માટે વધયુ સરળતાર્ી ઈલેટ્રિોલાઈટ છલકાઈ જવાના ભયને કારિે શયુષ્ક કોષો નામના કોષોના
કોરોડેડ બસલદાનની ધાતયુ સાર્ે સયુરક્ક્ષત કરવા માટે ધાતયુને જોડે છે.
બીજા વગ્થની શોધ ર્ઈ.
બસલદાનની ધાતયુ પછી સંરક્ક્ષત ધાતયુને બદલે કોરોડ ર્ાય છે. લાંબી પાઈપ ડરિાય સેલનો સૌર્ી સામાન્ય અને ઓછો ખચણાળ પ્રકાર કાબ્થન-ઝીીંક પ્રકાર
લાઈનો જેવી કે જ્ાં નનબ્રિય ગેલ્વેનનક કેર્ોક્ડક સયુરક્ષા પયણાપ્ત નર્ી તેવા (ક્ફગ 1) છે. આ કોષમાં ઝિઝીક કન્ટેનર હોય છે જે નકારાત્મક ઇલેટ્રિોડ તરીકે
બંધારિો માટે પૂરતો પ્રવાહ પૂરો પાડવા માટે બાહ્ય ડીસી વવદ્યુત ઉજા્થ કાય્થ કરે છે. કેન્દ્માં કાબ્થન સળળયા છે જે ધન ઇલેટ્રિોડ છે. ઇલેટ્રિોલાઇટ
સ્તોતનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.
એમોનનયમ ક્લોરાઇડ ધરાવતા દ્ાવિમાંર્ી બનેલી ભેજવાળી પેસ્ટનયું
CP સસસ્ટમ સ્ટીલ પાિી, ઇં ધિ પાઇપ લાઇન, સ્ટોરેજ ટેન્ક વોટર સ્વરૂપ લે છે.
હીટર, સ્ટીલ વાયર પાઇપ, ઓઇલ પ્લેટફોમ્થ, ઓઇલ વેલ કેસીંગ, વવન્ડ
ફામ્થ વગેરેની વવશાળ શ્ેિીનયું રક્ષિ કરે છે. અન્ય સામાન્ય એપ્પ્લકેશન
ગેલ્વેનાઈઝી્ડ સ્ટીલમાં છે જેમાં એક બસલદાન કોટિટગ છે. સ્ટીલના ભાગો
પર ઝીીંક તેમને રસ્ટર્ી રક્ષિ આપે છે. CP રક્ષિ કેટલાક ક્કસ્સાઓમાં
તિાવ કાટ રિેકીંગ અટકાવી શકે છે.
સેલ્સનો પ્કાર
કોષ: કોષ એ એક ઇલેટ્રિોકેમમકલ ઉપકરિ છે જેમાં વવવવધ સામગ્ીઓ
અને ઇલેટ્રિોલાઇટર્ી બનેલા બે ઇલેટ્રિોડનો સમાવેશ ર્ાય છે. ઇલેટ્રિોડ્સ
અને ઇલેટ્રિોલાઇટ વચ્ેની રાસાયણિક પ્રમતક્રિયા વોલ્ેજ ઉત્પન્ન કરે છે
કોષો તરીકે વગગીકૃત કરવામાં આવે છે
તમામ પ્રાર્મમક કોષોની જેમ, રાસાયણિક પ્રમતક્રિયાના ભાગરૂપે
• સૂકા કોષો
ઇલેટ્રિોડમાંર્ી એક વવઘટ્ટત ર્ાય છે. આ કોષમાં નકારાત્મક ઝીીંક કન્ટેનર
• ભીના કોષો ઇલેટ્રિોડ એ છે જેનો ઉપયોગ ર્ાય છે. પક્રિામે, લાંબા સમય સયુધી
લો પ્રેશર ડાયરેટ્ કરંટ (DC) સપ્લાય હંમેશા ઇલેટ્રિોપ્લેટિટગ હેતયુ સાધનસામગ્ીમાં રહેલ કોષો ફાટી શકે છે, ઈલેટ્રિોલાઈટ છલકાઈ શકે છે
માટે વપરાય છે. પ્લેટિટગના દર અને ઇલેટ્રિોલાઇટની પ્રકૃમતના આધારે અને પડોશી ભાગોને નયુકસાન પહોંચાડી શકે છે.
વપરાયેલ દબાિ 1 ર્ી 16 V સયુધી બદલાય છે A ડરિાય સેલ તે છે જેમાં પેસ્ટ કાબ્થન-ઝીીંક કોષો સામાન્ય પ્રમાિભૂત કદની શ્ેિીમાં ઉત્પન્ન ર્ાય છે. આમાં
અર્વા જેલ ઇલેટ્રિોલાઇટ હોય છે. નવી ક્ડઝીાઇન અને ઉત્પાદન તકનીકો 1.5 V AA,C અને D કોષોનો સમાવેશ ર્ાય છે.
સાર્ે, સેલને સંપૂિ્થપિે (હમમેટ્ટકલી) સીલ કરવયું શક્ય છે. ગેસ બબલ્ડ- ઉપ્યોગ : પ્રાર્મમક કોષોનો ઉપયોગ ઘક્ડયાળો, સ્ોક એલામ્થ, કાર્ડયાક
અપના સંપૂિ્થ સીલ અને રાસાયણિક નનયંરિિ સાર્ે, શયુષ્ક કોષોમાં પ્રવાહી પેસમેકર, ટોચ્થ, શ્વિ સાધન, ટરિાપ્ન્ઝીસ્ટર રેક્ડયો વગેરેર્ી લઈને ઈલેટ્રિોનનક
ઇલેટ્રિોલાઇટ્સનો ઉપયોગ કરવો શક્ય છે. આજે ‘ડરિાય સેલ’ શબ્દ એ ઉત્પાદનોમાં ર્ાય છે.
કોષનો સંદભ્થ આપે છે જે ઇલેટ્રિોલાઇટ લીકેજ વવના કોઈપિ સ્થિમતમાં
સંચાસલત ર્ઈ શકે છે. આંતડરક અવરોિ: સેલમાંર્ી આઉટપયુટ વોલ્ેજ બદલાય છે કારિ
કે કોષ પરનો ભાર બદલાય છે. કોષ પરનો લોડ એ કોષમાંર્ી ખેંચાયેલા
ભીના કોષો એવા કોષો છે જે સીધા સ્થિમતમાં સંચાસલત હોવા જોઈએ. આ પ્રવાહની મારિાને દશણાવે છે. જેમ જેમ લોડ વધે છે, વોલ્ેજ આઉટપયુટ ઘટે
કોષોમાં ચાજ્થ અર્વા ક્ડસ્ચાજ્થ દરમમયાન ઉત્પન્ન ર્તા વા્મયુઓને બહાર જવા છે. આઉટપયુટ વોલ્ેજમાં ફેરફાર સેલના આંતક્રક અવરોધને કારિે ર્ાય
દેવા માટે વેન્ટ્સ હોય છે. સૌર્ી સામાન્ય ભીનયું કોષ લીડ-એસસડ કોષ છે
છે. સામગ્ી જેમાંર્ી કોષ બનાવવામાં આવે છે તે સંપૂિ્થ વાહક નર્ી, તેર્ી
કોષોને પ્રાર્મમક અને ગૌિ કોષો તરીકે વધયુ વગગીકૃત કરવામાં આવે છે તેઓ અવરોધ ધરાવે છે. બાહ્ય સર્કટમાંર્ી વહેતો પ્રવાહ કોષના આંતક્રક
પ્ાથમમક કોષો : પ્રાર્મમક કોષો એવા કોષો છે જે ક્રચાજ્થ કરી શકાતા નર્ી. અવરોધ દ્ારા પિ વહે છે.
એટલે કે, ક્ડસ્ચાજ્થ દરમમયાન જે રાસાયણિક પ્રમતક્રિયા ર્ાય છે તે વવપરીત સાદા કોષની ખામી: સાદા વોલ્ેઇક કોષ સાર્ે, ર્ોડા સમય પછી
નર્ી. જ્ારે કોષ સંપૂિ્થપિે વવસર્જત ર્ાય છે ત્ારે પ્રમતક્રિયાઓમાં વવદ્યુતપ્રવાહની શક્ક્ત ધીમે ધીમે ઘટતી જાય છે.
ઉપયોગમાં લેવાતા રસાયિો બધા રૂપાંતક્રત ર્ાય છે. તે પછી નવા સેલ આ ખામી મયુખ્યત્વે બે કારિોને લીધે છે.
દ્ારા બદલવયું આવશ્યક છે
• થિાનનક ક્રિયા
પ્ાથમમક કોષોના પ્કાર :
• ધ્યુવીકરિ
• વોલ્ેઇક કોષ
સ્ાનનક ડરિ્યા : સરળ વોલ્ેઇક કોષમાં, હાઇડરિોજનના પરપોટા ખયુલ્લા
• કાબ્થન-ઝીીંક કોષ (લેકલાન્ચ સેલ અને ડરિાય સેલ)
સર્કટ પર પિ ઝિઝીક પ્લેટમાંર્ી વવકસસત ર્તા જોવા મળે છે. આ અસરને
• આલ્કલાઇન કોષ થિાનનક ક્રિયા કહેવામાં આવે છે. કમર્શયલ ઝિઝીકમાં કાબ્થન, આયન્થ, સીસયું
• મર્યુ્થરી સેલ વગેરે જેવી અશયુબદ્ધઓની હાજરીને કારિે આવયું ર્ાય છે. આ ઝીીંક પ્લેટ પર
નાના થિાનનક કોષો બનાવે છે અને કોષના પ્રવાહની મજબૂતાઈ ઘટાડે છે.
પાવર : ઇલેક્ટ્રિશિ્યન (NSQF - સયુિારેલ 2022) - સંબંધિત વ્્યા્યામ માટે સસદ્ધધાંત 1.6.57 123
