Page 148 - Electrician - 1st year- TT - Gujarati
P. 148
પાવર (Power) સંબંધિત વ્્યા્યામ માટે સસદ્ધધાંત 1.6.58
ઇલેક્ટ્રિશિ્યન (Electrician) - સેલ્સ અને બેટરી
કોષોનયું જૂથીકરણ (Grouping of cells)
ઉદ્ેશ્્યો: આ પાઠના અંતે તમે સમર્્થ હશો
• શ્ેણી અને સમધાંતરમધાં જોડા્યેલા કોષોનો હેતયુ જણાવો
• શ્ેણી જોડાણો, સમધાંતર જોડાણ અને કોષોના શ્ેણી-સમધાંતર જોડાણ સમજાવો.
કોષોનયું જૂથીકરણ: ઘિીવાર ઇલેક્ટ્રિક સર્કટને વોલ્ેજ અર્વા પ્રવાહની
જરૂર પડે છે જે એકલ કોષ એકલા સપ્લાય કરવા સક્ષમ નર્ી. આ ક્કસ્સામાં
વવવવધ શ્ેિીઓ અને સમાંતર ગોઠવિોમાં કોષોના જૂર્ોને જોડવા જરૂરી છે.
શ્ેણી જોડાણો: કોષો એક કોષના હકારાત્મક ટર્મનલને આગામી કોષના
નકારાત્મક ટર્મનલ સાર્ે જોડીને શ્ેિીમાં જોડાયેલા છે (ક્ફગ 1).
એક કોષમાંર્ી ઉપલબ્ધ કરતાં વધયુ વોલ્ેજ મેળવવા માટે સમાન કોષો
શ્ેિીમાં જોડાયેલા હોય છે. કોષોના આ જોડાિ સાર્ે, આઉટપયુટ વોલ્ેજ
તમામ કોષોના વોલ્ેજના સરવાળા સમાન છે. જો કે, એમ્પીયર કલાક (AH)
રેટિટગ જિસગલ સેલની બરાબર રહે છે.
ઉદાહરિ: ધારો કે રિિ `D’ ફ્લેશલાઇટ કોષો જોડાયેલા છેશ્ેિીમાં (ક્ફગ
2). દરેક સેલનયું રેટિટગ 1.5 V અને 2 AH છે આ બેટરીનયું વોલ્ેજ અને
એમ્પીયર કલાકનયું રેટિટગ આ હશે:
V બેટરી = કોષ દીઠ V x કોષોની સંખ્યા શ્ેિી-સમાંતર જોડાિ:કેટલીકવાર સાધનોના ભાગની જરૂક્રયાતો
= (1.5V) x (3) વોલ્ેજ અને બંને કરતાં વધી જાય છેએક કોષનયું એમ્પીયર કલાક રેટિટગ.
આ ક્કસ્સામાં કોષોની શ્ેિી-સમાંતર જૂર્નો ઉપયોગ કરવો આવશ્યક છે
= 4.5 વી
(ક્ફગ 5).
AH બેટરી રેટિટગ = 1 સેલનયું AH રેટિટગ વોલ્ેજ રેટિટગ મેળવવા માટે શ્ેિીમાં જોડાયેલા કોષોની સંખ્યાની પ્રર્મ
= 2 AH ગિતરી કરવામાં આવે છે અને પછી જરૂરી એમ્પીયર-કલાક રેટિટગ માટે
શ્ેિી સાર્ે જોડાયેલા કોષોની સમાંતર પંક્ક્તઓની સંખ્યાની ગિતરી
સમધાંતર જોડાણ : બધા સકારાત્મક ટર્મનલ્સ અને તમામ નકારાત્મક
ટર્મનલ્સને એકસાર્ે જોડીને કોષો સમાંતર રીતે જોડાયેલા છે (ક્ફગ 3). કરવામાં આવે છે.
સમાન કોષો સમાંતર રીતે જોડાયેલા છેઉચ્ આઉટપયુટ કરંટ અર્વા
એમ્પીયર-કલાક રેટિટગ મેળવવા માટે. કોષોના આ જોડાિ સાર્ે, આઉટપયુટ
એમ્પીયર કલાક રેટિટગ એ તમામ કોષોના એમ્પીયર કલાક રેટિટગના
સરવાળા જેટલયું છે. જો કે, આઉટપયુટ વોલ્ેજ એક સેલના વોલ્ેજ જેટલયું
જ રહે છે.
એસાઈમેનટ : ધારો કે ચાર કોષો સમાંતર રીતે જોડાયેલા છે (ક્ફગ 4). દરેક
કોષનયું રેટિટગ 1.5 V અને 8 AH છે. આનયું વોલ્ેજ અને એમ્પીયર-કલાકનયું
રેટિટગબેટરી હશે
128
