Page 113 - Electrician - 1st year- TT - Gujarati

કારણ કે સ્તોત, કનેક્ટટ્ગ વા્યર અને ઇન્ડટ્ર બધામાં ર્ોડો અવરોધ હો્ય સંપૂણ્થ ઇન્ડક્ટ્વ સર્કટમાં, કરંટ લાગરુ વોલ્ેજર્ી 90° પાછળ રહે છે. આ
છે. જો કે, જો આ અવરોધ ખૂબ જ નાના હો્ય અને ઇન્ડટ્ન્સ કરતા સર્કટ દફગ 9 માં તરંગ-સ્વરૂપ તરીકે િશબાવવામાં આવ્્યરું છે. આને વોલ્ેજ લીડ
કરંટ પર ખૂબ ઓછી અસર હો્ય, તો સર્કટને માત્ર ઇન્ડટ્ન્સ ધરાવતરું ગણી કરંટ તરીકે પણ કહી શકા્ય. બંને અસ્કભવ્્યક્્કતઓ માટે વેટ્ર ડા્યાગ્રામ
શકા્ય. (દફગ 2) દફગ 5 અને 6 માં આપેલ છે.

પ્રેરક પ્રમતદક્ર્યા:આcemf કરંટ કરંટને મ્યબાદિત કરવા માટે અવરોધની જેમ
તબક્ો તફાવત: જો બે ઓલ્નનેટીવજથ્ર્ાઓ જરુિા જરુિા સમ્યે શૂન્ય
મૂલ્યમાંર્ી પસાર ર્્યા પછી એક જ દિશામાં મહત્તમ મૂલ્ય પ્રાપ્ત કરે છે, તો કા્ય્થ કરે છે. પરંતરુ cemf ની ચચબા વોલ્ના સંિભ્થમાં કરવામાં આવે છે, તેર્ી
તેમને તબક્કામાં તફાવત હોવાનરું કહેવા્ય છે. તેનો ઉપ્યોગ કરંટની ગણતરી કરવા માટે ઓમિના કા્યિામાં કરી શકાતો
નર્ી. જો કે, સીએમએફની અસર ઓમિના સંિભ્થમાં આપી શકા્ય છે. આ
તબક્કાના તફાવતને અપૂણણાંકમાં વ્્ય્કત કરી શકા્ય છેએક ચક્રનરું. વધરુ અસરને પ્રેરક પ્રમતદક્ર્યા કહેવામાં આવે છે, અને તેને XL તરીકે સંશક્ષપ્ત
ચોકસાઈ માટે, તબક્કામાં તફાવત દડગ્રીમાં આપવામાં આવે છે. ‘લીડ’ અને કરવામાં આવે છે. કારણ કે ઇન્ડટ્ર દ્ારા જનરેટ કરા્યેલ સીએમએફ
‘લેગ’ શબ્ોનો ઉપ્યોગ તબક્કામાં ન હો્ય તેવા બે વોલ્ેજ અર્વા પ્રવાહોના ઇન્ડટ્રના ઇન્ડટ્ન્સ (L) અને કરંટની આવત્થન (f) દ્ારા નક્કી કરવામાં
સમ્યની સંબંધધત સ્થિમતનરું વણ્થન કરવા માટે ર્ા્ય છે. જે સમ્યસર આગળ આવે છે, ઇન્ડક્ટ્વ પ્રમતદક્ર્યા પણ આ વસ્તરુઓ પર આધાદરત હોવી
છે તે આગેવાન કહેવા્ય છે, જ્ારે પાછળ રહે છે. (દફગ 3) જોઈએ. પ્રેરક પ્રમતદક્ર્યાની ગણતરી સમીકરણ દ્ારા કરી શકા્ય છે

જ્ારે એક વોલ્ેજ અર્વા કરંટના મહત્તમ અને લઘરુત્તમ બિબિરુઓ અન્ય XL= 2πfL
વોલ્ેજ અર્વા કરંટના અનરુરૂપ બિબિરુઓ પહેલાં ર્ા્ય છે, ત્યારે બંને
તબક્કાની બહાર છે. જ્ારે આવા તબક્કામાં તફાવત હો્ય છે, ત્યારે વોલ્ેજ જ્ાં Xl એ ઓમિમાં પ્રેરક પ્રમતદક્ર્યા છે; f એ પ્રમત સેકન્ડના ચક્રમાં કરંટની
અર્વા પ્રવાહોમાંર્ી એક લીડ કરે છે, અને અન્ય લેગ્સ. આવત્થન છે; અને હેનરીમાં L એ ઇન્ડટ્ન્સ છે. જથ્ર્ો 2π એકસાર્ે
વાસ્તવમાં કરંટના ફેરફારના િરને રજૂ કરે છે, જે સામાન્ય રીતે ગ્રીક અક્ષર
માત્ર ઇન્ડટ્ન્સ સા્થે સર્કિટમધાં કિરંટ અને વોલ્ટેજ વચ્ેનો તબક્ો `ω (ઓમેગા) દ્ારા સૂચવવામાં આવે છે.
સંબંિ : જ્ારે AC વોલ્ેજ ઇન્ડક્ટ્વ સર્કટ પર લાગરુ કરવામાં આવે છે,
ત્યારે વત્થમાન લાગરુ વોલ્ેજ કરતાં ્કવાટ્થર ચક્ર અર્વા 90°ર્ી પાછળ રહે 2π = 2(3.14) = 6.28 ર્ી, Eqn. સમાન બની જા્ય છે
છે. (દફગ 4)

માત્ર ઇન્ડટ્ન્સ ધરાવતા સર્કટમાં,ઓમિના કા્યિાનો ઉપ્યોગ આર માટે
XL ને બિલીને કરંટ અને વોલ્ેજ શોધવા માટે કરી શકા્ય છે. (દફગ 7)

પાવર : ઇલેક્ટ્રિશિ્યન (NSQF - સુિારેલ 2022) - સંબંધિત વ્્યા્યામ માટે સસદ્ધધાંત 1.5.45 93