Page 109 - Electrician - 1st year- TT - Gujarati

ઓલ્ટનનેટીવ કિરંટ(AC) : ઓલ્નનેટીવ કરંટ (AC) સર્કટ એ એક છે જેમાં લૂપને ફેરવવા માટે જરૂરી બળ વવવવધ સ્તોતોમાંર્ી મેળવી શકા્ય છે.
કરંટ કરંટની દિશા અને કંપનવવસ્તાર નન્યમમત અંતરાલે બિલા્ય છે. આ ઉિાહરણ તરીકે, ખૂબ મોટા એસી જનરેટર સ્ીમ ટબબાઇન દ્ારા અર્વા
પ્રકારના સર્કટમાં કરંટ એસી વોલ્ેજ સ્તોતમાંર્ી પૂરો પાડવામાં આવે છે. પાણીની હહલચાલ દ્ારા ફેરવવામાં આવે છે.
AC સ્તોતની ધ્રુવી્યતા નન્યમમત અંતરાલો પર બિલા્ય છે જેના પદરણામે આમનેચર કોઇલમાં પ્રેદરત એસી વોલ્ેજ છેસ્સ્લપ રિરગ્સના સમૂહ સાર્ે
સર્કટ કરંટ, કરંટને ઉલટાવી શકા્ય છે.
જોડા્યેલ છે જેમાંર્ી બાહ્ય સર્કટ બ્રશના સમૂહ દ્ારા વોલ્ેજ મેળવે છે.
ઓલ્નનેટીવ કરંટ સામાન્ય રીતે મૂલ્ય અને દિશામાં બંનેમાં બિલા્ય છે. ઇલેટ્રિોમેગ્ેટનો ઉપ્યોગ મજબૂત ચરુંબકી્ય ક્ષેત્ર બનાવવા માટે ર્ા્ય છે.
કરંટ શૂન્યર્ી કેટલાક મહત્તમ મૂલ્ય સરુધી વધે છે, અને પછી તે એક દિશામાં સાઈન વેવ: ચરુંબકી્ય ક્ષેત્રમાં ફરતી કોઇલ દ્ારા ઉત્પન્ન ર્તા વોલ્ેજ તરંગ-
વહેતા શૂન્ય પર પાછો જા્ય છે. આ જ પેટન્થ પછી પરુનરાવર્તત ર્ા્ય છે કારણ સ્વરૂપના આકારને સાઈન વેવ કહેવા્ય છે. જનરેટ ર્્યેલ સાઈન વેવ વોલ્ેજ
કે તે વવરુદ્ધ દિશામાં વહે છે. તરંગ-સ્વરૂપ અર્વા ચોક્કસ રીત કે જેમાં કરંટ વોલ્ેજ મૂલ્ય અને ધ્રુવી્યતા બંનેમાં બિલા્ય છે.
વધે છે અને ઘટે છે તે એસી વોલ્ેજ સ્તોતના પ્રકાર દ્ારા નક્કી કરવામાં
આવે છે. (દફગ 2) જો કોઇલને સતત ગમતએ ફેરવવામાં આવે છે, તો કોઇલની સ્થિમત સાર્ે
સેકન્ડ િીઠ બળ કાપની ચરુંબકી્ય રેખાઓની સંખ્ા બિલા્ય છે. જ્ારે
કોઇલ ચરુંબકી્ય ક્ષેત્રની સમાંતર આગળ વધી રહી હો્ય, ત્યારે તે બળની
કોઈ રેખાઓ કાપતી નર્ી.
તેર્ી, આ ક્ષણે કોઈ વોલ્ેજ જનરેટ ર્તરું નર્ી. જ્ારે કોઇલ ચરુંબકી્ય ક્ષેત્ર
તરફ જમણા ખૂણા પર આગળ વધી રહી છે, તે બળની મહત્તમ રેખાઓને
કાપી નાખે છે.
તેર્ી, મહત્તમ અર્વા આ ક્ષણે પીક વોલ્ેજ જનરેટ ર્ા્ય છે. આ બે બિબિરુઓ
ઓલ્નનેટીવ કરંટ જનરેસન: જ્ાં પણ મોટી માત્રામાં વવદ્રુત પાવર ની જરૂર વચ્ે જે ખૂણા પર કોઇલ બળની રેખાઓને કાપે છે તેના સાઇન અનરુસાર
હો્ય ત્યાં ઓલ્નનેટીવ કરંટનો ઉપ્યોગ ર્ા્ય છે. ઘરેલરું અને વ્્યાપારી હેતરુઓ વોલ્ેજ બિલા્ય છે.
માટે પૂરી પાડવામાં આવતી લગભગ તમામ વવદ્રુત ઊજા્થ ઓલ્નનેટીવ કરંટ કોઇલ પાંચ ચોક્કસ સ્થિમતમાં બતાવવામાં આવે છે દફગમાં 4. આ
છે. મધ્્યવતતી સ્થિમતઓ છે જે કોઇલ સ્થિમતની એક સંપૂણ્થ ક્રાંમત િરમમ્યાન

એસી વોલ્ેજનો ઉપ્યોગ ર્ા્ય છે કારણ કે તે ખૂબ સરળ છે અને જનરેટ ર્ા્ય છે. આલેખ બતાવે છે કે લૂપના એક પદરભ્રમણ િરમમ્યાન વોલ્ેજ કેવી
કરવા માટે સસ્તરું છે, અને જ્ારે લાંબા અંતર પર ટરિાન્સમમટ કરવામાં આવે રીતે વધે છે અને જથ્ર્ામાં ઘટાડો ર્ા્ય છે.
છે, ત્યારે પાવર લોસ ઓછો હો્ય છે. નોંધ કરો કે વોલ્ેજની દિશા િરેક અધ્થ-ચક્રને ઉલટાવે છે. આ કારણ છે કે,

ઓલ્નનેટીવ કરંટ ડીસી કરતા ઊ ં ચા વોલ્ેજ પર પેિા કરી શકા્ય છે. િરેક ક્રાંમત માટેકોઇલ, િરેક બાજરુએ પ્રર્મ નીચે અને પછી ક્ષેત્ર દ્ારા ઉપર
વોલ્ેજના કેટલાક પ્રમાણભૂત મૂલ્યો ઓછી ક્ષમતા માટે 1.1KV, 2.2.KV, જવરું જોઈએ.
3.3KV છે. લાંબા અંતર પર ટરિાન્સમમશન માટે મૂલ્યો વધારીને 66 000, સાઈન વેવ એ સૌર્ી મૂળભૂત અને વ્્યાપકપણે ઉપ્યોગમાં લેવાતરું એસી
110 000, 220 000, 400 000 વોલ્ કરવામાં આવે છે. લોડ એદર્યા પર, વેવ-સ્વરૂપ છે. સ્ાન્ડડ્થ એસી જનરેટર (ઓલ્રનેટર) સાઈન વેવ-ફોમ્થનરું
વોલ્ેજ 240V અને 415V ના કા્ય્થકારી મૂલ્યો સરુધી ઘટે છે. વોલ્ેજ ઉત્પન્ન કરે છે. AC સાઈન વેવ વોલ્ેજ અર્વા કરંટનો ઉલ્લેખ કરતી
જનરેટર એક મશીન છે જે ્યાંવત્રક ઊજા્થને વવદ્રુત ઊજા્થમાં રૂપાંતદરત કરવા વખતે ઉપ્યોગમાં લેવાતી કેટલીક મહત્વપૂણ્થ વવદ્રુત લાક્ષણણકતાઓ અને
માટે ચરુંબકત્વનો ઉપ્યોગ કરે છે. જનરેટર સસદ્ધાંત, સરળ રીતે કહેવામાં શબ્ો નીચે મરુજબ છે.
આવે છે કે, જ્ારે પણ વાહકને ચરુંબકી્ય ક્ષેત્ર દ્ારા ખસેડવામાં આવે છે સા્યકિલ: સા્યકલ એ એક ઓલ્નનેટીવ વોલ્ેજ અર્વા કરંટની એક
ત્યારે ચરુંબકી્ય બળની રેખાઓ કાપી શકા્ય તે માટે વાહકમાં વોલ્ેજ પ્રેદરત સંપૂણ્થ તરંગ છે. આઉટપરુટ વોલ્ેજના એક ચક્રના નનમબાણ િરમમ્યાન,
ર્ા્ય છે. વોલ્ેજની ધ્રુવી્યતામાં બે ફેરફારો ર્ા્ય છે.

એસી જનરેટર વા્યરના લૂપને ફેરવીને એસી વોલ્ેજ ઉત્પન્ન કરે છેચરુંબકી્ય સંપૂણ્થના આ સમાન પરંતરુ વવરોધી ભાગો ચક્રને ફેરબિલ તરીકે ઓળખવામાં
ક્ષેત્રની અંિર. વા્યર અને ચરુંબકી્ય ક્ષેત્ર વચ્ેની આ સંબંધધત ગમત વા્યરના આવે છે. સકારાત્મક અને નકારાત્મક શબ્ોનો ઉપ્યોગ એક ફેરબિલને
છેડા વચ્ે વોલ્ેજનરું કારણ બને છે. આ વોલ્ેજ તીવ્રતા અને ધ્રુવી્યતામાં બીજાર્ી અલગ કરવા માટે ર્ા્ય છે. (દફગ 5)
બિલા્ય છે કારણ કે લૂપ ચરુંબકી્ય ક્ષેત્રની અંિર ફેરવા્ય છે. (દફગ 3)
અવધિ: સમ્યએક સંપૂણ્થ સા્યકલ ઉત્પન્ન કરવા માટે જરૂરી સમ્યને તરંગ-
સ્વરૂપનો સમ્યગાળો કહેવા્ય છે. દફગ 6 માં, એક સા્યકલ પૂણ્થ કરવામાં
0.25 સેકન્ડ લાગે છે. તેર્ી, તે તરંગ-સ્વરૂપનો સમ્યગાળો (T) 0.25 સેકન્ડ
છે.
આવતજાન: એસી સાઈન વેવની આવત્થન એ પ્રમત સેકન્ડમાં ઉત્પન્ન ર્તા
ચક્રોની સંખ્ા છે. (દફગ 6) આવત્થનનરું એકમ હટ્ટઝ્થ (હટ્ટઝ્થ) છે. ઉિાહરણ
તરીકે, તમારા ઘરમાં 240V AC ની આવત્થન 50 Hz છે.

પાવર : ઇલેક્ટ્રિશિ્યન (NSQF - સુિારેલ 2022) - સંબંધિત વ્્યા્યામ માટે સસદ્ધધાંત 1.5.45 89