Page 54 - Electrician - 1st Year - TT - Punjabi
P. 54
ਊ੍ਜਾ ਸ਼ੈੱਲ ਪਰਮਾਣੂ ਜੋ ਰਸਾਇਣਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਵਕਵਰਆਸ਼ੀਲ ਹੁੰਦੇ ਹਿ, ਇੱਕ ਪੂਰੀ ਤਰਹਿਾਂ
ਭਰੇ ਹੋਏ ਸ਼ੈੱਲ ਿਾਲੋਂ ਇੱਕ ਇਲੈਕ੍ਰਿੌਿ ਿੱਧ ਜਾਂ ਇੱਕ ਘੱ੍ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਰਮਾਣੂ
ਇੱਕ ਪਰਮਾਣੂ ਵਿੱਚ, ਵਿਊਕਲੀਅਸ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਸ਼ੈੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇਲੈਕ੍ਰਿੌਿ
ਵਿਿਸਵਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਿ। ਇੱਕ ਸ਼ੈੱਲ ਇੱਕ ਜਾਂ ਇੱਕ ਤੋਂ ਿੱਧ ਇਲੈਕ੍ਰਿੌਿਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਵਜਿਹਿਾਂ ਦਾ ਿਾਹਰੀ ਸ਼ੈੱਲ ਵਿਲਕੁਲ ਭਵਰਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਉਹ ਰਸਾਇਣਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ
ਚੱਕਰੀ ਪਰਤ ਜਾਂ ਊਰਜਾ ਪੱਧਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮੁੱਖ ਸ਼ੈੱਲ ਪਰਤਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਸੰਵਖਆਿਾਂ ਅਵਕਵਰਆਸ਼ੀਲ ਹੁੰਦੇ ਹਿ। ਉਹਿਾਂ ਿੂੰ ਅਵਕਵਰਆਸ਼ੀਲ ਤੱਤ ਵਕਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਰੇ
ਜਾਂ ਵਿਊਕਲੀਅਸ ਦੇ ਿੇੜੇ ‘ਕੇ’ ਿਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਿਾਲੇ ਅੱਖਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਅਵੜੱਕੇ ਤੱਤ ਗੈਸਾਂ ਹਿ ਅਤੇ ਰਸਾਇਣਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਦੂਜੇ ਤੱਤਾਂ ਿਾਲ ਿਹੀਂ ਵਮਲਦੇ।
ਹੈ ਅਤੇ ਿਰਣਮਾਲਾ ਅਿੁਸਾਰ ਿਾਹਰ ਿੱਲ ਿੂੰ ਜਾਰੀ ਰਵਹੰਦੀ ਹੈ। ਇਲੈਕ੍ਰਿੌਿਾਂ ਦੀ ਕੰਿਕ੍ਰ, ਇੰਸੂਲੇ੍ਰ ਅਤੇ ਸੈਮੀਕੰਿਕ੍ਰ
ਿੱਧ ਤੋਂ ਿੱਧ ਵਗਣਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਹਰੇਕ ਸ਼ੈੱਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਵਚੱਤਰ 3 ਕੰਿਕ੍ਰ:ਇੱਕ ਕੰਿਕ੍ਰ ਇੱਕ ਅਵਜਹੀ ਸਮੱਗਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਵਜਸ ਵਿੱਚ ਿਹੁਤ ਸਾਰੇ
ਊਰਜਾ ਸ਼ੈੱਲ ਪੱਧਰ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਇਲੈਕ੍ਰਿੌਿਾਂ ਦੀ ਿੱਧ ਤੋਂ ਿੱਧ ਸੰਵਖਆ ਿਾਲੈਂਸ ਇਲੈਕ੍ਰਿੌਿ ਹੁੰਦੇ ਹਿ ਜੋ ਇਲੈਕ੍ਰਿੌਿਾਂ ਿੂੰ ਆਸਾਿੀ ਿਾਲ ਇਸ ਵਿੱਚੋਂ
ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਿੰਧ ਿੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਲੰਘਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਵਦੰਦੇ ਹਿ। ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ, ਕੰਿਕ੍ਰਾਂ ਕੋਲ ਇੱਕ, ਦੋ ਜਾਂ ਵਤੰਿ
ਜੇਕਰ ਵਕਸੇ ਵਦੱਤੇ ਐ੍ਮ ਲਈ ਇਲੈਕ੍ਰਿੌਿਾਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਸੰਵਖਆ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇਲੈਕ੍ਰਿੌਿਾਂ ਦੇ ਕਈ ਿੈਲੈਂਸ ਸ਼ੈੱਲ ਹੁੰਦੇ ਹਿ। ਵਜ਼ਆਦਾਤਰ ਧਾਤਾਂ ਕੰਿਕ੍ਰ ਹਿ।
ਤਾਂ ਹਰੇਕ ਸ਼ੈੱਲ ਵਿੱਚ ਇਲੈਕ੍ਰਿੌਿਾਂ ਦੀ ਪਲੇਸਮੈਂ੍ ਆਸਾਿੀ ਿਾਲ ਵਿਰਧਾਰਤ ਕੁਝ ਆਮ ਚੰਗੇ ਕੰਿਕ੍ਰ ਹਿ ਤਾਂਿਾ, ਐਲੂਮੀਿੀਅਮ, ਵਜ਼ੰਕ, ਲੀਿ, ੍ੀਿ, ਯੂਰੇਕਾ,
ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਹਰੇਕ ਸ਼ੈੱਲ ਪਰਤ, ਪਵਹਲੀ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਕਰਿਮ ਵਿੱਚ ਵਿਕਰੋਮ, ਕੰਿਕ੍ਰ ਹਿ, ਜਦੋਂ ਵਕ ਚਾਂਦੀ ਅਤੇ ਸੋਿਾ ਿਹੁਤ ਿਧੀਆ ਕੰਿਕ੍ਰ ਹਿ
ਇਲੈਕ੍ਰਿੌਿਾਂ ਦੀ ਿੱਧ ਤੋਂ ਿੱਧ ਸੰਵਖਆ ਿਾਲ ਭਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਿ ਲਈ,
ਇੱਕ ਤਾਂਿੇ ਦੇ ਪਰਮਾਣੂ ਵਜਸ ਵਿੱਚ 29 ਇਲੈਕ੍ਰਿੌਿ ਹੁੰਦੇ ਹਿ, ਹਰ ਸ਼ੈੱਲ ਵਿੱਚ ਕਈ ਇੰਸੂਲੇ੍ਰ:ਇੱਕ ਇੰਸੂਲੇ੍ਰ ਇੱਕ ਅਵਜਹੀ ਸਮੱਗਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਵਜਸ ਵਿੱਚ ਘੱ੍, ਜੇ
ਇਲੈਕ੍ਰਿੌਿਾਂ ਦੇ ਿਾਲ ਚਾਰ ਸ਼ੈੱਲ ਹੁੰਦੇ ਹਿ ਵਜਿੇਂ ਵਕ ਵਚੱਤਰ 4 ਵਿੱਚ ਵਦਖਾਇਆ ਕੋਈ ਹੋਿੇ, ਮੁਕਤ ਇਲੈਕ੍ਰਿੋਿ ਹੁੰਦੇ ਹਿ ਅਤੇ ਇਲੈਕ੍ਰਿੌਿਾਂ ਦੇ ਪਰਿਿਾਹ ਦਾ ਵਿਰੋਧ
ਵਗਆ ਹੈ। ਕਰਦੇ ਹਿ। ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ, ਇੰਸੂਲੇ੍ਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪੰਜ, ਛੇ ਜਾਂ ਸੱਤ ਇਲੈਕ੍ਰਿੌਿਾਂ ਦੇ ਪੂਰੇ
ਿਾਲੈਂਸ ਸ਼ੈੱਲ ਹੁੰਦੇ ਹਿ। ਕੁਝ ਆਮ ਇੰਸੂਲੇ੍ਰ ਹਿ ਹਿਾ, ਕੱਚ, ਰਿੜ, ਪਲਾਸਵ੍ਕ,
ਕਾਗਜ਼, ਪੋਰਵਸਲੇਿ, ਪੀਿੀਸੀ, ਫਾਈਿਰ, ਮੀਕਾ ਆਵਦ।
ਸੈਮੀਕੰਿਕ੍ਰ:ਇੱਕ ਸੈਮੀਕੰਿਕ੍ਰ ਇੱਕ ਸਮੱਗਰੀ ਹੈ ਵਜਸ ਵਿੱਚ ਕੰਿਕ੍ਰ ਅਤੇ
ਇੰਸੂਲੇ੍ਰ ਦੋਿਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਿਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਿ। ਸੈਮੀਕੰਿਕ੍ਰਾਂ ਵਿੱਚ ਚਾਰ
ਇਲੈਕ੍ਰਿੌਿ ਿਾਲੇ ਿੈਲੈਂਸ ਸ਼ੈੱਲ ਹੁੰਦੇ ਹਿ।
ਸ਼ੁੱਧ ਸੈਮੀਕੰਿਕ੍ਰ ਸਮੱਗਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਆਮ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਵਸਲੀਕਾਿ ਅਤੇ
ਜਰਿੀਅਮ ਹਿ। ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਲਾਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸੈਮੀਕੰਿਕ੍ਰਾਂ ਦੀ ਿਰਤੋਂ
ਆਧੁਵਿਕ ਇਲੈਕ੍ਰਿਾਵਿਕ ਕੰਪੋਿੈਂ੍ਸ ਵਜਿੇਂ ਵਕ ਿਾਇਿ, ੍ਰਾਂਵਜ਼ਸ੍ਰ ਅਤੇ
ਏਕੀਵਕਰਿਤ ਸਰਕ੍ ਵਚਪਸ ਿਣਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਇਸੇ ਤਰਹਿਾਂ, ਇੱਕ ਐਲੂਮੀਿੀਅਮ ਪਰਮਾਣੂ ਵਜਸ ਵਿੱਚ 13 ਇਲੈਕ੍ਰਿੋਿ ਹੁੰਦੇ ਹਿ,
ਵਿੱਚ 3 ਸ਼ੈੱਲ ਹੁੰਦੇ ਹਿ ਵਜਿੇਂ ਵਕ ਵਚੱਤਰ 5 ਵਿੱਚ ਵਦਖਾਇਆ ਵਗਆ ਹੈ।
ਇਲੈਕ੍ਰਿੋਿ ਿੰਿ:ਪਰਮਾਣੂਆਂ ਦਾ ਰਸਾਇਣਕ ਅਤੇ ਵਿਜਲਈ ਵਿਿਹਾਰ ਇਸ
ਗੱਲ ‘ਤੇ ਵਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਵਕ ਿੱਖ-ਿੱਖ ਸ਼ੈੱਲਾਂ ਅਤੇ ਉਪ-ਸ਼ੈਲਾਂ ਿੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰਹਿਾਂ
ਵਕਿੇਂ ਭਵਰਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
34 ਤਾਕਤ - ਇਲੈਕਟ੍੍ਰਰੀਸ਼ਰੀਅਨ - (NSQF ਸੰ ਸ਼਼ੋਧਿਤੇ - 2022) - ਅਭਿਆਸ ਲਈ ਸੰਬੰਭਿਤ ਭਸਿਾਂਤ 1.2.17 - 19
