Page 57 - Electrician - 1st Year - TT - Punjabi
P. 57

ਓਮ ਹੈ ਇੱਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼੍ਰੀ ਐਂਪੀਅਰ ਦਾ ਕਰੰ੍ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮੁੱਲ   ਭਬਜਲੀ ਦੀ ਮਾਤ੍ਾ
            1.00049V ਦੇ ਿਰਾਿਰ ਹੈ।
                                                                  ਵਜਿੇਂ ਵਕ ਕਰੰ੍ ਿੂੰ ਵਿਜਲੀ ਦੇ ਪਰਿਿਾਹ ਦੀ ਦਰ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਮਾਵਪਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,
            ਸੰਚਾਲਨ                                                ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵਚਤ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਸਰਕ੍ ਦੇ ਵਕਸੇ ਿੀ ਵਹੱਸੇ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਣ ਿਾਲੀ ਵਿਜਲੀ
                                                                  (Q) ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਿੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਹੋਰ ਯੂਵਿ੍ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਇਕਾਈ
            ਵਕਸੇ ਕੰਿਕ੍ਰ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਜੋ ਇਸਦੇ ਦੁਆਰਾ ਕਰੰ੍ ਦੇ ਪਰਿਿਾਹ ਿੂੰ ਸੰਚਾਵਲਤ
            ਕਰਦੀ ਹੈ, ਿੂੰ ਕੰਿਕ੍ੈਂਸ ਵਕਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਸ਼ਿਦਾਂ ਵਿੱਚ, ਸੰਚਾਲਿ ਪਰਿਤੀਰੋਧ   ਿੂੰ ਕੁਲੰਿ (C) ਵਕਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਿੂੰ ਅੱਖਰ Q ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਵਗਆ ਹੈ
            ਦਾ ਪਰਸਪਰ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਪਰਿਤੀਕ G (G = 1/R) ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਇਕਾਈ mho   ਵਿਜਲੀ ਦੀ ਮਾਤਰਾ = ਐਂਪੀਅਰ ਵਿੱਚ ਕਰੰ੍ (I) x ਸਮਾਂ ਸਵਕੰ੍ਾਂ ਵਿੱਚ (t) ਜਾਂ
            ਹੈ ਵਜਸ ਿੂੰ Ʊ ਚੰਗੇ ਕੰਿਕ੍ਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਵਗਆ ਹੈ
                                                                  Q = I x t
            ਅਤੇ ਇੰਸੂਲੇ੍ਰਾਂ ਵਿੱਚ ਛੋ੍ੇ ਸੰਚਾਲਿ ਹੁੰਦੇ ਹਿ। ਇਸ ਤਰਹਿਾਂ, ਜੇਕਰ ਇੱਕ ਤਾਰ
                                                                  ਕੁਲੌਂਬ
            ਵਿੱਚ R Ω ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਸੰਚਾਲਿ 1/R ਹੋਿੇਗਾ
                                                                  ਇਹ ਇੱਕ ਸਵਕੰ੍ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਐਂਪੀਅਰ ਦੇ ਕਰੰ੍ ਦੁਆਰਾ ੍ਰਿਾਂਸਫਰ ਕੀਤੀ ਵਿਜਲੀ
                                                                  ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਹੈ। ਉਪਰੋਕਤ ਯੂਵਿ੍ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਿਾਮ ਐਂਪੀਅਰ-ਸੈਕੰਿ ਹੈ। ਵਿਜਲੀ
                                                                  ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਦਾ ਇੱਕ ਿੱਿਾ ਯੂਵਿ੍ ਐਂਪੀਅਰ-ਘੰ੍ਾ (A.h) ਹੈ।

            ਭਬਜਲੀ ਸਪਲਾਈ ਦੀਆਂ ਭਕਸਮਾਂ (Types of electrical supply)
            ਉਦੇਸ਼:ਇਸ ਪਾਠ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਿੋਗੇ
            •  ਭਬਜਲੀ ਸਪਲਾਈ ਦੀਆਂ ਅੰਤ੍ ਭਕਸਮਾਂ ਦੀ ਭਿਆਭਿਆ ਕ੍ੋ
            •  ਬਦਲਿੇਂ ਕ੍ੰਟ ਅਤੇ ਡਾਇ੍ੈਕਟ ਕ੍ੰਟ ਭਿਚਕਾ੍ ਫ੍ਕ ਕ੍ੋ
            •  DC ਸ੍ੋਤ ਭਿੱਚ ਪੋਲਭ੍ਟੀ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕ੍ਨ ਦੇ ਢੰਗ ਦੀ ਭਿਆਭਿਆ ਕ੍ੋ
            •  ਇਲੈਕਭਟ੍ਰਕ ਕ੍ੰਟ ਦੇ ਪ੍ਰਿਾਿ ਨੂੰ ਭਬਆਨ ਕ੍ੋ

            ਭਬਜਲੀ ਸਪਲਾਈ ਦੀ ਭਕਸਮ (ਿੋਲਟੇਜ)
            ਿੱਖ-ਿੱਖ ਤਕਿੀਕੀ ਲੋੜਾਂ ਲਈ ਦੋ ਵਕਸਮ ਦੀ ਵਿਜਲੀ ਸਪਲਾਈ ਿਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
            ਅਲ੍ਰਿੇਵ੍ੰਗ ਕਰੰ੍ ਸਪਲਾਈ (AC) ਅਤੇ ਿਾਇਰੈਕ੍ ਕਰੰ੍ ਸਪਲਾਈ (DC)।

                    __ DC ਿੂੰ ਇਸ ਵਚੰਿਹਿ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਵਗਆ ਹੈ।

                ~   AC ਿੂੰ ਇਸ ਵਚੰਿਹਿ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਵਗਆ ਹੈ

            ਡੀਸੀ ਸਪਲਾਈ
            DC ਸਪਲਾਈ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਸਰੋਤ ਸੈੱਲ/ਿੈ੍ਰੀਆਂ (Figs 1a ਅਤੇ 1b) ਅਤੇ
            DC ਜਿਰੇ੍ਰ (ਿਾਇਿਾਮੋਸ) ਹਿ। (ਵਚੱਤਰ 1C)

            ਿਾਇਰੈਕ੍ ਿੋਲ੍ੇਜ ਸਵਿਰ ਤੀਿਰਤਾ (ਐਂਪਲੀਵ੍ਊਿ) ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਵਿੱਚ   ਵਸੱਧੀ ਿੋਲ੍ੇਜ (ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ DC ਿੋਲ੍ੇਜ ਿਜੋਂ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ) ਦੀ ਧਰੁਿਤਾ
            ਆਿ ਕਰਿ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸਵਿੱਚ ਆਫ ਹੋਣ ਦੇ ਪਲ ਤੱਕ ਉਸੇ ਐਪਲੀਵ੍ਊਿ ‘ਤੇ   ਸਕਾਰਾਤਮਕ  (+ve)  ਅਤੇ  ਿਕਾਰਾਤਮਕ  (–ve)  ਹੈ।  ਕਰੰ੍  ਦੇ  ਪਰੰਪਰਾਗਤ
            ਰਵਹੰਦਾ ਹੈ। ਿੋਲ੍ੇਜ ਸਰੋਤ ਦੀ ਧਰੁਿੀਤਾ ਿਹੀਂ ਿਦਲਦੀ। (ਵਚੱਤਰ 2)  ਿਹਾਅ ਦੀ ਵਦਸ਼ਾ ਿੂੰ ਸਰੋਤ ਦੇ ਿਾਹਰ ਧਿਾਤਮਕ ਤੋਂ ਿੈਗੇਵ੍ਿ ੍ਰਮੀਿਲ ਤੱਕ

                                                                  ਵਲਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। (ਵਚੱਤਰ 3)














                                                                  ਇਸ ਤਰਹਿਾਂ, ਿਾਇਰੈਕ੍ ਕਰੰ੍ ਚਾਲੂ ਹੋਣ ਦੇ ਪਲ ਤੋਂ ਸਵਿਚ ਆਫ ਹੋਣ ਦੇ ਪਲ
                                                                  ਤੱਕ ਉਸੇ ਮੁੱਲ ‘ਤੇ ਰਵਹੰਦਾ ਹੈ। (ਆਮ ਿਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਿਾਇਰੈਕ੍ ਕਰੰ੍ ਿੂੰ ਿੀਸੀ ਕਰੰ੍
                                                                  ਵਕਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।)




                             ਤਾਕਤ - ਇਲੈਕਟ੍੍ਰਰੀਸ਼ਰੀਅਨ - (NSQF ਸੰ ਸ਼਼ੋਧਿਤੇ - 2022) -  ਅਭਿਆਸ ਲਈ ਸੰਬੰਭਿਤ ਭਸਿਾਂਤ 1.2.17 - 19  37
   52   53   54   55   56   57   58   59   60   61   62