Page 321 - Electrician - 1st Year - TT - Punjabi

ਤਾਕਤ (Power) ਅਭਿਆਸ ਲਈ ਸੰਬੰਭਿਤ ਭਸਿਾਂਤ 1.12.99&100

ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਸ਼ੀਅਨ (Electrician) - ਟ੍ਰਾਂਸਫਾ੍ਮ੍

ਟ੍ਰਾਂਸਫਾ੍ਮ੍ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ - OC ਅਤੇ SC ਟੈਸਟ - ਕੁਸ਼ਲਤਾ - ਵੋਲਟੇਜ ੍ੈਗੂਲੇਸ਼ਨ (Transformer losses - OC

and SC test - efficiency - Voltage Regulation)
ਉਦੇਸ਼ : ਇਸ ਪਾਠ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਿੋਗੇ

• ਟ੍ਾਂਸਫਾ੍ਮ੍ ਭਵੱਚ ਹੋਏ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਭਕਸਮ ਦੱਸੋ
• ਟ੍ਾਂਸਫਾ੍ਮ੍ ਭਵੱਚ ਆਇ੍ਨ (ਨੋ - ਲੋਿ) ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਅਤੇ ਤਾਂਬੇ (ਲੋਿ) ਦੇ ਨੁਕਸਾਨਾਂ ਦੀ ਭਵਆਭਿਆ ਕ੍ੋ।
ਨੁਕਸਾਨ K = ਏਡੀ ਿਰਤਮਾਨ ਸਵਿਰ
e
ਟਰਾਂਸਫਾਰਮਰ ਵਿੱਚ ਦੋ ਤਰਹਿਾਂ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਵਜਿੇਂ ਵਕ ਆਇਰਨ (ਕੋਰ) ਇਹ ਨੁਕਸਾਨ ਕੋਰ ਲਈ ਉੱਚ ਵਸਲੀਕਾਨ ਸਮੱਗਰੀ (1.0 ਤੋਂ 4.0 ਪਰਿਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ)
ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ (ਵਹਸਟਰੀਵਸਸ + ਐਡੀ ਕਰੰਟ) ਅਤੇ ਤਾਂਬਾ (ਓਹਵਮਕ) ਜਾਂ ਲੋਡ ਲੋਸ ਦੇ ਸਟੀਲ ਦੀ ਿਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਪਤਲੇ ਲੈਮੀਨੇਸ਼ਨਾਂ ਦੀ ਿਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਘੱਟ
ਆਇ੍ਨ (ਜਾਂ) ਨੋ-ਲੋਿ ਨੁਕਸਾਨ: ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਕੋਈ ਲੋਡ ਘਾਟਾ ਦੋ ਭਾਗਾਂ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ i. e hysteresis ਅਤੇ eddy current ਵਸਲੀਕਾਨ ਸਟੀਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਉੱਚ ਸੰਵਤਰਿਪਤਾ ਵਬੰਦੂ, ਉੱਚ ਪਰਿਿਾਹ ਘਣਤਾ ‘ਤੇ
loss.The hysteresis ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਫੈਰਸ ਧਾਤੂ ਵਿੱਚ ਚੁੰਬਕੀ ਪਰਿਿਾਹ ਦੇ ਚੱਕਰੀ ਚੰਗੀ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀਤਾ, ਅਤੇ ਦਰਵਮਆਨੇ ਨੁਕਸਾਨ ਹਨ। ਵਸਲੀਕਾਨ ਸਟੀਲ ਨੂੰ
ਪਵਰਿਰਤਨ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਟੀ ਪਾਿਰ ਟਰਿਾਂਸਫਾਰਮਰਾਂ, ਆਡੀਓ ਆਉਟਪੁੱਟ ਟਰਿਾਂਸਫਾਰਮਰਾਂ ਅਤੇ ਕਈ ਹੋਰ
ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਿਰਵਤਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਉਹ ਐਡੀਜ਼ ਕਰੰਟ ਕੋਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲਦੇ ਪਰਿਿਾਹ ਦੇ ਕਾਰਨ ਿਾਪਰਦਾ ਹੈ, (ਲੈਂਜ਼
ਦੇ ਵਨਯਮ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ) ਕੋਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਿੋਲਟੇਜ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਨਤੀਜੇ ਿਜੋਂ, ਇੱਕ ਟਰਾਂਸਫਾਰਮਰ ਦੀ ਇਨਪੁਟ ਪਾਿਰ, ਜਦੋਂ ਕੋਈ-ਲੋਡ ਨਾ ਹੋਿੇ, ਕੋਰ-ਨੁਕਸਾਨ
ਬਾਅਦ ਦੇ I2R ਨੁਕਸਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਕੋਰ ਵਿੱਚ ਸਰਕੂਲਵਟੰਗ ਐਡੀ ਕਰੰਟ ਸਿਾਪਤ ਨੂੰ ਮਾਪਦਾ ਹੈ।
ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਲੋਹੇ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ (ਜਾਂ) ਕੋ੍ ਨੁਕਸਾਨ (ਜਾਂ) ਭਨ੍ੰਤ੍
ਕਾਪ੍ (ਜਾਂ) ਲੋਿ ਨੁਕਸਾਨ: ਇਹ ਨੁਕਸਾਨ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਟਰਿਾਂਸਫਾਰਮਰ
ਨੁਕਸਾਨ ਵੀ ਭਕਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਵਿੰਵਡੰਗਜ਼ ਦੇ ਓਵਮਕ ਪਰਿਤੀਰੋਧ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਰਿਾਇਮਰੀ ਅਤੇ ਸੈਕੰਡਰੀ
ਵਜਿੇਂ ਵਕ ਇੱਕ ਟਰਿਾਂਸਫਾਰਮਰ ਵਿੱਚ ਕੋਰ ਪਰਿਿਾਹ ਸਾਰੇ ਲੋਡਾਂ ‘ਤੇ ਅਮਲੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਵਿੰਵਡੰਗਜ਼ ਦੇ ਪਰਿਤੀਰੋਧ ਦੁਆਰਾ ਲੋਡ ਕਰੰਟ I2R ਨੁਕਸਾਨ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਤਾਂਬੇ
ਸਵਿਰ ਰਵਹੰਦਾ ਹੈ, ਕੋਰ-ਨੁਕਸਾਨ ਿੀ ਸਾਰੇ ਲੋਡਾਂ ‘ਤੇ ਸਵਿਰ ਰਵਹੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਦੀਆਂ ਤਾਰਾਂ ਨੂੰ ਗਰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਿੋਲਟੇਜ ਦੀਆਂ ਬੂੰਦਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ।
ਨੋ-ਲੋਡ ਘਾਟੇ ਿਜੋਂ ਿੀ ਜਾਵਣਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਤਾਂਬੇ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ (ਜਾਂ) ਪਵਰਿਰਤਨਸ਼ੀਲ ਨੁਕਸਾਨ ਿੀ ਵਕਹਾ
ਵਹਸਟਰੇਵਸਸ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ Wh =K B 1.6m ਿਾਟਸ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤਾਂਬੇ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਸ਼ਾਰਟ ਸਰਕਟ ਟੈਸਟ ਦੁਆਰਾ ਮਾਵਪਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
h
ਐਡੀ ਮੌਜੂਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਅਸੀਂ =K f K B m 2 ਇੱਕ ਟ੍ਰਾਂਸਫਾ੍ਮ੍ ਭਵੱਚ ਕੋ੍ ਨੁਕਸਾਨ ਸਾ੍ੀਆਂ ਲੋਿ ਸਭਥਤੀਆਂ
2
e
f
ਲਈ ਇੱਕ ਭਨ੍ੰਤ੍ ਨੁਕਸਾਨ ਹੈ। ਤਾਂਬੇ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਕ੍ੰਟ ਦੇ
ਵਜੱਿੇ K = ਵਹਸਟਰੇਵਸਸ ਸਵਿਰ ਵ੍ਗ ਦੇ ਅਨੁਪਾਤ ਅਨੁਸਾ੍ ਬਦਲਦਾ ਹੈ।
h
K = ਰੂਪ ਕਾਰਕ
f

ਇੱਕ ਟ੍ਰਾਂਸਫਾ੍ਮ੍ ਦਾ ਓਪਨ ਸ੍ਕਟ (O.C) ਟੈਸਟ (Open Circuit (O.C) test of a transformer)

ਉਦੇਸ਼: ਇਸ ਪਾਠ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਿੋਗੇ

• ਇੱਕ ਓਪਨ ਸ੍ਕਟ ਟੈਸਟ ਕ੍ਵਾਉਣ ਦੇ ਢੰਗ ਦੀ ਭਵਆਭਿਆ ਕ੍ੋ
• ਲੋਹੇ ਦੇ ਸਹੀ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਗਣਨਾ ਕ੍ੋ।
ਓਪਨ ਸ੍ਕਟ ਨੋ-ਲੋਡ ਕਰੰਟ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਛੋਟਾ ਹੈ ਇਸ ਟੈਸਟ ਦੌਰਾਨ ਤਾਂਬੇ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ

ਓਪਨ ਸਰਕਟ ਟੈਸਟ ਨੋ-ਲੋਡ ਨੁਕਸਾਨ ਜਾਂ ਕੋਰ ਨੁਕਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵਨਰਧਾਰਤ ਕਰਨ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਲਈ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਟ ਯੰਤਰ ਵਚੱਤਰ 1 ਵਿੱਚ ਵਦਖਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਿਾਟਮੀਟਰ ਕੋਰ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ
ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਿੋਲਟਮੀਟਰ ਰੇਟ ਕੀਤੀ ਿੋਲਟੇਜ ਨੂੰ ਰਵਜਸਟਰ ਕਰੇਗਾ। ਿੋਲਟੇਜ
ਇਸ ਟੈਸਟ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਦਰਜਾਬੰਦੀ ਿਾਲੀ ਿੋਲਟੇਜ ਇੱਕ ਵਿੰਵਡੰਗ ‘ਤੇ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ
ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸੁਰੱਵਖਆ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਘੱਟ-ਿੋਲਟੇਜ ਿਾਲੀ ਵਿੰਵਡੰਗ, ਦੇ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਐਮਮੀਟਰ ਰੀਵਡੰਗ ਮੈਗਨੈਟਾਈਵਜ਼ੰਗ ਕਰੰਟ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ
ਜਦੋਂ ਵਕ ਦੂਜੀ ਨੂੰ ਖੁੱਲਹਿਾ ਛੱਵਡਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਟਰਿਾਂਸਫਾਰਮਰ ਨੂੰ ਸਪਲਾਈ ਕੀਤੀ ਪਰਿਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਡੇਟਾ ਪਰਿਦਾਨ ਕਰੇਗੀ।
ਗਈ ਇਨਪੁਟ ਪਾਿਰ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮੁੱਖ ਨੁਕਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਵਕਉਂਵਕ

301