Page 316 - Electrician - 1st Year - TT - Punjabi
P. 316
2 ਬੁਚੋਲਜ਼ ੍ੀਲੇਅ 3 ਭਵਸਫੋਟ ਵੈਂਟ
ਬੁਚੋਲਜ਼ ਰੀਲੇਅ ਇੱਕ ਗੈਸ ਸੰਚਾਵਲਤ - ਸੁਰੱਵਖਆ ਉਪਕਰਣ ਹੈ ਜੋ ਟਰਿਾਂਸਫਾਰਮਰ ਇਹ ਇੱਕ ਪਰਿੈਸ਼ਰ ਰੀਲੀਜ਼ ਯੰਤਰ ਹੈ ਜੋ ਟਰਿਾਂਸਫਾਰਮਰ ਵਿੱਚ ਵਫੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਤੇਲ ਟੈਂਕ ਅਤੇ ਕੰਜ਼ਰਿੇਟਰ ਟੈਂਕ ਵਿਚਕਾਰ ਜੁਵੜਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਧਮਾਕੇ ਿਾਲੀ ਪਾਈਪ ਦਾ ਮੂੰਹ ਪਤਲੇ ਕੱਚ ਜਾਂ ਲੈਮੀਨੇਟਡ ਸ਼ੀਟ ਦੀ ਿਰਤੋਂ ਕਰਕੇ
ਕੱਸ ਕੇ ਬੰਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਟਰਾਂਸਫਾਰਮਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕੋਈ ਨੁਕਸ ਮੌਜੂਦ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਟਰਿਾਂਸਫਾਰਮਰ ਦੇ
ਤੇਲ ਵਿੱਚ ਬੁਲਬਲੇ (ਗੈਸ) ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਗੈਸ ਜੇਕਰ, ਵਕਸੇ ਿੀ ਤਰਹਿਾਂ, ਸ਼ਾਰਟ ਸਰਕਟ ਜਾਂ ਵਨਰੰਤਰ ਓਿਰਲੋਡ ਕਾਰਨ
ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਬੁਚੋਲਜ਼ ਰੀਲੇਅ ਦੁਆਰਾ ਕਲਾਸ ਦੀ ਵਿੰਡੋ ਵਿੱਚ ਿੇਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਟਰਿਾਂਸਫਾਰਮਰ ਵਜ਼ਆਦਾ ਗਰਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਟਰਿਾਂਸਫਾਰਮਰ ਟੈਂਕ ਦੇ ਅੰਦਰ
ਰੀਲੇਅ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਾਸਟ ਆਇਰਨ ਚੈਂਬਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਵਜਸ ਵਿੱਚ ਦੋ ਫਲੋਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਿਾਲੀਆਂ ਗੈਸਾਂ ਬਹੁਤ ਵਜ਼ਆਦਾ ਦਬਾਅ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਟੈਂਕ ਨੂੰ
ਵਚੱਤਰ 5. ਟਰਾਂਸਫਾਰਮਰ ਵਿੱਚ ਮਾਮੂਲੀ ਨੁਕਸ ਕਾਰਨ ਗੈਸ/ਹਿਾ ਦੇ ਬੁਲਬੁਲੇ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਵਨਰਮਾਣ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਿਾਂ ਦੌਰਾਨ ਟਾਪ ਫਲੋਟ ਅਸੈਂਬਲੀ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਟਰਾਂਸਫਾਰਮਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਬਵਣਆ ਪਰਿੈਸ਼ਰ ਵਿਸਫੋਟ ਪਾਈਪ ਦੇ ਸ਼ੀਸ਼ੇ/
ਲਮੀਨੇਟਡ ਡਾਇਆਫਰਿਾਮ ਨੂੰ ਤੋੜ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰਹਿਾਂ ਟੈਂਕ ਨੂੰ ਪੂਰੇ
ਜਦੋਂ ਚੋਟੀ ਦੇ ਫਲੋਟ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਕਾਫ਼ੀ ਗੈਸ ਬੁਲਬੁਲੇ ਬਣਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਫਲੋਟ
ਪਾਰਾ ਸਵਿੱਚ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਇਲੈਕਵਟਰਿਕ ਸਰਕਟ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਲਈ ਵਨਊਮੈਵਟਕ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਪਰਿੈਸ਼ਰ ਵਸਧਾਂਤ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਵਜਸ ਨਾਲ ਆਪਰੇਟਰ ਨੂੰ ਸਾਿਧਾਨ ਕਰਨ
ਲਈ ਸਾਇਰਨ ਜਾਂ ਅਲਾਰਮ ਘੰਟੀ ਚਲਦੀ ਹੈ।
ਅਲਾਰਮ ਦੀ ਆਿਾਜ਼ ਸੁਣਨ ‘ਤੇ ਆਪਰੇਟਰ ਟਰਿਾਂਸਫਾਰਮਰ ਦੀ ਸੁਰੱਵਖਆ ਲਈ
ਜ਼ਰੂਰੀ ਰੋਕਿਾਮ ਕਦਮ ਚੁੱਕਦਾ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਟਰਾਂਸਫਾਰਮਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਿੱਡਾ ਨੁਕਸ ਵਜਿੇਂ ਵਕ ਧਰਤੀ, ਨੁਕਸ ਆਵਦ
ਿਾਪਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਗੈਸ ਦੇ ਬੁਲਬੁਲੇ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਿਧੇਰੇ ਗੰਭੀਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ
ਇਸ ਲਈ ਹੇਠਲਾ ਫਲੋਟ ਮਰਕਰੀ ਸਵਿੱਚ ਨੂੰ ਸਰਗਰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਰੀਲੇਅ
ਸੰਪਰਕਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਵਦੰਦਾ ਹੈ।
ਹੇਠਲੇ ਵਰਲੇਅ ਸੰਪਰਕਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਨਾਲ ਟਰਾਂਸਫਾਰਮਰ ਸਰਕਟ ਬਰਿੇਕਰ ਟੁੱਟ
ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਟਰਾਂਸਫਾਰਮਰ ਨੂੰ ਹੋਰ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਮੁੱਖ ਲਾਈਨ ਤੋਂ
ਟਰਾਂਸਫਾਰਮਰ ਖੋਲਹਿਦਾ ਹੈ।
ਆਟੋਟ੍ਰਾਂਸਫਾ੍ਮ੍ - ਭਸਿਾਂਤ - ਭਨ੍ਮਾਣ - ਫਾਇਦੇ - ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਉਦੇਸ਼:ਇਸ ਪਾਠ ਦੇ ਅੰਤ ਭਵੱਚ, ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਦੇ ਯੋਗ
ਹੋਵੋਗੇ (Autotransformer - principle - construction - advantages - applications)
ਉਦੇਸ਼: ਇਸ ਪਾਠ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਤੁਸੀਂ ਯੋਗ ਹੋਿੋਗੇ
• ਆਟੋ-ਟ੍ਾਂਸਫਾ੍ਮ੍ ਦਾ ਭਸਿਾਂਤ ਦੱਸੋ
• ਆਟੋ-ਟ੍ਰਾਂਸਫਾ੍ਮ੍ ਦੇ ਭਨ੍ਮਾਣ ਦਾ ਵ੍ਣਨ ਕ੍ੋ
• ਆਟੋ-ਟ੍ਰਾਂਸਫਾ੍ਮ੍ ਦੇ ਫਾਇਦੇ, ਨੁਕਸਾਨ ਅਤੇ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਦੱਸੋ।
ਆਟੋ ਟ੍ਾਂਸਫਾ੍ਮ੍ ਉਸਾ੍ੀ
• ਆਟੋ ਟਰਾਂਸਫਾਰਮਰ ਇੱਕ ਟਰਾਂਸਫਾਰਮਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਵਜਸ ਵਿੱਚ ਵਸੰਗਲ ਇੱਕ ਸਧਾਰਣ ਦੋ ਵਿੰਵਡੰਗ ਟਰਿਾਂਸਫਾਰਮਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਆਟੋ-ਟਰਿਾਂਸਫਾਰਮਰ ਿਜੋਂ ਿੀ
ਵਿੰਵਡੰਗ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਪਰਿਾਇਮਰੀ ਅਤੇ ਸੈਕੰਡਰੀ ਵਿੰਵਡੰਗ ਿਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਦੋ ਵਿੰਵਡੰਗਾਂ ਨੂੰ ਲੜੀ ਵਿੱਚ ਜੋੜ ਕੇ ਅਤੇ ਦੋਿਾਂ ਵਿੱਚ ਿੋਲਟੇਜ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਕੇ, ਜਾਂ
ਵਸਰਫ਼ ਇੱਕ ਵਿੰਵਡੰਗ ਵਿੱਚ ਿਰਵਤਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
• ਆਟੋ ਟਰਾਂਸਫਾਰਮਰ ਫੈਰਾਡੇ ਦੇ ਇਲੈਕਟਰਿੋ - ਮੈਗਨੈਵਟਕ ਇੰਡਕਸ਼ਨ ਦੇ
ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਸਿੈ-ਇੰਡਕਟੈਂਸ ਦੇ ਵਸਧਾਂਤ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇਸ ਗੱਲ ‘ਤੇ ਵਨਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਵਕ ਕੀ ਇਹ ਕਰਿਮਿਾਰ ਿੋਲਟੇਜ ਨੂੰ ਹੇਠਾਂ
ਜਾਂ ਉੱਪਰ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅੰਜੀਰ 1 ਅਤੇ 2 ਇਹਨਾਂ ਕੁਨੈਕਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ
ਕੋਰ ਵਿੱਚ ਆਮ ਿਹਾਅ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਿਾਲੇ ਹਰੇਕ ਮੋੜ ਵਿੱਚ ਪਰਿੇਵਰਤ ਿੋਲਟੇਜ
ਪਰਿਤੀ ਿਾਰੀ ਇੱਕੋ ਵਜਹੀ ਸੀ। ਹਨ।
ਇਸ ਲਈ, ਬੁਵਨਆਦੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਓਪਰੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਫਰਕ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ ਵਚੱਤਰ 1 ਨੂੰ ਵਧਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਇਨਪੁਟ ਿੋਲਟੇਜ V1 ਪੂਰੀ ਵਿੰਵਡੰਗ a - c
ਵਕ ਕੀ ਸੈਕੰਡਰੀ ਇੰਵਡਊਸਡ ਿੋਲਟੇਜ ਕੋਰ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਇੱਕ ਿੱਖਰੇ ਵਿੰਵਡੰਗ ਤੋਂ ਨਾਲ ਜੁਵੜਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋਡ RL ਵਿੰਵਡੰਗ ਦੇ ਇੱਕ ਵਹੱਸੇ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਭਾਿ, b
ਪਰਿਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਾਂ ਪਰਿਾਇਮਰੀ ਮੋੜਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਵਹੱਸੇ ਤੋਂ। ਦੋਿੇਂ ਸਵਿਤੀਆਂ - c। ਿੋਲਟੇਜ V2 V1 ਨਾਲ ਸੰਬੰਵਧਤ ਹੈ ਵਜਿੇਂ ਵਕ ਇੱਕ ਰਿਾਇਤੀ ਦੋ ਿਾਈਵਡੰਗ
ਵਿੱਚ ਇੱਕੋ ਿੋਲਟੇਜ ਪਵਰਿਰਤਨ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਟਰਿਾਂਸਫਾਰਮਰ ਵਿੱਚ, ਅਰਿਾਤ,
296 ਤਾਕਤ - ਇਲੈਕਟ੍੍ਰਰੀਸ਼ਰੀਅਨ - (NSQF ਸੰ ਸ਼਼ੋਧਿਤੇ - 2022) - ਅਭਿਆਸ ਲਈ ਸੰਬੰਭਿਤ ਭਸਿਾਂਤ 1.12.98
