Page 318 - Electrician - 1st Year - TT - Punjabi
P. 318
ਹੱਲ ਇਹ ਹੈ ਵਕ ਇੰਸਟਰੂਮੈਂਟ ਟਰਿਾਂਸਫਾਰਮਰਾਂ ਨਾਲ ਕਰੰਟ ਅਤੇ ਿੋਲਟੇਜ ਨੂੰ
ਸਟੈਪ-ਡਾਊਨ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮੱਧਮ ਆਕਾਰ ਦੇ ਯੰਤਰਾਂ ਨਾਲ ਮੀਟਰ
ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।
ਇਹ ਯੰਤਰ ਟਰਾਂਸਫਾਰਮਰ ਉੱਚ ਕਰੰਟ/ਿੋਲਟੇਜ ਲਾਈਨਾਂ ਤੋਂ ਯੰਤਰਾਂ ਅਤੇ ਰੀਲੇਅ
ਨੂੰ ਇਲੈਕਵਟਰਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਅਲੱਗ ਕਰਦੇ ਹਨ ਵਜਸ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖਾਂ ਅਤੇ ਉਪਕਰਣਾਂ
ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸੰਪੂਰਣ ਆਈਸੋਲੇਸ਼ਨ ਪਰਿਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ,
ਇੰਸਟਰੂਮੈਂਟ ਟਰਿਾਂਸਫਾਰਮਰਾਂ ਦੀ ਸੈਕੰਡਰੀ ਅਤੇ ਕੋਰ ਨੂੰ ਆਧਾਵਰਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ
ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਸਾਿਨ ਟ੍ਰਾਂਸਫਾ੍ਮ੍ਾਂ ਦੀ ਭਕਸਮ: ਵਤੰਨ ਦੋ ਤਰਹਿਾਂ ਦੇ ਯੰਤਰ ਟਰਿਾਂਸਫਾਰਮਰ
ਹਨ।
• ਮੌਜੂਦਾ ਟਰਿਾਂਸਫਾਰਮਰ
ਸੈਕੰਡਰੀ ਵਿੱਚ 5 amps ਨੂੰ ਸਰਕੂਲੇਟ ਕਰਨ ਲਈ, ਸੈਕੰਡਰੀ ਮੋੜਾਂ ਦੀ ਵਗਣਤੀ
• ਸੰਭਾਿੀ ਟਰਿਾਂਸਫਾਰਮਰ 200/5 ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਵਕ 40 ਿਾਰੀ ਹੈ।
ਉੱਚ ਕਰੰਟ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਲਈ ਿਰਤੇ ਜਾਣ ਿਾਲੇ ਟਰਿਾਂਸਫਾਰਮਰ ਨੂੰ ‘ਕਰੰਟ ਵਰੰਗ ਟਾਈਪ ਮੌਜੂਦਾ ਟਰਿਾਂਸਫਾਰਮਰ:ਇਸਦੇ ਵਚੱਤਰ 2 ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਪਰਿਾਇਮਰੀ
ਟਰਿਾਂਸਫਾਰਮਰ’ ਜਾਂ ਵਸਰਫ਼ ‘ਸੀਟੀ’ ਵਕਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਿੰਵਡੰਗ ਨੂੰ ਅਨੁਕੂਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਓਪਵਨੰਗ ਹੈ ਜੋ ਵਸੰਗਲ ਟਰਨ
ਹਾਈ ਿੋਲਟੇਜ ਮਾਪਣ ਲਈ ਿਰਤੇ ਜਾਣ ਿਾਲੇ ਟਰਿਾਂਸਫਾਰਮਰ ਨੂੰ ‘ਿੋਲਟੇਜ ਪਰਿਾਇਮਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵਰੰਗ ਵਕਸਮ ਦਾ ਕਰੰਟ ਟਰਿਾਂਸਫਾਰਮਰ ਵਦਖਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਟਰਿਾਂਸਫਾਰਮਰ ਜਾਂ ਸੰਭਾਿੀ ਟਰਿਾਂਸਫਾਰਮਰ’ ਜਾਂ ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ ‘PT’ ਵਕਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਮੌਜੂਦਾ ਟਰਾਂਸਫਾਰਮਰ ਵਿੱਚ, ਇੰਸੂਲੇਟਡ ਕੰਡਕਟਰ ਜੋ ਵਕ ਕਰੰਟ ਨੂੰ ਮਾਵਪਆ
ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਟਰਿਾਂਸਫਾਰਮਰ ਅਸੈਂਬਲੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਓਪਵਨੰਗ ਵਿੱਚੋਂ ਵਸੱਧਾ ਲੰਘਦਾ ਹੈ।
ਭਸਿਾਂਤ: ਇੰਸਟਰੂਮੈਂਟ ਟਰਿਾਂਸਫਾਰਮਰ ਦੋ ਵਿੰਵਡੰਗ ਟਰਿਾਂਸਫਾਰਮਰਾਂ ਦੇ ਸਮਾਨ
ਆਪਸੀ ਇੰਡਕਸ਼ਨ ਦੇ ਵਸਧਾਂਤ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਇੱਕ ਸਾਧਨ ਟਰਿਾਂਸਫਾਰਮਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਹੇਠਾਂ ਵਦੱਤੇ ਵਡਜ਼ਾਈਨ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਿਾਂ ਨੂੰ
ਵਿਚਾਵਰਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਕੋ੍: ਗਲਤੀ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ, ਚੁੰਬਕੀ ਕਰੰਟ ਨੂੰ ਘੱਟ ਰੱਵਖਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ
ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਵਕ ਕੋਰਾਂ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਪਰਿਤੀਵਕਵਰਆ ਅਤੇ ਘੱਟ ਕੋਰ ਨੁਕਸਾਨ
ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।
ਵਾਈਭਿੰਗ: ਸੈਕੰਡਰੀ ਲੀਕੇਜ ਪਰਿਤੀਵਕਰਿਆ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਵਿੰਵਡੰਗ
ਇਕੱਠੇ ਨੇੜੇ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ; ਨਹੀਂ ਤਾਂ, ਅਨੁਪਾਤ ਗਲਤੀ ਿਧ ਜਾਿੇਗੀ। ਕਰੰਟ
ਟਰਾਂਸਫਾਰਮਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਵਿੰਵਡੰਗ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰਹਿਾਂ ਵਡਜ਼ਾਇਨ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ
ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਵਕ ਿੱਡੇ ਸ਼ਾਰਟ ਸਰਕਟ ਕਰੰਟ ਨੂੰ ਵਬਨਾਂ ਨੁਕਸਾਨ ਦੇ ਰੋਵਕਆ ਜਾ ਸਕੇ।
ਮੌਜੂਦਾ ਟ੍ਰਾਂਸਫਾ੍ਮ੍ - ਉਸਾ੍ੀ ਅਤੇ ਕੁਨੈਕਸ਼ਨ ਦੀਆਂ ਭਕਸਮਾਂ ਜੇਕਰ 5 amps ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਰੇਂਜ ਿਾਲੇ ਸੈਕੰਡਰੀ ਵਿੱਚ 20 ਮੋੜ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਹ
ਮੌਜੂਦਾ ਟਰਾਂਸਫਾਰਮਰਾਂ ਦੀਆਂ ਿੱਖ-ਿੱਖ ਵਕਸਮਾਂ ਹੇਠਾਂ ਵਦੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਮੌਜੂਦਾ ਟਰਿਾਂਸਫਾਰਮਰ ਪਵਰਿਰਤਨ ਅਨੁਪਾਤ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 100 amps ਦੇ
ਪਰਿਾਇਮਰੀ ਕਰੰਟ ਨੂੰ ਮਾਪ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਜ਼ਿ਼ਮ ਦੀ ਭਕਸਮ ਮੌਜੂਦਾ ਟ੍ਰਾਂਸਫਾ੍ਮ੍: ਇਹ ਉਹ ਹੈ ਵਜਸ ਵਿੱਚ ਪਰਿਾਇਮਰੀ
ਵਿੰਵਡੰਗ ਵਿੱਚ ਕੋਰ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਤੋਂ ਿੱਧ ਪੂਰੇ ਮੋੜ ਿਾਲੇ ਜ਼ਖ਼ਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ (ਵਚੱਤਰ 1) ਐਮਮੀਟਰਾਂ ‘ਤੇ ਕਲੈਂਪ ਜਾਂ ਕਵਲੱਪ ਵਸਰਫ ਇਸ ਵਸਧਾਂਤ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ ਪਰ
ਕੋਰ ਨੂੰ ਅਵਜਹਾ ਬਣਾਇਆ ਵਗਆ ਹੈ ਵਕ ਇਹ ਇੰਸੂਲੇਟਡ ਕੰਡਕਟਰ ਨੂੰ ਲੰਘਣ
ਵਚੱਤਰ 1 ਇੱਕ ਆਇਤਾਕਾਰ ਵਕਸਮ ਦੇ ਕੋਰ ਿਾਲੇ ਜ਼ਖ਼ਮ ਵਕਸਮ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਲਈ ਖੁੱਲਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਫਰ ਚੁੰਬਕੀ ਸਰਕਟ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਬੰਦ ਹੋ
ਟਰਿਾਂਸਫਾਰਮਰ ਦੇ ਕਨੈਕਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ, ਮੌਜੂਦਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਟਰਾਂਸਫਾਰਮਰ ਦੇ ਸੈਕੰਡਰੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਐਮਮੀਟਰ ਨੂੰ 5A ਜਾਂ 1A ਦੇ ਨਾਲ
ਪੂਰੇ ਪੈਮਾਨੇ ਦੇ ਵਡਫਲੈਕਸ਼ਨ ਦੇਣ ਲਈ ਪਰਿਬੰਧ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਾਰ ਟਾਈਪ ਮੌਜੂਦਾ ਟਰਿਾਂਸਫਾਰਮਰ:ਇਹ ਉਹ ਹੈ ਵਜਸ ਵਿੱਚ ਪਰਿਾਇਮਰੀ
ਵਿੰਵਡੰਗ ਵਿੱਚ ਿੁਕਿੇਂ ਆਕਾਰ ਦੀ ਇੱਕ ਪੱਟੀ ਅਤੇ ਸੈਕੰਡਰੀ ਵਿੰਵਡੰਗ ਅਤੇ ਮੌਜੂਦਾ
ਮੌਜੂਦਾ ਟਰਾਂਸਫਾਰਮਰ ਦੇ ਪਰਿਾਇਮਰੀ ਅਤੇ ਸੈਕੰਡਰੀ ਮੋੜਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਅਨੁਪਾਤ ਟਰਿਾਂਸਫਾਰਮਰ (ਵਚੱਤਰ 3) ਦਾ ਇੱਕ ਅਵਨੱਖੜਿਾਂ ਅੰਗ ਬਣਾਉਣ ਿਾਲੀ ਕੋਰ
ਪਰਿਾਇਮਰੀ ਕਰੰਟ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਵਜਸ ਨੂੰ 5 ਜਾਂ 1 amp ਦੀ ਸਵਿਰ ਅਸੈਂਬਲੀ ਸਮੱਗਰੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਸੈਕੰਡਰੀ ਕਰੰਟ ਰੇਵਟੰਗ ਨਾਲ ਮਾਵਪਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਸੁੱਕੀ ਵਕਸਮ ਦਾ ਮੌਜੂਦਾ ਟਰਿਾਂਸਫਾਰਮਰ:ਇਹ ਉਹ ਹੈ ਵਜਸ ਨੂੰ ਠੰਡਾ ਕਰਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼
ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਜੇਕਰ ਪਰਿਾਇਮਰੀ ਕਰੰਟ 100 amps ਹੈ ਅਤੇ ਪਰਿਾਇਮਰੀ ਲਈ ਵਕਸੇ ਤਰਲ ਜਾਂ ਅਰਧ-ਤਰਲ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਿਰਤੋਂ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਵਿੱਚ ਦੋ ਮੋੜ ਹਨ, ਤਾਂ ਪੂਰਾ ਲੋਡ ਪਰਿਾਇਮਰੀ ਐਂਪੀਅਰ ਮੋੜ 200 ਹੈ। ਵਸੱਟੇ ਿਜੋਂ,
298 ਤਾਕਤ - ਇਲੈਕਟ੍੍ਰਰੀਸ਼ਰੀਅਨ - (NSQF ਸੰ ਸ਼਼ੋਧਿਤੇ - 2022) - ਅਭਿਆਸ ਲਈ ਸੰਬੰਭਿਤ ਭਸਿਾਂਤ 1.12.98
