Page 82 - Electrician - 1st Year - TT - Punjabi
P. 82

ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਕਲ ਪਾਵ੍ (ਪੀ) ਅਤੇ ਐਨ੍ਜੀ (ਈ): ਿੋਲ੍ੇਜ (V) ਅਤੇ   ਲੱਿੋ:
       ਕਰੰ੍  (I)  ਦੇ  ਗੁਣਨਫਲ  ਨੂੰ  ਇਲੈਕ੍ਰਿੀਕਲ  ਪਾਿਰ  ਵਕਹਾ  ਜਾਂਦਾ  ਹੈ।      ਇਲੈਕ੍ਰਿੀਕਲ ਊਰਜਾ (E)   =?
       ਇਲੈਕ੍ਰਿੀਕਲ ਪਾਿਰ (P) = ਿੋਲ੍ੇਜ x ਮੌਜੂਦਾ P=V x I
                                                            ਦਾ ਹੱਲ:
       ਇਲੈਕ੍ਰਿੀਕਲ ਪਾਿਰ ਦੀ ਇਕਾਈ ‘ਿਾ੍’ ਹੈ, ਇਹ ‘ਪੀ’ ਅੱਖਰ ਦੁਆਰਾ
       ਦਰਸਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਇਸਨੂੰ ਿਾ੍ ਮੀ੍ਰ ਦੁਆਰਾ ਮਾਵਪਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹੇਠਾਂ      ਇਲੈਕ੍ਰਿੀਕਲ ਐਨਰਜੀ (E)   = P x t
       ਵਦੱਤੇ ਫਾਰਮੂਲੇ ਨੂੰ ਪਾਿਰ (ਪੀ) ਦੇ ਫਾਰਮੂਲੇ ਤੋਂ ਿੀ ਵਲਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ                  =750 w x 1.5 ਘੰ੍ੇ
       i     P = V X I                                                               = 1125 WH (ਜਾਂ)

               = IR x I                                        ਈ                     = 1.125 kWH

             P = I  R                                       ਕੰਮ, ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਊ੍ਜਾ
                  2
       ii    P = V X I                                      ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਵਕਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਬਲ (F) ਇੱਕ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦੂਰੀ

                                                            (ਆਂ) ਤੋਂ ਦੂਜੇ (ਜਾਂ) ਵਿੱਚ ਵਿਸਿਾਵਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
                                                               ਕੰਮ ਕੀਤਾ   = ਫੋਰਸ x ਦੂਰੀ ਚਲੀ ਗਈ

                                                               w.d      = F x S

                                                            ਇਸਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ “ਡਬਲਯੂ” ਿਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ

       ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਕਲ ਐਨ੍ਜੀ (ਈ)                                 ਕੀਤੇ ਗਏ ਕੰਮ ਦੀ ਇਕਾਈ ਹੈ
       ਪਾਿਰ (P) ਅਤੇ ਸਮਾਂ (t) ਦੇ ਗੁਣਨਫਲ ਨੂੰ ਇਲੈਕ੍ਰਿੀਕਲ ਊਰਜਾ (E)   i   ਫੁੱ੍ ਪਾਉਂਡ ਸੈਵਕੰਡ (F.P.S) ਵਸਸ੍ਮ “ਫੁੱ੍ ਪਾਊਂਡ (Ib. ft)” ਹੈ।
       ਇਲੈਕ੍ਰਿੀਕਲ ਐਨਰਜੀ (E) = ਪਾਿਰ x ਸਮਾਂ ਵਕਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ     ii   ਸੈਂ੍ੀਮੀ੍ਰ  ਗਰਿਾਮ  ਸੈਵਕੰਡ  (C.G.S)  ਵਸਸ੍ਮ  ਵਿੱਚ  “ਗਰਿਾਮ

          E   = P x t                                          ਸੈਂ੍ੀਮੀ੍ਰ (gm.cm)”

              = (V x I) x t                                    ਜਾਂ
          E   = V x I x t                                      1 gm.cm    = 1 ਡਾਇਨ

       ਵਬਜਲੀ ਊਰਜਾ ਦੀ ਇਕਾਈ “ਿਾ੍ ਘੰ੍ਾ” (Wh) ਹੈ                   1 ਰਜਾਈ     = 107 ਐਰਗਸ

       ਇਲੈਕ੍ਰਿੀਕਲ ਊਰਜਾ ਦੀ ਿਪਾਰਕ ਇਕਾਈ “ਵਕਲੋ ਿਾ੍ ਘੰ੍ਾ” (KWH)   ਕੀਤੇ ਗਏ ਕੰਮ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋ੍ੀ ਇਕਾਈ “Erg” ਹੈ
       ਜਾਂ ਇਕਾਈ ਹੈ                                          iii  ਮੀ੍ਰ ਵਿੱਚ - ਵਕਲੋਗਰਿਾਮ - ਦੂਜਾ (M.K.S.) ਵਸਸ੍ਮ ਹੈ “ਵਕਲੋਗਰਿਾਮ

       B.O.T (ਬੋ੍ਡ ਆਫ਼ ਟ੍ੇਡ) ਯੂਭਨਟ / KWH/ਯੂਭਨਟ                 ਮੀ੍ਰ (ਵਕਲੋਗਰਿਾਮ-ਐਮ)’
       ਇੱਕ  B.O.T  (ਬੋਰਡ  ਆਫ਼  ੍ਰੇਡ)  ਯੂਵਨ੍  ਨੂੰ  ਇਸ  ਤਰਹਿਾਂ  ਪਵਰਭਾਵਸ਼ਤ      1 ਵਕਲੋਗਰਿਾਮ = 9.81 ਵਨਊ੍ਨ
       ਕੀਤਾ ਵਗਆ ਹੈ ਵਕ ਇੱਕ ਘੰ੍ੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ ਿਾ੍ ਦੀ ਲੈਂਪ ਦੀ   iv  ਅੰਤਰਰਾਸ਼੍ਰੀ ਯੂਵਨ੍ (S.I. ਯੂਵਨ੍) ਦੀ ਪਰਿਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ‘ਜੂਲ’ 1
       ਿਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇਹ ਇੱਕ ਵਕਲੋਿਾ੍ ਘੰ੍ਾ (1kWH) ਊਰਜਾ ਦੀ   ਜੂਲ = 1 ਵਨਊ੍ਨ ਮੀ੍ਰ (Nw-M)
       ਖਪਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ “ਯੂਭਨਟ” ਿੀ ਵਕਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ
                                                            ਹੈਪਾਵ੍ (ਪੀ)
       ਊਰਜਾ = 1000W x 1Hr = 1000WH (ਜਾਂ) 1kWH
                                                            ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਦਰ ਨੂੰ ਪਾਿਰ (ਪੀ) ਵਕਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ
       ਉਦਾਹ੍ਨ - 1
                                                            ਪਾਿਰ (ਪੀ) = ਕੰਮ ਕੀਤਾ / ਵਲਆ ਵਗਆ ਸਮਾਂ
       90  ਵਮੰ੍ਾਂ  ਲਈ  ਿਰਤੀ  ਗਈ  750W/250V  ਦਰਜਾਬੰਦੀ  ਿਾਲੇ
       ਇਲੈਕਵ੍ਰਿਕ ਆਇਰਨ ਵਿੱਚ ਵਕੰਨੀ ਵਬਜਲੀ ਦੀ ਖਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ
                                                            ਇਸ ਦੀ ਇਕਾਈ ਐਲ.ਬੀ. FPS ਵਸਸ੍ਮ ਵਿੱਚ ft/sec
       ਭਦੱਤਾ ਭਗਆ:
         ਪਾਿਰ (ਪੀ)       = 750W                                gm-cm/sec C.G.S. ਵਿੱਚ ਹੈ ਵਸਸ੍ਮ

         ਿੋਲ੍ੇਜ (V)      = 250V                                (ਜਾਂ)
         ਸਮਾਂ            = 90 ਵਮੰ੍ (ਜਾਂ) 1.5 ਘੰ੍ੇ              ਡਾਇਨ/ਸੈਵਕੰਡ
                                                               (ਜਾਂ)


       62               ਤਾਕਤ - ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਸ਼ੀਅਨ - (NSQF ਸੰਸ਼ੋਭਿਤੇ - 2022) -  ਅਭਿਆਸ ਲਈ ਸੰਬੰਭਿਤ ਭਸਿਾਂਤ 1.3.27
   77   78   79   80   81   82   83   84   85   86   87