Page 82 - Electrician - 1st Year - TT - Punjabi
P. 82
ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਕਲ ਪਾਵ੍ (ਪੀ) ਅਤੇ ਐਨ੍ਜੀ (ਈ): ਿੋਲ੍ੇਜ (V) ਅਤੇ ਲੱਿੋ:
ਕਰੰ੍ (I) ਦੇ ਗੁਣਨਫਲ ਨੂੰ ਇਲੈਕ੍ਰਿੀਕਲ ਪਾਿਰ ਵਕਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਲੈਕ੍ਰਿੀਕਲ ਊਰਜਾ (E) =?
ਇਲੈਕ੍ਰਿੀਕਲ ਪਾਿਰ (P) = ਿੋਲ੍ੇਜ x ਮੌਜੂਦਾ P=V x I
ਦਾ ਹੱਲ:
ਇਲੈਕ੍ਰਿੀਕਲ ਪਾਿਰ ਦੀ ਇਕਾਈ ‘ਿਾ੍’ ਹੈ, ਇਹ ‘ਪੀ’ ਅੱਖਰ ਦੁਆਰਾ
ਦਰਸਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਇਸਨੂੰ ਿਾ੍ ਮੀ੍ਰ ਦੁਆਰਾ ਮਾਵਪਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹੇਠਾਂ ਇਲੈਕ੍ਰਿੀਕਲ ਐਨਰਜੀ (E) = P x t
ਵਦੱਤੇ ਫਾਰਮੂਲੇ ਨੂੰ ਪਾਿਰ (ਪੀ) ਦੇ ਫਾਰਮੂਲੇ ਤੋਂ ਿੀ ਵਲਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ =750 w x 1.5 ਘੰ੍ੇ
i P = V X I = 1125 WH (ਜਾਂ)
= IR x I ਈ = 1.125 kWH
P = I R ਕੰਮ, ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਊ੍ਜਾ
2
ii P = V X I ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਵਕਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਬਲ (F) ਇੱਕ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦੂਰੀ
(ਆਂ) ਤੋਂ ਦੂਜੇ (ਜਾਂ) ਵਿੱਚ ਵਿਸਿਾਵਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਕੰਮ ਕੀਤਾ = ਫੋਰਸ x ਦੂਰੀ ਚਲੀ ਗਈ
w.d = F x S
ਇਸਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ “ਡਬਲਯੂ” ਿਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ
ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਕਲ ਐਨ੍ਜੀ (ਈ) ਕੀਤੇ ਗਏ ਕੰਮ ਦੀ ਇਕਾਈ ਹੈ
ਪਾਿਰ (P) ਅਤੇ ਸਮਾਂ (t) ਦੇ ਗੁਣਨਫਲ ਨੂੰ ਇਲੈਕ੍ਰਿੀਕਲ ਊਰਜਾ (E) i ਫੁੱ੍ ਪਾਉਂਡ ਸੈਵਕੰਡ (F.P.S) ਵਸਸ੍ਮ “ਫੁੱ੍ ਪਾਊਂਡ (Ib. ft)” ਹੈ।
ਇਲੈਕ੍ਰਿੀਕਲ ਐਨਰਜੀ (E) = ਪਾਿਰ x ਸਮਾਂ ਵਕਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ii ਸੈਂ੍ੀਮੀ੍ਰ ਗਰਿਾਮ ਸੈਵਕੰਡ (C.G.S) ਵਸਸ੍ਮ ਵਿੱਚ “ਗਰਿਾਮ
E = P x t ਸੈਂ੍ੀਮੀ੍ਰ (gm.cm)”
= (V x I) x t ਜਾਂ
E = V x I x t 1 gm.cm = 1 ਡਾਇਨ
ਵਬਜਲੀ ਊਰਜਾ ਦੀ ਇਕਾਈ “ਿਾ੍ ਘੰ੍ਾ” (Wh) ਹੈ 1 ਰਜਾਈ = 107 ਐਰਗਸ
ਇਲੈਕ੍ਰਿੀਕਲ ਊਰਜਾ ਦੀ ਿਪਾਰਕ ਇਕਾਈ “ਵਕਲੋ ਿਾ੍ ਘੰ੍ਾ” (KWH) ਕੀਤੇ ਗਏ ਕੰਮ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋ੍ੀ ਇਕਾਈ “Erg” ਹੈ
ਜਾਂ ਇਕਾਈ ਹੈ iii ਮੀ੍ਰ ਵਿੱਚ - ਵਕਲੋਗਰਿਾਮ - ਦੂਜਾ (M.K.S.) ਵਸਸ੍ਮ ਹੈ “ਵਕਲੋਗਰਿਾਮ
B.O.T (ਬੋ੍ਡ ਆਫ਼ ਟ੍ੇਡ) ਯੂਭਨਟ / KWH/ਯੂਭਨਟ ਮੀ੍ਰ (ਵਕਲੋਗਰਿਾਮ-ਐਮ)’
ਇੱਕ B.O.T (ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ੍ਰੇਡ) ਯੂਵਨ੍ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰਹਿਾਂ ਪਵਰਭਾਵਸ਼ਤ 1 ਵਕਲੋਗਰਿਾਮ = 9.81 ਵਨਊ੍ਨ
ਕੀਤਾ ਵਗਆ ਹੈ ਵਕ ਇੱਕ ਘੰ੍ੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ ਿਾ੍ ਦੀ ਲੈਂਪ ਦੀ iv ਅੰਤਰਰਾਸ਼੍ਰੀ ਯੂਵਨ੍ (S.I. ਯੂਵਨ੍) ਦੀ ਪਰਿਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ‘ਜੂਲ’ 1
ਿਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇਹ ਇੱਕ ਵਕਲੋਿਾ੍ ਘੰ੍ਾ (1kWH) ਊਰਜਾ ਦੀ ਜੂਲ = 1 ਵਨਊ੍ਨ ਮੀ੍ਰ (Nw-M)
ਖਪਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ “ਯੂਭਨਟ” ਿੀ ਵਕਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ
ਹੈਪਾਵ੍ (ਪੀ)
ਊਰਜਾ = 1000W x 1Hr = 1000WH (ਜਾਂ) 1kWH
ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਦਰ ਨੂੰ ਪਾਿਰ (ਪੀ) ਵਕਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ
ਉਦਾਹ੍ਨ - 1
ਪਾਿਰ (ਪੀ) = ਕੰਮ ਕੀਤਾ / ਵਲਆ ਵਗਆ ਸਮਾਂ
90 ਵਮੰ੍ਾਂ ਲਈ ਿਰਤੀ ਗਈ 750W/250V ਦਰਜਾਬੰਦੀ ਿਾਲੇ
ਇਲੈਕਵ੍ਰਿਕ ਆਇਰਨ ਵਿੱਚ ਵਕੰਨੀ ਵਬਜਲੀ ਦੀ ਖਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ
ਇਸ ਦੀ ਇਕਾਈ ਐਲ.ਬੀ. FPS ਵਸਸ੍ਮ ਵਿੱਚ ft/sec
ਭਦੱਤਾ ਭਗਆ:
ਪਾਿਰ (ਪੀ) = 750W gm-cm/sec C.G.S. ਵਿੱਚ ਹੈ ਵਸਸ੍ਮ
ਿੋਲ੍ੇਜ (V) = 250V (ਜਾਂ)
ਸਮਾਂ = 90 ਵਮੰ੍ (ਜਾਂ) 1.5 ਘੰ੍ੇ ਡਾਇਨ/ਸੈਵਕੰਡ
(ਜਾਂ)
62 ਤਾਕਤ - ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਸ਼ੀਅਨ - (NSQF ਸੰਸ਼ੋਭਿਤੇ - 2022) - ਅਭਿਆਸ ਲਈ ਸੰਬੰਭਿਤ ਭਸਿਾਂਤ 1.3.27