Page 79 - Electrician - 1st Year - TT - Punjabi
P. 79
ਮਲ੍ੀ-ਕੋਰ ਕੇਿਲਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਸਭ ਤੋਂ ਪਵਹਲਾਂ, ਧਰਤੀ ਅਤੇ ਕੋਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ
ਹਰੇਕ ਕੋਰ ਦੇ ਇਿਸੂਲੇਸ਼ਿ ਪਰਿਤੀਰੋਧ ਿੂੰ ਮਾਪਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਵਦੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ
ਸਾਿੂੰ ਜ਼ਮੀਿੀ ਿੁਕਸ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਧਰਤੀ ਦੇ ਕੋਰ ਿੂੰ ਛਾਂ੍ਣ ਦੇ ਯੋਗ ਿਣਾਉਂਦਾ
ਹੈ; ਅਤੇ ਉਹਿਾਂ ਕੋਰਾਂ ਿੂੰ ਛਾਂ੍ਣ ਲਈ ਜੋ ਸ਼ਾਰ੍ ਸਰਕ੍ ਫਾਲ੍ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ
ਛੋ੍ੇ ਹੁੰਦੇ ਹਿ। ਲੂਪ ੍ੈਸ੍ਾਂ ਦੀ ਿਰਤੋਂ ਜ਼ਮੀਿੀ ਸ਼ਾਰ੍ ਸਰਕ੍ ਿੁਕਸ ਦੀ ਸਵਿਤੀ
ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ੍ੈਸ੍ ਕੇਿਲ ਤਾਂ ਹੀ ਿਰਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਿ ਜੇਕਰ ਕੋਈ
ਧੁਿੀ ਕੇਿਲ ਿੁਕਸਦਾਰ ਕੇਿਲ ਜਾਂ ਕੇਿਲ ਦੇ ਿਾਲ ਚੱਲਦੀ ਹੈ।
ਲੂਪ ੍ੈਸ੍ ਿਹਿੀ੍ਸ੍ੋਿ ਵਿਰਿਜ ਦੇ ਵਸਧਾਂਤ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਿ। ਇਹਿਾਂ ੍ੈਸ੍ਾਂ
ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਇਹ ਹੈ ਵਕ ਉਹਿਾਂ ਦਾ ਸੈੱ੍ਅੱਪ ਅਵਜਹਾ ਹੈ ਵਕ ਿੁਕਸ ਦਾ ਪਰਿਤੀਰੋਧ
ਿੈ੍ਰੀ ਸਰਕ੍ ਵਿੱਚ ਜੁਵੜਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਲਈ ਿਤੀਜੇ ਿੂੰ ਪਰਿਭਾਵਿਤ ਿਹੀਂ
ਕਰਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਵਕ, ਜੇਕਰ ਿੁਕਸ ਪਰਿਤੀਰੋਧ ਿੱਧ ਹੈ, ਤਾਂ ਸੰਿੇਦਿਸ਼ੀਲਤਾ ‘ਤੇ ਿੁਰਾ
ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਭਾਗ ਵਿੱਚ ਕੇਿਲ ਦੋ ਪਰਿਕਾਰ ਦੇ ੍ੈਸ੍ਾਂ ਵਜਿੇਂ ਵਕ ਮਰੇ ਅਤੇ
ਿਰਲੇ ਲੂਪ ੍ੈਸ੍ਾਂ ਦਾ ਿਰਣਿ ਕੀਤਾ ਜਾ ਵਰਹਾ ਹੈ।
ਮਰੇ ਲੂਪ ੍ੈਸ੍. ਇਸ ੍ੈਸ੍ ਲਈ ਕੁਿੈਕਸ਼ਿ ਵਚੱਤਰ 13a ਵਿੱਚ ਵਦਖਾਇਆ ਵਗਆ
ਹੈ ਜੋ ਜ਼ਮੀਿੀ ਿੁਕਸ ਿਾਲ ਸਿੰਧਤ ਹੈ ਅਤੇ ਵਚੱਤਰ 13b ਸ਼ਾਰ੍ ਸਰਕ੍ ਫਾਲ੍
ਿਾਲ ਸਿੰਧਤ ਹੈ।
ਿਰਲੇ ਲੂਪ ੍ੈਸ੍. ਇਸ ੍ੈਸ੍ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਕੇਿਲ ਦੀ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਲੰਿਾਈ ਅਤੇ ਪਰਿਤੀ
ਦੋਿਾਂ ਮਾਮਵਲਆਂ ਵਿੱਚ, ਕੇਿਲ ਕੰਿਕ੍ਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਿਣਾਇਆ ਵਗਆ ਲੂਪ ਸਰਕ੍ ਯੂਵਿ੍ ਲੰਿਾਈ ਦੇ ਪਰਿਤੀਰੋਧ ਤੋਂ ਇਸਦੀ ਗਣਿਾ ਕਰਿ ਦੀ ਿਜਾਏ ਪਰਿਯੋਗਾਤਮਕ
ਜ਼ਰੂਰੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਿਹਿੀ੍ਸ੍ੋਿ ਵਿਰਿਜ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਵਜਸ ਵਿੱਚ ਪਰਿਤੀਰੋਧ P, Q, R ਅਤੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕੁੱਲ ਲੂਪ ਪਰਿਤੀਰੋਧ ਿੂੰ ਵਿਰਧਾਰਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਜ਼ਮੀਿੀ ਿੁਕਸ ਲਈ
X ਹੁੰਦੇ ਹਿ। ਸੰਤੁਲਿ ਦੇ ਸੰਕੇਤ ਲਈ ਇੱਕ ਗੈਲਿੈਿੋਮੀ੍ਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜ਼ਰੂਰੀ ਕਿੈਕਸ਼ਿ ਵਚੱਤਰ 14a ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਸ਼ਾਰ੍ ਸਰਕ੍ ਿੁਕਸ ਲਈ ਵਚੱਤਰ
ਰੇਵਸਸ੍ਰਸ P, Q ਅਿੁਪਾਤ ਦੀਆਂ ਿਾਹਾਂ ਿੂੰ ਿਣਾਉਣ ਿਾਲੇ ਦਹਾਕੇ ਪਰਿਤੀਰੋਧ ਿਕਸੇ 14b ਵਿੱਚ ਵਦਖਾਇਆ ਵਗਆ ਹੈ। ਸਮੱਵਸਆ ਦਾ ਇਲਾਜ, ਦੋਿਾਂ ਮਾਮਵਲਆਂ ਵਿੱਚ,
ਜਾਂ ਸਲਾਈਿ ਤਾਰਾਂ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਿ। ਸੰਤੁਲਿ ਸਵਿਤੀਆਂ ਦੇ ਤਵਹਤ: ਇੱਕੋ ਵਜਹਾ ਹੈ।
ਇਸ ਸਰਕ੍ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਸੰਗਲ ਪੋਲ ਿਿਲ ਿਰਿੋ ਸਵਿੱਚ ਏ ਿਰਵਤਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸਵਿੱਚ K ਿੂੰ ਪਵਹਲਾਂ ‘I’ ਸਵਿਤੀ ‘ਤੇ ਸੁੱਵ੍ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਰੋਧ ‘S’ ਿੱਖਰਾ ਹੁੰਦਾ
ਹੈ ਅਤੇ ਸੰਤੁਲਿ ਪਰਿਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਭਿ੍ੋਿ ਦਾ ਮਾਪ
ਵਜੱਿੇ (R+X) ਧੁਿੀ ਕੇਿਲ ਅਤੇ ਿੁਕਸਦਾਰ ਕੇਿਲ ਦੁਆਰਾ ਿਣਾਈ ਗਈ ਕੁੱਲ ਸੰਤੁਲਿ ਲਈ S ਦਾ ਮੁੱਲ S ਮੰਿ ਲਓ। ਿਹਿੀ੍ਸ੍ੋਿ ਵਿਰਿਜ ਦੀਆਂ ਚਾਰ ਿਾਹਾਂ
ਲੂਪ ਪਰਿਤੀਰੋਧ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕੰਿਕ੍ਰਾਂ ਕੋਲ ਇੱਕੋ ਕਰੌਸ-ਸੈਕਸ਼ਿਲ ਖੇਤਰ ਅਤੇ ਇੱਕੋ ਸੰਤੁਲਿ ‘ਤੇ P, Q, R + X, S1 ਹਿ:
ਪਰਿਤੀਰੋਧਕਤਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ
ਇਹ R + X ਿੂੰ ਵਿਰਧਾਵਰਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਯਾਿੀ ਕੁੱਲ ਲੂਪ ਪਰਿਤੀਰੋਧ ਿੂੰ P, Q ਅਤੇ
ਪਰਿਤੀਰੋਧ ਲੰਿਾਈ ਦੇ ਅਿੁਪਾਤੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ l1 ੍ੈਸ੍ ਦੇ ਵਸਰੇ ਤੋਂ ਿੁਕਸ ਦੀ ਲੰਿਾਈ S1 ਿਜੋਂ ਜਾਵਣਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਿੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ‘l’ ਹਰੇਕ ਕੇਿਲ ਦੀ ਲੰਿਾਈ ਹੈ। ਵਫਰ ਸਵਿੱਚ K ਿੂੰ ਵਫਰ ‘2’ ਸਵਿਤੀ ‘ਤੇ ਸੁੱ੍ ਵਦੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੁਲ ਿੂੰ ਮੁੜ ਸੰਤੁਵਲਤ
ਉਪਰੋਕਤ ਸਿੰਧ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਵਕ ਿੁਕਸ ਦੀ ਸਵਿਤੀ ਉਦੋਂ ਸਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੰਤੁਲਿ ਲਈ S ਦਾ ਿਿਾਂ ਮੁੱਲ S2 ਮੰਿੋ। ਹੁਣ ਪੁਲ ਦੀਆਂ ਚਾਰ
ਕੇਿਲ ਦੀ ਲੰਿਾਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਿਾਲ ਹੀ, ਿੁਕਸ ਪਰਿਤੀਰੋਧ ਸੰਤੁਲਿ ਸਵਿਤੀ ਿਾਹਾਂ P, Q, R, X + S2 ਹਿ। ਸੰਤੁਲਿ ‘ਤੇ
ਿੂੰ ਿਹੀਂ ਿਦਲਦਾ ਵਕਉਂਵਕ ਇਸਦਾ ਪਰਿਤੀਰੋਧ ਿੈ੍ਰੀ ਸਰਕ੍ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦਾ
ਹੈ ਇਸਲਈ ਵਸਰਫ ਵਿਰਿਜ ਸਰਕ੍ ਦੀ ਸੰਿੇਦਿਸ਼ੀਲਤਾ ਿੂੰ ਪਰਿਭਾਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਵਕ, ਜੇਕਰ ਿੁਕਸ ਪਰਿਤੀਰੋਧ ਦੀ ਤੀਿਰਤਾ ਿੱਧ ਹੈ, ਤਾਂ ਸੰਿੇਦਿਸ਼ੀਲਤਾ ਵਿੱਚ
ਕਮੀ ਦੇ ਕਾਰਿ ਸੰਤੁਲਿ ਸਵਿਤੀ ਿੂੰ ਪਰਿਾਪਤ ਕਰਿ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ
ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਿੁਕਸ ਦੀ ਸਵਿਤੀ ਦਾ ਸਹੀ ਵਿਰਧਾਰਿ ਸੰਭਿ ਿਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਅਵਜਹੀ ਸਵਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਿੁਕਸ ਦੇ ਪਰਿਤੀਰੋਧ ਿੂੰ ਇੱਕ ਉੱਚ ਵਸੱਧੀ ਜਾਂ ਿਦਲਿੀਂ ਿੋਲ੍ੇਜ
ਿੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਕੇ, ਕੇਿਲ ਦੀ ਇਿਸੂਲੇਸ਼ਿ ਰੇਵ੍ੰਗ ਦੇ ਅਿੁਸਾਰ, ਲਾਈਿ ‘ਤੇ ਘ੍ਾਇਆ
ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਿੁਕਸ ਦੇ ਵਿੰਦੂ ‘ਤੇ ਇਿਸੂਲੇਸ਼ਿ ਿੂੰ ਕਾਰਿਿਾਈਜ਼ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।
ਤਾਕਤ - ਇਲੈਕਟ੍੍ਰਰੀਸ਼ਰੀਅਨ - (NSQF ਸੰ ਸ਼਼ੋਧਿਤੇ - 2022) - ਅਭਿਆਸ ਲਈ ਸੰਬੰਭਿਤ ਭਸਿਾਂਤ 1.2.23 - 26 59
