Page 276 - Electrician - 1st Year - TT - Punjabi

ਭਸੰਗਲ ਅਤੇ ਦੋ ਵਾਟਮੀਟ੍ਾਂ ਦੁਆ੍ਾ 3 ਪੜਾਅ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਮਾਪ (Measurement of 3 phase power by
single and two wattmeters)
ਉਦੇਸ਼ : ਇਸ ਪਾਠ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਿੋਗੇ

• ਭਸੰਗਲ ਵਾਟਮੀਟ੍ ਦੀ ਵ੍ਤੋਂ ਕ੍ਦੇ ੍ੋਏ ਮਾਪ 3 ਫੇਜ਼ ਪਾਵ੍ ਦੀ ਭਵਆਭਿਆ ਕ੍ੋ
• ਦੋ ਵਾਟਮੀਟ੍ਾਂ ਦੀ ਵ੍ਤੋਂ ਕ੍ਦੇ ੍ੋਏ 3 ਫੇਜ਼ ਪਾਵ੍ ਦੇ ਮਾਪ ਦੀ ਭਵਆਭਿਆ ਕ੍ੋ
• ਦੋ ਵਾਟਮੀਟ੍ ਭਵਿੀ ਦੁਆ੍ਾ ਪਾਵ੍ ਫੈਕਟ੍ ਦੀ ਗਣਨਾ ਕ੍ੋ.
ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਮਾਪ:ਵਤੰਨ ਪੜਾਅ ਪਰਹਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਪਾਿਰ ਪਰਹਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਿਰਤੇ ਵਸਸਟਮ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਤਤਕਾਲ ਪਾਿਰ PT= P1+ P2+ P3 ਵਜੱਿੇ P1, P2 ਅਤੇ P3
ਜਾਣ ਿਾਲੇ ਿਾਟਮੀਟਰਾਂ ਦੀ ਵਗਣਤੀ ਇਸ ਗੱਲ ‘ਤੇ ਵਨਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ ਵਕ ਲੋਡ ਵਤੰਨ ਪੜਾਿਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਰੇਕ ਵਿੱਚ ਪਾਿਰ ਦੇ ਤਤਕਾਲ ਮੁੱਲ ਹਨ।
ਸੰਤੁਵਲਤ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਅਤੇ ਕੀ ਵਨਰਪੱਖ ਵਿੰਦੂ, ਜੇਕਰ ਇੱਕ ਹੈ, ਪਹੁੰਚਯੋਗ ਹੈ ਜਾਂ
ਨਹੀਂ।

- ਵਨਰਪੱਖ ਵਿੰਦੂ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਤਾਰੇ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਸੰਤੁਵਲਤ ਲੋਡ ਵਿੱਚ ਪਾਿਰ ਦਾ
ਮਾਪ ਇੱਕ ਵਸੰਗਲ ਿਾਟਮੀਟਰ ਦੁਆਰਾ ਸੰਭਿ ਹੈ

- ਇੱਕ ਤਾਰਾ ਜਾਂ ਡੈਲਟਾ-ਕਨੈਕਟਡ, ਸੰਤੁਵਲਤ ਜਾਂ ਅਸੰਤੁਵਲਤ ਲੋਡ (ਵਨਰਪੱਖ
ਦੇ ਨਾਲ ਜਾਂ ਵਿਨਾਂ) ਵਿੱਚ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਮਾਪ ਦੋ ਿਾਟਮੀਟਰ ਵਿਧੀ ਨਾਲ ਸੰਭਿ ਹੈ
ਭਸੰਗਲ ਵਾਟਮੀਟ੍ ਭਵਿੀ: ਵਚੱਤਰ 1 ਇੱਕ ਲਾਈਨ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਿਾਟਮੀਟਰ ਦੀ
ਮੌਜੂਦਾ ਕੋਇਲ ਅਤੇ ਉਸ ਲਾਈਨ ਅਤੇ ਵਨਰਪੱਖ ਵਿੰਦੂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਿੋਲਟੇਜ ਕੋਇਲ
ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਯੋਗ ਵਨਊਟਰਲ ਵਿੰਦੂ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਤਾਰੇ ਨਾਲ ਜੁੜੇ, ਸੰਤੁਵਲਤ ਲੋਡ
ਦੀ ਵਤੰਨ-ਪੜਾਅ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਲਈ ਸਰਕਟ ਡਾਇਗਰਹਾਮ ਵਦਖਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਿਾਟਮੀਟਰ ਰੀਵਡੰਗ ਪਰਹਤੀ ਪੜਾਅ ਪਾਿਰ ਵਦੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਕੁੱਲ ਿਾਟਮੀਟਰ
ਰੀਵਡੰਗ ਦਾ ਵਤੰਨ ਗੁਣਾ ਹੈ।

P = 3EPIP cos = 3P = 3W ਹੁਣ i V ਪਵਹਲੇ ਿਾਟਮੀਟਰ ਵਿੱਚ ਤਤਕਾਲ ਪਾਿਰ ਹੈ, ਅਤੇ i V ਦੂਜੇ
W
UV
U
WV
ਿਾਟਮੀਟਰ ਵਿੱਚ ਤਤਕਾਲ ਪਾਿਰ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਕੁੱਲ ਔਸਤ ਸ਼ਕਤੀ ਦੋ
ਿਾਟਮੀਟਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪੜਹਹੀਆਂ ਗਈਆਂ ਔਸਤ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦਾ ਜੋੜ ਹੈ।
ਇਹ ਸੰਭਿ ਹੈ ਵਕ ਿਾਟਮੀਟਰਾਂ ਦੇ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ, ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ
ਇੱਕ ਉਸ ਸਾਧਨ ਲਈ ਿੋਲਟੇਜ ਅਤੇ ਕਰੰਟ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਿੱਡੇ ਪੜਾਅ ਕੋਣ ਦੇ
ਕਾਰਨ ਇੱਕ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਮੁੱਲ ਨੂੰ ਪੜਹਹਨ ਦੀ ਕੋਵਸ਼ਸ਼ ਕਰੇਗਾ। ਮੌਜੂਦਾ ਕੋਇਲ
ਜਾਂ ਿੋਲਟੇਜ ਕੋਇਲ ਨੂੰ ਵਫਰ ਉਲਟ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਰੀਵਡੰਗ ਨੂੰ ਇੱਕ
ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਵਚੰਨਹਹ ਵਦੱਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕੁੱਲ ਪਾਿਰ ਪਰਹਾਪਤ ਕਰਨ
ਲਈ ਹੋਰ ਿਾਟਮੀਟਰ ਰੀਵਡੰਗਾਂ ਨਾਲ ਜੋਵੜਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਪਾਿਰ ਮਾਪਣ ਦੀ ਦੋ-ਿਾਟਮੀਟਰ ਵਿਧੀ ਯੂਵਨਟੀ ਪਾਿਰ ਫੈਕਟਰ ‘ਤੇ, ਦੋ ਿਾਟਮੀਟਰ ਦੀ ਰੀਵਡੰਗ ਿਰਾਿਰ ਹੋਿੇਗੀ। ਕੁੱਲ
ਪਾਿਰ = 2 x ਇੱਕ ਿਾਟਮੀਟਰ ਰੀਵਡੰਗ।
ਵਤੰਨ-ਪੜਾਅ, ਵਤੰਨ-ਤਾਰ ਵਸਸਟਮ ਵਿੱਚ ਪਾਿਰ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ‘ਦੋ-ਿਾਟਮੀਟਰ’
ਵਿਧੀ ਦੁਆਰਾ ਮਾਪੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸੰਤੁਵਲਤ ਜਾਂ ਅਸੰਤੁਵਲਤ ਲੋਡ ਨਾਲ ਿਰਵਤਆ ਜਦੋਂ ਪਾਿਰ ਫੈਕਟਰ = 0.5, ਿਾਟਮੀਟਰ ਦੀ ਇੱਕ ਰੀਵਡੰਗ ਜ਼ੀਰੋ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦੂਜਾ
ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਪੜਾਿਾਂ ਲਈ ਿੱਖਰੇ ਕਨੈਕਸ਼ਨਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਵਕ, ਕੁੱਲ ਪਾਿਰ ਪੜਹਹਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵਿਧੀ ਚਾਰ-ਤਾਰ ਪਰਹਣਾਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਿਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਵਕਉਂਵਕ ਚੌਿੀ ਤਾਰ ਜਦੋਂ ਪਾਿਰ ਫੈਕਟਰ 0.5 ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਿਾਟਮੀਟਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਨਕਾਰਾਤਮਕ
ਵਿੱਚ ਕਰੰਟ ਿਵਹ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੇਕਰ ਲੋਡ ਅਸੰਤੁਵਲਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਧਾਰਨਾ ਵਕ IU ਸੰਕੇਤ ਦੇਿੇਗਾ। ਿਾਟਮੀਟਰ ਨੂੰ ਪੜਹਹਨ ਲਈ, ਪਰਹੈਸ਼ਰ ਕੋਇਲ ਜਾਂ ਮੌਜੂਦਾ ਕੋਇਲ
+ IV + IW = 0 ਿੈਧ ਨਹੀਂ ਹੋਿੇਗੀ। ਕਨੈਕਸ਼ਨ ਨੂੰ ਉਲਟਾਓ। ਿਾਟਮੀਟਰ ਵਫਰ ਇੱਕ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਰੀਵਡੰਗ ਦੇਿੇਗਾ

ਦੋ ਿਾਟਮੀਟਰ ਸਪਲਾਈ ਵਸਸਟਮ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ (ਵਚੱਤਰ 2)। ਦੋ ਿਾਟਮੀਟਰਾਂ ਪਰ ਕੁੱਲ ਪਾਿਰ ਦੀ ਗਣਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇਸਨੂੰ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਿਜੋਂ ਵਲਆ ਜਾਣਾ
ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਕੋਇਲ ਦੋ ਲਾਈਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਅਤੇ ਿੋਲਟੇਜ ਕੋਇਲ ਇੱਕੋ ਦੋ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਲਾਈਨਾਂ ਤੋਂ ਤੀਜੀ ਲਾਈਨ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਕੁੱਲ ਸ਼ਕਤੀ ਵਫਰ ਦੋ ਰੀਵਡੰਗਾਂ ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਪਾਿਰ ਫੈਕਟਰ ਜ਼ੀਰੋ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਦੋ ਿਾਟਮੀਟਰਾਂ ਦੀ ਰੀਵਡੰਗ ਿਰਾਿਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ
ਜੋੜ ਕੇ ਪਰਹਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ: ਪਰ ਉਲਟ ਵਚੰਨਹਹਾਂ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
PT = P1+ P2।

256 ਤਾਕਤ - ਇਲੈਕਟ੍੍ਰਰੀਸ਼ਰੀਅਨ - (NSQF ਸੰ ਸ਼਼ੋਧਿਤੇ - 2022) - ਅਭਿਆਸ ਲਈ ਸੰਬੰਭਿਤ ਭਸਿਾਂਤ 1.10.85 & 86