Page 272 - Electrician - 1st Year - TT - Punjabi
P. 272
• ohms ਮਲਟੀਮੀਟ੍: ਸੁਰੱਵਖਆ ਸਾਿਧਾਨੀਆਂ:ਵਨਮਨਵਲਖਤ ਸੁਰੱਵਖਆ ਸਾਿਧਾਨੀ
ਹਮੇਸ਼ਾ ਲਈ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
• DC ਿੋਲਟੇਜ ਅਤੇ ਕਰੰਟ
• ਲਾਈਿ ਸਰਕਟ ‘ਤੇ ਕਦੇ ਿੀ ਓਮਮੀਟਰ ਸੈਕਸ਼ਨ ਦੀ ਿਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰੋ।
• AC ਿੋਲਟੇਜ ਅਤੇ ਕਰੰਟ
ਕੁਝ DMM ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਫੰਕਸ਼ਨ ਪਰਹਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ਵਜਿੇਂ ਵਕ ਟਰਾਂਵਜ਼ਸਟਰ ਜਾਂ • ਕਦੇ ਿੀ ਐਂਮੀਟਰ ਸੈਕਸ਼ਨ ਨੂੰ ਿੋਲਟੇਜ ਸਰੋਤ ਦੇ ਸਮਾਨਾਂਤਰ ਵਿੱਚ ਨਾ ਜੋੜੋ।
ਡਾਇਓਡ ਟੈਸਟ, ਪਾਿਰ ਮਾਪ, ਅਤੇ ਆਡੀਓ ਐਂਪਲੀਫਾਇਰ ਟੈਸਟਾਂ ਲਈ ਡੈਸੀਿਲ • ਰੇਂਜ ਸਵਿੱਚ ਸੈਵਟੰਗ ਤੋਂ ਵਕਤੇ ਵਜ਼ਆਦਾ ਕਰੰਟ ਜਾਂ ਿੋਲਟੇਜ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਦੀ ਕੋਵਸ਼ਸ਼
ਮਾਪ। ਕਰਕੇ ਐਮਮੀਟਰ ਜਾਂ ਿੋਲਟਮੀਟਰ ਸੈਕਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਕਦੇ ਿੀ ਓਿਰਲੋਡ ਨਾ ਕਰੋ।
DMM ਵਡਸਪਲੇ:DMM ਜਾਂ ਤਾਂ LCD (ਤਰਲ-ਵਕਰਹਸਟਲ ਵਡਸਪਲੇ) ਜਾਂ LED • ਮੀਟਰ ਦੇ ਟੈਸਟ ਦੀਆਂ ਲੀਡਾਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਵਹਲਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ
(ਲਾਈਟ ਐਮੀਵਟੰਗ ਡਾਇਡ) ਰੀਡ-ਆਊਟ ਦੇ ਨਾਲ ਉਪਲਿਧ ਹਨ। ਿੈਟਰੀ ਕੰਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਵਹਲਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਫਰੇਡ ਜਾਂ ਟੁੱਟੀ ਹੋਈ ਇਨਸੂਲੇਸ਼ਨ ਦੀ
ਸੰਚਾਵਲਤ ਯੰਤਰਾਂ ਵਿੱਚ LCD ਸਭ ਤੋਂ ਿੱਧ ਿਰਵਤਆ ਜਾਣ ਿਾਲਾ ਰੀਡ-ਆਊਟ ਹੈ ਜਾਂਚ ਕਰੋ। ਜੇਕਰ ਖਰਾਿ ਇਨਸੂਲੇਸ਼ਨ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਟੈਸਟ ਲੀਡਾਂ ਨੂੰ
ਵਕਉਂਵਕ ਇਹ ਿਹੁਤ ਘੱਟ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਕਰੰਟ ਵਖੱਚਦਾ ਹੈ। ਿਦਵਲਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਇੱਕ LCD ਰੀਡ-ਆਊਟ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਆਮ ਿੈਟਰੀ ਦੁਆਰਾ ਸੰਚਾਵਲਤ DMM • ਨੰਗੇ ਧਾਤ ਦੀਆਂ ਕਵਲੱਪਾਂ ਜਾਂ ਜਾਂਚ ਪੜਤਾਲਾਂ ਦੇ ਵਟਪਸ ਨੂੰ ਛੂਹਣ ਤੋਂ ਿਚੋ।
ਇੱਕ 9V ਿੈਟਰੀ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕੁਝ ਸੌ ਘੰਵਟਆਂ ਤੋਂ 2000 ਘੰਵਟਆਂ ਤੱਕ • ਜਦੋਂ ਿੀ ਸੰਭਿ ਹੋਿੇ, ਮੀਟਰ ਟੈਸਟ ਲੀਡ ਨੂੰ ਸਰਕਟ ਵਿੱਚ ਜੋੜਨ ਤੋਂ ਪਵਹਲਾਂ
ਚੱਲੇਗਾ। LCD ਰੀਡ ਆਊਟ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਇਹ ਹਨ ਵਕ (ਏ) ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮਾੜੀ ਸਪਲਾਈ ਨੂੰ ਹਟਾ ਵਦਓ।
ਰੋਸ਼ਨੀ ਦੀਆਂ ਸਵਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦੇਖਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਜਾਂ ਅਸੰਭਿ ਹੈ, ਅਤੇ (ਿੀ) ਉਹ
ਮਾਪ ਤਿਦੀਲੀਆਂ ਲਈ ਮੁਕਾਿਲਤਨ ਹੌਲੀ ਜਿਾਿ ਹਨ। ਵਡਜੀਟਲ ਮਲਟੀਮੀਟਰ ਦੀਆਂ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ:ਇੱਕ ਮਲਟੀਮੀਟਰ ਦੀ ਿਰਤੋਂ
ਇਲੈਕਟਰਹੀਕਲ/ਇਲੈਕਟਰਹਾਵਨਕ ਸਰਕਟਾਂ, ਇਲੈਕਟਰਹੀਕਲ ਉਪਕਰਨਾਂ ਅਤੇ
ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, LEDs ਹਨੇਰੇ ਵਿੱਚ ਦੇਖੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਮਾਵਪਆ ਮੁੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਂਚ ਅਤੇ ਨੁਕਸ ਲੱਭਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮਲਟੀਮੀਟਰ ਇੱਕ
ਤਿਦੀਲੀਆਂ ਲਈ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਜਿਾਿ ਵਦੰਦੇ ਹਨ। LED ਵਡਸਪਲੇਅ ਨੂੰ LCDs ਪੋਰਟੇਿਲ ਸੌਖਾ ਸਾਧਨ ਹੈ ਵਜਸ ਲਈ ਿਰਵਤਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ
ਨਾਲੋਂ ਿਹੁਤ ਵਜ਼ਆਦਾ ਕਰੰਟ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ, ਇਸਲਈ, ਪੋਰਟੇਿਲ
ਉਪਕਰਣਾਂ ਵਿੱਚ ਿਰਤੇ ਜਾਣ ‘ਤੇ ਿੈਟਰੀ ਦੀ ਉਮਰ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। • ਸਰਕਟ, ਉਪਕਰਨਾਂ ਅਤੇ ਉਪਕਰਨਾਂ ਦੀ ਵਨਰੰਤਰਤਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨਾ।
LCD ਅਤੇ LED-DMM ਦੋਿੇਂ ਵਡਸਪਲੇ ਸੱਤ-ਖੰਡ ਫਾਰਮੈਟ ਵਿੱਚ ਹਨ (ਵਚੱਤਰ 3)। • ਸਰੋਤ ‘ਤੇ ਸਪਲਾਈ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਨੂੰ ਮਾਪਣਾ/ਜਾਂਚਣਾ
• ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸਵਿਤੀ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਲਈ ਕੈਪਸੀਟਰਾਂ, ਡਾਇਡਸ, ਅਤੇ
ਟਰਾਂਵਜ਼ਸਟਰਾਂ ਿਰਗੇ ਪਰੀਖਣ ਲਈ।
• ਸਰਕਟ ਦੁਆਰਾ ਵਖੱਚੇ ਗਏ ਕਰੰਟ ਨੂੰ ਮਾਪਣਾ।
• ਵਿਜਲਈ ਉਪਕਰਨਾਂ ਅਤੇ ਉਪਕਰਨਾਂ ਦੇ ਪਰਹਤੀਰੋਧ ਨੂੰ ਮਾਪਣਾ।
ਨੋਟ: ਕੁਝ ਮੀਟ੍ਾਂ ਭਵੱਚ ਢੁਕਵੀਂ ਸੈਂਭਸੰਗ ਪੜਤਾਲਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਤਾਪਮਾਨ
ਮਾਪਣ ਦਾ ਵੀ ਪ੍ਰਬੰਿ ੍ੈ।
ਬਾ੍ੰਬਾ੍ਤਾ ਮੀਟ੍ (Frequency meter)
ਉਦੇਸ਼ : ਇਸ ਪਾਠ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਿੋਗੇ
• ਬਾ੍ੰਬਾ੍ਤਾ ਮੀਟ੍ਾਂ ਦੀਆਂ ਭਕਸਮਾਂ ਦੱਸੋ
• ਇੱਕ ਮਕੈਨੀਕਲ ੍ੈਜ਼ੋਨੈਂਸ (ਵਾਈਬ੍ਰੇਭਟੰਗ ੍ੀਡ) ਭਕਸਮ ਦੀ ਬਾ੍ੰਬਾ੍ਤਾ ਮੀਟ੍ ਦੇ ਭਸਿਾਂਤ, ਭਨ੍ਮਾਣ ਅਤੇ ਕੰਮ ਦਾ ਵ੍ਣਨ ਕ੍ੋ।
ਪਾਿਰ ਫਰਹੀਕੁਐਂਸੀ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਲਈ ਹੇਠ ਵਲਖੀਆਂ ਵਕਸਮਾਂ ਦੇ ਿਾਰੰਿਾਰਤਾ ਮੀਟਰ ਇੱਿੇ ਵਦੱਤੀ ਗਈ ਵਿਆਵਖਆ ਵਸਰਫ ਹੇਠਾਂ ਦਰਸਾਏ ਅਨੁਸਾਰ ਮਕੈਨੀਕਲ ਰੈਜ਼ੋਨੈਂਸ
ਿਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਵਕਸਮ ਦੀ ਿਾਰੰਿਾਰਤਾ ਮੀਟਰ ਲਈ ਹੈ।
• ਮਕੈਨੀਕਲ ਰੈਜ਼ੋਨੈਂਸ ਦੀ ਵਕਸਮ ਵਸਵਖਆਰਿੀਆਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਕਸਮਾਂ ਦੇ ਿਾਰੰਿਾਰਤਾ ਮੀਟਰਾਂ ਿਾਰੇ ਵਸੱਖਣ ਲਈ
• ਇਲੈਕਟਰਹੀਕਲ ਰੈਜ਼ੋਨੈਂਸ ਦੀ ਵਕਸਮ ਇਲੈਕਟਰਹੀਕਲ ਮਾਪਣ ਿਾਲੇ ਯੰਤਰਾਂ ਦੀਆਂ ਵਕਤਾਿਾਂ ਦਾ ਹਿਾਲਾ ਦੇਣ ਦੀ ਸਲਾਹ
ਵਦੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
• ਇਲੈਕਟਰਹੋ-ਡਾਇਨਾਵਮਕ ਵਕਸਮ
ਮਕੈਨੀਕਲ ੍ੈਜ਼ੋਨੈਂਸ ਭਕਸਮ ਦੀ ਬਾ੍ੰਬਾ੍ਤਾ ਮੀਟ੍ (ਵਾਈਬ੍ਰੇਸ਼ਨ ੍ੀਡ
• ਇਲੈਕਟਰਹੋ-ਡਾਇਨਾਮੋਮੀਟਰ ਦੀ ਵਕਸਮ
ਭਕਸਮ)
• ਿੈਸਟਨ ਵਕਸਮ
ਅਸੂਲ: ਵਚੱਤਰ 1 ਵਿੱਚ ਵਦਖਾਇਆ ਵਗਆ ਿਾਈਿਰਹੇਸ਼ਨ ਰੀਡ ਟਾਈਪ ਫਰਹੀਕੁਐਂਸੀ
• ਅਨੁਪਾਤ ਦੀ ਵਕਸਮ ਮੀਟਰ ਕੁਦਰਤੀ ਿਾਰੰਿਾਰਤਾ ਦੇ ਵਸਧਾਂਤ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਹਰ
• ਸੰਵਤਰਹਪਤ ਕੋਰ ਵਕਸਮਾਂ ਿਸਤੂ ਦੀ ਆਪਣੀ ਕੁਦਰਤੀ ਿਾਰੰਿਾਰਤਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਵਜਸ ‘ਤੇ ਵਨਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ
252 ਤਾਕਤ - ਇਲੈਕਟ੍੍ਰਰੀਸ਼ਰੀਅਨ - (NSQF ਸੰ ਸ਼਼ੋਧਿਤੇ - 2022) - ਅਭਿਆਸ ਲਈ ਸੰਬੰਭਿਤ ਭਸਿਾਂਤ 1.10.85 & 86
