Page 183 - Electrician - 1st Year - TT - Punjabi
P. 183
੍ੀਿਾਇ੍ ਹੋਣ ਯੋਗ ਵਕਸਿ ਦੇ ਵਫਊਜ਼16A ਤੱਕ ਦਾ ਦ੍ਜਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕ੍ੰਟ ਉਹਨਾਂ ਆਿ ਤੌ੍ ‘ਤੇ ਿੌਜੂਦਾ ੍ੇਵਟੰਗ ਕੈਪ ਦੇ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਵਲਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਿਦਲਦੇ ਸਿੇਂ,
ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਿ੍ਵਤਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਵਜੱਥੇ ਸ਼ਾ੍ਟ ਸ੍ਕਟ ਦਾ ਪੱਧ੍ 2 ਉਸੇ ਸਿ੍ੱਥਾ ਿਾਲੇ ਵਫਊਜ਼ ਦੀ ਿ੍ਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਿਾਡੀ ਕੱਚ
KA, (I.S. 2086-963) ਤੋਂ ਿੱਧ ਹੈ। ਦੀ ਿਣੀ ਹੋਈ ਹੈ ਅਤੇ ਵਫਊਜ਼ ਤਾ੍ ਦੋ ਧਾਤੂ ਕੈਪਾਂ ਵਿਚਕਾ੍ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ।
ਕਾ੍ਟ੍ਰੀਜ ਭਫਊਜ਼:ਕਾ੍ਟ੍ਰੀਜ ਵਫਊਜ਼ ੍ੀਿਾਇ੍ ਹੋਣ ਯੋਗ ਵਫਊਜ਼ਾਂ ਦੇ ਇਸ ਵਫਊਜ਼ ਨੂੰ ਵਫਊਜ਼ ਸਾਕਟ (ਵਚੱਤ੍ 4a) ਵਿੱਚ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਾਂ
ਨੁਕਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਦੂ੍ ਕ੍ਨ ਲਈ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਵਜਿੇਂ ਵਕ ਕਾ੍ਟ੍ਰੀਜ ਇਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪੇਚ, ਟਾਈਪ ਵਫਊਜ਼-ਹੋਲਡ੍ (ਵਚੱਤ੍ 4b) ਨਾਲ ਵਫਊਜ਼ ਿੇਸ ਵਿੱਚ
ਵਫਊਜ਼ ਤੱਤ ਇੱਕ ਏਅ੍ ਟਾਈਟ ਚੈਂਿ੍ ਵਿੱਚ ਿੰਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਵਿਗੜਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਵਫੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਿਾ ਕਾ੍ਟ੍ਰੀਜ ਵਫਊਜ਼ ਦੀ ੍ੇਵਟੰਗ ਇਸਦੀ ਵਨਸ਼ਾਨਦੇਹੀ ਤੋਂ ਸਹੀ ਢੰਗ ਉੱਿ ਫਟਣ ਦੀ ਸਮ੍ੱਥਾ (HRC) ਭਫਊਜ਼ (ਭਿੱਤ੍ 5):ਉਹ ਆਕਾ੍ ਵਿਚ
ਨਾਲ ਵਨ੍ਧਾ੍ਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਵਕ, ਕਾ੍ਟ੍ਰੀਜ ਵਫਊਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਿਦਲਣ ਵਸਲੰਡ੍ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਵਿਨਾਂ ਵਕਸੇ ਅੱਗ ਦੇ ਖਤ੍ੇ ਦੇ ਆ੍ਵਸੰਗ ਨੂੰ ਜਲਦੀ
ਦੀ ਲਾਗਤ ੍ੀਿਾਇ੍ ਹੋਣ ਯੋਗ ਵਫਊਜ਼ਾਂ ਨਾਲੋਂ ਿੱਧ ਹੈ। ਿੁਝਾਉਣ ਲਈ ੍ਸਾਇਣਕ ਤੌ੍ ‘ਤੇ ਇਲਾਜ ਕੀਤੇ ਵਫਵਲੰਗ ਪਾਊਡ੍ ਜਾਂ ਵਸਵਲਕਾ
• ਫੇ੍ੂਲ-ਸੰਪ੍ਕ ਕਾ੍ਟ੍ਰੀਜ ਵਫਊਜ਼ (ਵਚੱਤ੍ 4)। ਨਾਲ ਭ੍ੇ ਵਸ੍ੇਵਿਕ ਿਾਡੀ ਦੇ ਿਣੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਆਿ ਤੌ੍ ‘ਤੇ ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਵਿਸ਼੍ਤ ਦੀ ਿ੍ਤੋਂ ਵਫਊਵਜ਼ੰਗ ਤੱਤ ਦੇ ਤੌ੍ ‘ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ
ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਇਹ ਿਹੁਤ ਵਜ਼ਆਦਾ ਕ੍ੰਟ ਕਾ੍ਨ ਵਪਘਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਘੇ੍ੇ ਹੋਏ
੍ੇਤ/ਪਾਊਡ੍ ਨਾਲ ਵਿਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਚਾਪ, ਚੰਵਗਆੜੀ ਜਾਂ ਗੈਸ ਿਣਾਏ ਵਿਨਾਂ
ਛੋਟੇ ਗੋਲੇ ਿਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। HRC ਵਫਊਜ਼ 0.013 ਸਵਕੰਟ ਦੇ ਅੰਦ੍ ਇੱਕ ਸ਼ਾ੍ਟ-
ਸ੍ਕਟ ਸ੍ਕਟ ਖੋਲਹਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਦ੍ਸਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਸੂਚਕ ਹੈ ਵਕ
ਵਫਊਜ਼ ਉੱਡ ਵਗਆ ਹੈ।
ਵਕਉਂਵਕ HRC ਵਫਊਜ਼ ਿਹੁਤ ਵਜ਼ਆਦਾ ਨੁਕਸਦਾ੍ ਕ੍ੰਟਾਂ ਿਾਲੇ ਸ੍ਕਟਾਂ ਨੂੰ
ਖੋਲਹਰਣ ਦੇ ਸਿ੍ੱਥ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉੱਚ ਪਾਿ੍ ਸ੍ਕਟਾਂ ਵਿੱਚ ਤ੍ਜੀਹ
ਵਦੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਭਾਿੇਂ ਵਕ ਿਦਲਣ ਦੀ ਲਾਗਤ ਵਜ਼ਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਫੇ੍ੂਲ-ਸੰਪ੍ਕ ਕਾ੍ਟ੍ਰੀਜ ਭਫਊਜ਼:ਇਹ ਵਕਸਿ, ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਕਲ ਅਤੇ
ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਵਨਕ ਸ੍ਕਟਾਂ ਦੀ ਸੁ੍ੱਵਖਆ ਲਈ ਿ੍ਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ 25, 50,
100, 200, 250, 500 ਵਿਲੀਐਂਪੀਅ੍ ਅਤੇ 1,2,5,6,10,16 ਅਤੇ 32 ਐਂਪੀਅ੍
ਸਿ੍ੱਥਾ ਵਿੱਚ ਿੀ ਉਪਲਿਧ ਹਨ।
੍ੀਲੇਅ - ਭਕਸਮ - ਭਿੰਨ੍ਰ (Relays - types - symbols)
ਉਦੇਸ਼ : ਇਸ ਪਾਠ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਿੋਗੇ
• ਇੱਕ ੍ੀਲੇਅ ਨੂੰ ਪਭ੍ਿਾਭਸ਼ਤ ਕ੍ੋ ਅਤੇ ੍ੀਲੇਅ ਦਾ ਵ੍ਗੀਕ੍ਨ ਕ੍ੋ
• ੍ੀਲੇਅ ਨੂੰ ਓਪ੍ੇਭਟੰਗ ਫੋ੍ਸ ਅਤੇ ਫੰਕਸ਼ਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾ੍ ਵ੍ਗੀਭਕ੍ਰਤ ਕ੍ੋ
• ੍ੀਲੇਅ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ ਦੇ ਕਾ੍ਨਾਂ ਨੂੰ ਭਬਆਨ ਕ੍ੋ।
੍ੀਲੇਅ:ਇੱਕ ੍ੀਲੇਅ ਇੱਕ ਉਪਕ੍ਣ ਹੈ ਜੋ ਿੁੱਖ ਸ੍ਕਟ ਵਿੱਚ ਪਵਹਲਾਂ ਤੋਂ ੍ੀਲੇਅ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਿੁੱਖ ਸੰਚਾਲਨ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾ੍ ਿੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀਿੱਧ ਕੀਤਾ
ਵਨ੍ਧਾ੍ਤ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਹਾਇਕ ਸ੍ਕਟ ਨੂੰ ਖੋਲਹਰਦਾ ਜਾਂ ਿੰਦ ਕ੍ਦਾ ਹੈ। ਵਗਆ ਹੈ ਵਜਿੇਂ ਵਕ ਹੇਠਾਂ ਦੱਵਸਆ ਵਗਆ ਹੈ।
ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਵਨਕਸ, ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਕਲ ਇੰਜਨੀਅਵ੍ੰਗ ਅਤੇ ਹੋ੍ ਿਹੁਤ ਸਾ੍ੇ ਖੇਤ੍ਾਂ • ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਿੈਗਨੈਵਟਕ ੍ੀਲੇਅ
ਵਿੱਚ ੍ੀਲੇ ਦੀ ਵਿਆਪਕ ਿ੍ਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
• ਥ੍ਿਲ ੍ੀਲੇਅ
ਅਵਜਹੇ ੍ੀਲੇਅ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਿੋਲਟੇਜ, ਿ੍ਤਿਾਨ, ਤਾਪਿਾਨ, ਿਾ੍ੰਿਾ੍ਤਾ ਜਾਂ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਮੈਗਨੈਭਟਕ ੍ੀਲੇਅ:ਇੱਕ ੍ੀਲੇਅ ਸਵਿੱਚ ਅਸੈਂਿਲੀ ਚੱਲ ਅਤੇ
ਇਹਨਾਂ ਸਵਥਤੀਆਂ ਦੇ ਕੁਝ ਸੁਿੇਲ ਦੀਆਂ ਸਵਥਤੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸੰਿੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੁੰਦੇ ਸਵਥ੍ ਘੱਟ-੍ੋਧਕ ਸੰਪ੍ਕਾਂ ਦਾ ਸੁਿੇਲ ਹੈ ਜੋ ਇੱਕ ਸ੍ਕਟ ਨੂੰ ਖੋਲਹਰਦੇ ਜਾਂ ਿੰਦ
ਹਨ।
ਕ੍ਦੇ ਹਨ। ਸਵਥ੍ ਸੰਪ੍ਕ ਸਪਵ੍ੰਗਾਂ ਜਾਂ ਿ੍ੈਕਟਾਂ ‘ਤੇ ਿਾਊਂਟ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ,
ਤਾਕਤ - ਇਲੈਕਟ੍੍ਰਰੀਸ਼ਰੀਅਨ - (NSQF ਸੰ ਸ਼਼ੋਧਿਤੇ - 2022) - ਅਭਿਆਸ ਲਈ ਸੰਬੰਭਿਤ ਭਸਿਾਂਤ 1.7.62 163
