Page 180 - Electrician - 1st Year - TT - Punjabi
P. 180
ਮੋਲਡਡ ਕੇਸ ਸ੍ਕਟ ਬ੍ਰੇਕ੍ (MCCB) ਨੁਕਸਾਨ
ਿੋਲਡੇਡ ਕੇਸ ਸ੍ਕਟ ਿ੍ਰੇਕ੍ ਥ੍ਿੋ ਿੈਗਨੈਵਟਕ ਵਕਸਿ ਦੇ MCBs ਦੇ ਸਿਾਨ 1 MCCB ਿਹੁਤ ਿਵਹੰਗੇ ਹਨ।
ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਵਸਿਾਏ ਇਹ 500V 3-ਫੇਜ਼ ‘ਤੇ 100 ਤੋਂ 800amp ਦੀਆਂ ਉੱਚ ੍ੇਵਟੰਗਾਂ 2 ਲੀਕ ਪ੍ੂਫ ਸਵਥਤੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
ਵਿੱਚ ਉਪਲਿਧ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
3 ਘੱਟ ਇਨਸੂਲੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰਤੀ੍ੋਧ ਪ੍ਰਤੀ ਸੰਿੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ.
MCCB ਵਿੱਚ, ਥ੍ਿਲ ਅਤੇ ਚੁੰਿਕੀ ੍ੀਲੀਜ਼ ਅਡਜੱਸਟੇਿਲ ਹਨ। MCCB ‘ਤੇ
ਵ੍ਿੋਟ ਵਟ੍ਰਵਪੰਗ ਅਤੇ ਇੰਟ੍ਲੌਵਕੰਗ ਲਈ ਇੱਕ ਸ਼ੰਟ ਵ੍ਲੀਜ਼ ਿੀ ਸ਼ਾਿਲ ਕੀਤੀ
ਗਈ ਹੈ। MCCBs ਨੂੰ ਅੰਡ੍ ਿੋਲਟੇਜ ਜਾ੍ੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। MCCB ਦੀਆਂ ਦੋ
ਵਕਸਿਾਂ ਹਨ।
1 ਥ੍ਿਲ ਚੁੰਿਕੀ ਵਕਸਿ.
2 ਪੂ੍ੀ ਤ੍ਹਰਾਂ ਚੁੰਿਕੀ ਵਕਸਿ (ਵਚੱਤ੍ 2)।
MCCB ਦੇ ਫਾਇਦੇ
1 MCCBs ਵਫਊਜ਼ ਸਵਿੱਚ ਯੂਵਨਟਾਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿੱਚ ਿਹੁਤ ਘੱਟ ਥਾਂ ੍ੱਖਦੇ ਹਨ।
2 MCCBs HRC ਵਫਊਜ਼ ਿਾਲੇ ਸਵਿੱਚ ਗੀਅ੍ ਦੇ ਤੌ੍ ‘ਤੇ ਉੱਚ ਨੁਕਸ ਤੋਂ
ਿ੍ਾਿ੍ ਸੁ੍ੱਵਖਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕ੍ਦੇ ਹਨ।
ELCB - ਭਕਸਮਾਂ - ਕਾ੍ਜਸ਼ੀਲ ਭਸਿਾਂਤ - ਭਨ੍ਿਾ੍ਨ (Circuit Breaker (CB) - Miniature Circuit
Breaker (MCB)- Moulded Case Circuit Breaker (MCCB))
ਉਦੇਸ਼ : ਇਸ ਪਾਠ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਿੋਗੇ
• ਿ੍ਤੀ ਲੀਕੇਜ ਸ੍ਕਟ ਬ੍ਰੇਕ੍ (ELCB) ਦੇ ਕੰਮ ਕ੍ਨ ਦੇ ਭਸਿਾਂਤ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਭਕਸਮਾਂ ਅਤੇ ਭਨ੍ਮਾਣ ਦੀ ਭਵਆਭਖਆ ਕ੍ੋ
• ELCB ਦੀਆਂ ਤਕਨੀਕੀ ਭਵਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਦੀ ਭਵਆਭਖਆ ਕ੍ੋ।
ਜਾਣ-ਪਛਾਣ ਵਟ੍ਰਪ ਜਾਂ ਤੋੜ ਵਦੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਿੋਲਟੇਜ ਵਸਗਨਲ ੍ੀਲੇਅ ਨੂੰ ਸੰਚਾਵਲਤ ਕ੍ੇਗਾ
(ਵਚੱਤ੍ 1)।
ਵਿਜਲੀ ਦੇ ਝਟਕੇ ਦੀ ਸੰਿੇਦਨਾ ਿਨੁੱਖੀ ਸ੍ੀ੍ ਦੁਆ੍ਾ ਧ੍ਤੀ ਤੱਕ ਵਿਜਲੀ ਦੇ
ਪ੍ਰਿਾਹ ਦੇ ਕਾ੍ਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਿਾਟ੍ ਹੀਟ੍, ਿਾਵਸ਼ੰਗ ਿਸ਼ੀਨਾਂ Fig 1
ਦੇ ਇਲੈਕਵਟ੍ਰਕ ਆਇ੍ਨ ਆਵਦ ਦੇ ਸੰਪ੍ਕ ਵਿੱਚ ਇਲੈਕਵਟ੍ਰਕਲੀ ਲਾਈਿ
ਿਸਤੂਆਂ ਦੇ ਸੰਪ੍ਕ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਕ੍ੰਟ ਕਾ੍ਨ ਹੋਣ ਿਾਲੇ ਨੁਕਸਾਨ
ਦੀ ਹੱਦ ਇਸਦੀ ਤੀਿ੍ਤਾ ਅਤੇ ਵਿਆਦ ‘ਤੇ ਵਨ੍ਭ੍ ਕ੍ਦੀ ਹੈ।
ਇਸ ਵਕਸਿ ਦੇ ਕ੍ੰਟ ਨੂੰ ਲੀਕੇਜ ਕ੍ੰਟ ਵਕਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਵਿਲੀ-ਐਂਪੀਸ ਵਿੱਚ
ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਲੀਕੇਜ ਕ੍ੰਟ ਤੀਿ੍ਤਾ ਵਿੱਚ ਿਹੁਤ ਛੋਟਾ ਹੈ, ਇਸਲਈ ਵਫਊਜ਼/
MCB ਦੁਆ੍ਾ ਖੋਵਜਆ ਨਾ ਜਾਣਾ ਵਿਜਲੀ ਕਾ੍ਨ ਅੱਗ ਲੱਗਣ ਦਾ ਿੁੱਖ ਕਾ੍ਨ
ਹੈ।
ਧ੍ਤੀ ਉੱਤੇ ਲੀਕੇਜ ਕ੍ੰਟ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਿਜੋਂ ਊ੍ਜਾ ਦੀ ਿ੍ਿਾਦੀ ਅਤੇ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਿੋਲਟੇਜ ਸੰਚਾਵਲਤ ELCBs ਦੀ ਿ੍ਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਹੈ ਵਜੱਥੇ ਵਸੱਧੀ ਅ੍ਵਥੰਗ
ਿ੍ਤੀ ਨਹੀਂ ਗਈ ਵਿਜਲੀ ਲਈ ਿਹੁਤ ਵਜ਼ਆਦਾ ਵਿਵਲੰਗ ਿੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਦੁਆ੍ਾ IEE ਿਾਇਵ੍ੰਗ ੍ੈਗੂਲੇਸ਼ਨ ਦੀਆਂ ਜ਼੍ੂ੍ਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂ੍ਾ ਕ੍ਨਾ ਵਿਹਾ੍ਕ
ਇਹ ਿਚੇ ਹੋਏ ਕ੍ੰਟ ਸ੍ਕਟ ਿ੍ੇਕ੍ (RCCB) ਨੂੰ ਅ੍ਥ ਲੀਕੇਜ ਸ੍ਕਟ ਿ੍ਰੇਕ੍ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਾਂ ਵਜੱਥੇ ਿਾਧੂ ਸੁ੍ੱਵਖਆ ਫਾਇਦੇਿੰਦ ਹੈ।
(ELCB) ਵਕਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਮੌਜੂਦਾ ਸੰਿਾਭਲਤ ELCB
ਅਸਲ ਵਿੱਚ, ELCBs ਦੋ ਵਕਸਿਾਂ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅ੍ਥਾਤ ਿੋਲਟੇਜ ਸੰਚਾਵਲਤ ELCBs ਇਹ ਯੰਤ੍ ਇੱਕ ਸ੍ਕਟ ਿਣਾਉਣ ਅਤੇ ਤੋੜਨ ਲਈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸ੍ਕਟ ਨੂੰ
ਅਤੇ ਿੌਜੂਦਾ ਸੰਚਾਵਲਤ ELCBs। ਆਪਣੇ ਆਪ ਤੋੜਨ ਲਈ ਿ੍ਵਤਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਸਾ੍ੇ ਕੰਡਕਟ੍ਾਂ ਵਿੱਚ ਕ੍ੰਟ
ਵੋਲਟੇਜ ਸੰਿਾਭਲਤ ELCB ਦਾ ਿੈਕਟ੍ ਜੋੜ ਇੱਕ ਪੂ੍ਿ-ਵਨ੍ਧਾ੍ਤ ਿਾਤ੍ਾ ਦੁਆ੍ਾ ਜ਼ੀ੍ੋ ਤੋਂ ਿੱਖ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਿੌਜੂਦਾ ਸੰਚਾਵਲਤ ELCB ਸੰਚਾਲਨ ਵਿੱਚ ਿਹੁਤ ਵਜ਼ਆਦਾ ਭ੍ੋਸੇਿੰਦ ਹਨ, ਇੰਸਟਾਲ
ਇਹ ਯੰਤ੍ ਸ੍ਕਟ ਿਣਾਉਣ ਅਤੇ ਤੋੜਨ ਲਈ ਿ੍ਵਤਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ
ਇੰਸਟਾਲੇਸ਼ਨ ਦੇ ਸੁ੍ੱਵਖਅਤ ਧਾਤ ਦੇ ਕੰਿ ਅਤੇ ਧ੍ਤੀ ਦੇ ਆਿ ਪੁੰਜ ਦੇ ਵਿਚਕਾ੍ ਕ੍ਨ ਅਤੇ ੍ੱਖ-੍ਖਾਅ ਕ੍ਨ ਵਿੱਚ ਆਸਾਨ ਹਨ।
ਸੰਭਾਿੀ ਅੰਤ੍ 24V ਤੋਂ ਿੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਸ੍ਕਟ ਨੂੰ
160 ਤਾਕਤ - ਇਲੈਕਟ੍੍ਰਰੀਸ਼ਰੀਅਨ - (NSQF ਸੰ ਸ਼਼ੋਧਿਤੇ - 2022) - ਅਭਿਆਸ ਲਈ ਸੰਬੰਭਿਤ ਭਸਿਾਂਤ 1.7.62
