Page 179 - Electrician - 1st Year - TT - Punjabi
P. 179
MCB ਦੀਆਂ ਭਕਸਮਾਂ ਸ੍ਕਟ ਿ੍ਰੇਕ੍ ਦੀ ਿੌਜੂਦਾ ਿਾਈਜ਼ (130% ਤੋਂ 400%) ਦੇ ਸ਼ੁ੍ੂਆਤੀ ਵਹੱਸੇ ਲਈ
ਵਟ੍ਰਵਪੰਗ ਥ੍ਿਲ ਐਕਸ਼ਨ ਕਾ੍ਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, 400 ਤੋਂ 700% ਵਟ੍ਰਵਪੰਗ ਸੰਯੁਕਤ
MCBs ਨੂੰ ਓਪ੍ੇਸ਼ਨ ਦੇ ਵਤੰਨ ਿੱਖ-ਿੱਖ ਵਸਧਾਂਤਾਂ ਅ੍ਥਾਤ ਥ੍ਿਲ ਿੈਗਨੈਵਟਕ
ਨਾਲ ਵਨ੍ਵਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਥ੍ਿਲ ਅਤੇ ਿੈਗਨੈਵਟਕ ਐਕਸ਼ਨ ਕਾ੍ਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ 700% ਤੋਂ ਿੱਧ ਪੂ੍ੀ
ਤ੍ਹਰਾਂ ਚੁੰਿਕੀ ਵਕਵ੍ਆ ਕਾ੍ਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
b ਚੁੰਿਕੀ ਹਾਈਡ੍ਰੌਵਲਕ ਅਤੇ
MCBs ਦੀਆਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ
c ਸਹਾਇਕ ਿਾਇਿੈਟਵਲਕ
ਕੁਝ ਵਨ੍ਿਾਤਾ ਵਜਿੇਂ ਵਕ ਇੰਡੋ ਕੋਪ ‘ਐਲ’ ਸੀ੍ੀਜ਼, ‘ਜੀ’ ਸੀ੍ੀਜ਼, ਅਤੇ ‘ਡੀਸੀ’
ਵਤੰਨ ਵਿੱਚੋਂ MCB ਦੇ ਥ੍ਿਲ ਚੁੰਿਕੀ MCB ਦੀ ਹੇਠਾਂ ਚ੍ਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਸੀ੍ੀਜ਼ ਵਤੰਨ ਿੱਖ-ਿੱਖ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚ MCBs ਦਾ ਵਨ੍ਿਾਣ ਕ੍ਦੇ ਹਨ।
ਥ੍ਮਲ ਿੁੰਬਕੀ MCB
‘L’ ਸੀ੍ੀਜ਼ MCBs
ਸਵਿਵਚੰਗ ਿਕੈਵਨਜ਼ਿ ਨੂੰ ਫੈਨੋਵਲਕ ਿੋਲਡ ਉੱਚ ਿਕੈਨੀਕਲ ਤੌ੍ ‘ਤੇ ਿਜ਼ਿੂਤ ‘L’ ਸੀ੍ੀਜ਼ MCBs ਨੂੰ ੍ੋਧਕ ਲੋਡ ਿਾਲੇ ਸ੍ਕਟਾਂ ਦੀ ੍ੱਵਖਆ ਕ੍ਨ ਲਈ ਵਤਆ੍
ਸਵਿਵਚੰਗ ਡੌਲੀ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਿੋਲਡ ਹਾਊਵਸੰਗ ਵਿੱਚ ੍ੱਵਖਆ ਵਗਆ ਹੈ। ਇਸ ਕੀਤਾ ਵਗਆ ਹੈ। ਉਹ ਗੀਜ਼੍, ਓਿਨ ਅਤੇ ਆਿ ੍ੋਸ਼ਨੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਿ੍ਗੇ
ਵਕਸਿ ਦੀ MCB ਨੂੰ ਿਾਈਿੈਟਾਵਲਕ ਓਿ੍ਲੋਡ ੍ੀਲੀਜ਼ (ਵਚੱਤ੍ 1) ਦੇ ਨਾਲ ਿੀ ਉਪਕ੍ਨਾਂ ਦੀ ਸੁ੍ੱਵਖਆ ਲਈ ਆਦ੍ਸ਼ ਹਨ।
ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ ਵਗਆ ਹੈ।
‘ਜੀ ਸੀ੍ੀਜ਼ MCBs
ਇਲੈਕਵਟ੍ਰਕ ਕ੍ੰਟ ਵਸਲਿ੍ ਗ੍ਰੇਫਾਈਟ ਦੇ ਚਲਦੇ ਅਤੇ ਸਵਥ੍ ਸੰਪ੍ਕ ‘ਤੇ ਦੋ
ਸੰਪ੍ਕ ਵਟਪਸ ਦੁਆ੍ਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ‘G’ ਸੀ੍ੀਜ਼ MCBs ਨੂੰ ਇੰਡਕਵਟਿ ਲੋਡਾਂ ਿਾਲੇ ਸ੍ਕਟਾਂ ਦੀ ਸੁ੍ੱਵਖਆ ਲਈ
ਵਤਆ੍ ਕੀਤਾ ਵਗਆ ਹੈ। ਜੀ ਸੀ੍ੀਜ਼ ਦੇ MCB ਿੋਟ੍ਾਂ, ਏਅ੍ ਕੰਡੀਸ਼ਨ੍, ਹੈਂਡ
ਦੋ ਸੰਪ੍ਕਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾ੍ਲੇ ਪਾੜੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆ੍ਵਸੰਗ ਚੈਂਿ੍ ਵਜਸ ਵਿੱਚ ਆ੍ਕ ਟੂਲ, ਹੈਲੋਜਨ ਲੈਂਪ ਆਵਦ ਦੀ ਸੁ੍ੱਵਖਆ ਲਈ ਢੁਕਿੇਂ ਹਨ।
ਦੇ ਵਨਯੰਤ੍ਣ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ ਦਿਨ ਲਈ ਡੀ-ਔਨਾਈਵਜ਼ੰਗ ਆ੍ਕ ਚੂਟਸ ਸ਼ਾਿਲ
ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਧਾਤ ਦੇ ਗਵ੍ੱਡ ਦੁਆ੍ਾ ਿੰਦ ਇੱਕ ਵ੍ਿਡ ਓਪਵਨੰਗ ਹੈ ਜੋ ‘DC’ ਸੀ੍ੀਜ਼ MCBs ‘DC’
ਹਿਾਦਾ੍ੀ ਅਤੇ ਗੈਸਾਂ ਦੇ ਿਚਣ ਦੀ ਆਵਗਆ ਵਦੰਦੀ ਹੈ। ਸੀ੍ੀਜ਼ MCBs 220V DC ਤੱਕ ਿੋਲਟੇਜ ਲਈ ਢੁਕਿੇਂ ਹਨ ਅਤੇ 6kA ਤੱਕ ਤੋੜਨ
ਦੀ ਸਿ੍ੱਥਾ ੍ੱਖਦੇ ਹਨ। ਵਟ੍ਰਵਪੰਗ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਿਾਂ ‘L’ ਅਤੇ ‘G’ ਸੀ੍ੀਜ਼ ਦੇ ਸਿਾਨ
ਹਨ। ਉਹ ਡੀਸੀ ਵਨਯੰਤ੍ਣਾਂ, ਲੋਕੋਿੋਵਟਿਾਂ, ਡੀਜ਼ਲ ਜਨ੍ੇਟ੍ ਸੈੱਟਾਂ ਆਵਦ ਵਿੱਚ
ਵਿਆਪਕ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਲੱਭਦੇ ਹਨ,
MCB ਦੇ ਫਾਇਦੇ
1 ਵਟ੍ਰਵਪੰਗ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਸੈਵਟੰਗ ਨੂੰ ਵਨ੍ਿਾਣ ਦੌ੍ਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ
ਇਸਨੂੰ ਿਦਵਲਆ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
2 ਉਹ ਸਥਾਈ ਓਿ੍ਲੋਡ ਲਈ ਯਾਤ੍ਾ ਕ੍ਨਗੇ ਪ੍ ਅਸਥਾਈ ਓਿ੍ਲੋਡ
ਲਈ ਨਹੀਂ।
3 ਨੁਕਸਦਾ੍ ਸ੍ਕਟ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪਛਾਵਣਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
4 ਸਪਲਾਈ ਜਲਦੀ ਿਹਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
5 ਛੇੜਛਾੜ ਦਾ ਸਿੂਤ।
ਓਿ੍-ਲੋਡ ਅਤੇ ਸ਼ਾ੍ਟ ਸ੍ਕਟ ਤੋਂ ਸੁ੍ੱਵਖਆ ਲਈ, MCB ਕੋਲ ਥ੍ਿਲ 6 ਕਈ ਯੂਵਨਟ ਉਪਲਿਧ ਹਨ।
ਿੈਗਨੈਵਟਕ ੍ੀਲੀਜ਼ ਯੂਵਨਟ ਹੈ। ਓਿ੍ਲੋਡ ਦਾ ਵਧਆਨ ਿਾਇਿੈਟਵਲਕ ਸਵਟ੍ਰਪ ਨੁਕਸਾਨ
ਦੁਆ੍ਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਸ਼ਾ੍ਟ ਸ੍ਕਟ ਕ੍ੰਟ ਅਤੇ 100% ਤੋਂ ਿੱਧ ਦੇ ਓਿ੍ਲੋਡ 1 ਿਵਹੰਗਾ।
ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਸੋਲਨੋਇਡ ਦੁਆ੍ਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
2 ਹੋ੍ ਿਸ਼ੀਨੀ ਤੌ੍ ‘ਤੇ ਚਲਦੇ ਵਹੱਸੇ।
ਕੰਮ ਕ੍ ਭ੍੍ਾ ੍ੈ
3 ਸੰਤੋਸ਼ਜਨਕ ਕਾ੍ਿਾਈ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਿਣਾਉਣ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵਨਯਿਤ ਜਾਂਚ
ਿਾਈਿੈਟਵਲਕ ਸਵਟ੍ਰਪ ਜਦੋਂ ਤਾਪਿਾਨ ਿਧਣ ਕਾ੍ਨ 130% ਤੋਂ ਿੱਧ ਸਧਾ੍ਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
੍ੇਟ ਕੀਤੇ ਕ੍ੰਟ ਦੇ ਕਾ੍ਨ ਫਲੈਕਸ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇੱਕ ਆ੍ਿੇਚ੍ ਵਲਜਾਣ ਿਾਲੇ
ਇੱਕ ਵਟ੍ਰਪ ਲੀਿ੍ ਨੂੰ ਘੁੰਿਾਉਂਦੀ ਹੈ ਵਜਸ ਨਾਲ ਇਸਨੂੰ ਸੋਲਨੋਇਡ ਦੇ ਖੇਤ੍ ਵਿੱਚ 4 ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਿਾਂ ਅੰਿੀਨਟ ਤਾਪਿਾਨ ਦੁਆ੍ਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੀਆਂ
ਿੀ ਵਲਆਂਦਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੋਲਨੋਇਡ ਨੂੰ ਲਗਭਗ 700% ਓਿ੍ਲੋਡ ਜਾਂ ਤਤਕਾਲ ਹਨ।
ਸ਼ਾ੍ਟ ਸ੍ਕਟ ਕ੍ੰਟ ‘ਤੇ ਆ੍ਿੇਚ੍ ਨੂੰ ਪੂ੍ੀ ਸਵਥਤੀ ਿੱਲ ਵਖੱਚਣ ਲਈ ਵਤਆ੍
ਕੀਤਾ ਵਗਆ ਹੈ।
ਤਾਕਤ - ਇਲੈਕਟ੍੍ਰਰੀਸ਼ਰੀਅਨ - (NSQF ਸੰ ਸ਼਼ੋਧਿਤੇ - 2022) - ਅਭਿਆਸ ਲਈ ਸੰਬੰਭਿਤ ਭਸਿਾਂਤ 1.7.62 159
