Page 137 - Electrician - 1st Year - TT - Punjabi
P. 137

ਤਾਕਤ (Power)                                                ਅਭਿਆਸ ਲਈ ਸੰਬੰਭਿਤ ਭਸਿਾਂਤ 1.5.48
            ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਸ਼ੀਅਨ  (Electrician) - AC ਸ੍ਕਟ


            ਪੈ੍ਲਲ ੍ੈਜ਼ੋਨੈਂਸ ਸ੍ਕਟ (Parallel resonance circuits)

            ਉਦੇਸ਼ : ਇਸ ਪਾਠ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਿੋਗੇ
            •  ਗੂੰਜ ‘ਤੇ R-L-C ਪੈ੍ਲਲ ਸ੍ਕਟਾਂ ਦੀਆਂ ਭਵਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਦੱਸੋ • ਪੈ੍ਲਲ LC ਸ੍ਕਟਾਂ ਭਵੱਚ ਬੈਂਡ-ਚੌੜਾਈ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਭਵਆਭਿਆ ਕ੍ੋ
            •  ਸਮਾਨਾਂਤ੍ LC ਸ੍ਕਟਾਂ ਭਵੱਚ ਸਟੋ੍ੇਜ ਐਕਸ਼ਨ ਦੀ ਭਵਆਭਿਆ ਕ੍ੋ
            •  ਪੈ੍ਲਲ LC ਸ੍ਕਟਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਬਣਾਓ
            •  ਸੀ੍ੀਜ਼ ਅਤੇ ਪੈ੍ਲਲ ੍ੈਜ਼ੋਨੈਂਸ ਸ੍ਕਟਾਂ ਦੀਆਂ ਭਵਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕ੍ੋ।

            ਸਮਾਨਾਂਤ੍ ਗੂੰਜ                                         ਸਰਕ੍ ਵਿੱਚ ਜਿੀਰੋ ਕਰੰ੍ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਵਕ ਪੈਰਲਲ L  ਦੀ ਰੁਕਾਿ੍ ਅਨੰਤ
                                                                                                     C
            ਵਚੱਤਰ 1 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇੰਡਕ੍ਰ ਅਤੇ ਇੱਕ ਕੈਪਸੀ੍ਰ ਸਮਾਨਾਂਤਰ ਵਿੱਚ ਜੁੜੇ ਹੋਏ   ਹੈ। ਇਹ ਸਵਿਤੀ ਵਜਸ ‘ਤੇ, ਵਕਸੇ ਿਾਸ ਬਾਰੰਬਾਰਤਾ ਲਈ, fr, X  = X  ਦਾ ਮੁੱਲ,
                                                                                                            L
                                                                                                        C
            ਸਰਕ੍  ਨੂੰ  ਪੈਰਲਲ  LC  ਸਰਕ੍  ਜਾਂ  ਪੈਰਲਲ  ਰੈਜਿੋਨੈਂਸ  ਸਰਕ੍  ਵਕਹਾ  ਜਾਂਦਾ   ਪੈਰਲਲ LC ਸਰਕ੍ ਨੂੰ ਸਮਾਨਾਂਤਰ ਗੂੰਜ ਵਿੱਚ ਵਕਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
            ਹੈ। ਰੋਧਕ R, ਵਬੰਦੀਆਂ ਿਾਲੀਆਂ ਲਾਈਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵਦਿਾਇਆ ਵਗਆ ਕੋਇਲ L ਦੇ   ਇੱਕ ਸਮਾਨਾਂਤਰ ਰੈਜਿੋਨੈਂ੍ ਸਰਕ੍ ਲਈ, ਗੂੰਜ ‘ਤੇ, ਸੰਿੇਪ,
            ਅੰਦਰੂਨੀ DC ਪਰਿਤੀਰੋਧ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਪਰਿੇਰਕ ਪਰਿਤੀਵਕਰਿਆ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ   X  = X ,
            R ਦਾ ਮੁੱਲ ਇੰਨਾ ਛੋ੍ਾ ਹੋਿੇਗਾ, ਵਕ ਇਸਨੂੰ ਨਜਿਰਅੰਦਾਜਿ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।  L  C
                                                                  Zp = ∞
            ਵਚੱਤਰ 1a ਤੋਂ, ਇਹ ਦੇਵਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਵਕ L ਅਤੇ C ਵਿਚਕਾਰ ਿੋਲ੍ੇਜ ਸਮਾਨ
            ਹੈ ਅਤੇ ਇਨਪੁ੍ ਿੋਲ੍ੇਜ V  ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ।
                             S








                                                                  ਇੱਕ  ਸਮਾਨਾਂਤਰ  ਰੈਜਿੋਨੈਂਸ  ਸਰਕ੍  ਵਿੱਚ,  ਇੱਕ  ਸਿੁੱਧ  L  (ਕੋਈ  ਪਰਿਤੀਰੋਧ  ਨਹੀਂ)
                                                                  ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਿੁੱਧ C (ਨੁਕਸਾਨ-ਘੱ੍) ਦੇ ਨਾਲ, ਗੂੰਜ ‘ਤੇ ਪਰਿਤੀਰੋਧ ਅਨੰਤ ਹੋਿੇਗਾ।
                                                                  ਵਿਹਾਰਕ ਸਰਕ੍ਾਂ ਵਿੱਚ, ਭਾਿੇਂ ਛੋ੍ਾ ਹੋਿੇ, ਇੰਡਕ੍ਰ ਦਾ ਕੁਝ ਵਿਰੋਧ ਹੋਿੇਗਾ।
                                                                  ਇਸਦੇ ਕਾਰਨ, ਗੂੰਜ ‘ਤੇ, ਬਰਿਾਂਚ ਕਰੰ੍ ਦਾ ਫਾਸਰ ਜੋੜ ਜਿੀਰੋ ਨਹੀਂ ਹੋਿੇਗਾ ਪਰ
                                                                  ਇਸਦਾ ਛੋ੍ਾ ਮੁੱਲ I ਹੋਿੇਗਾ।
                                                                  ਇਹ  ਛੋ੍ਾ  ਕਰੰ੍  I  ਲਾਗੂ  ਕੀਤੀ  ਿੋਲ੍ੇਜ  ਦੇ  ਨਾਲ  ਪੜਾਅ  ਵਿੱਚ  ਹੋਿੇਗਾ  ਅਤੇ

            ਵਕਰਚੌਫ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨ ਦੁਆਰਾ, ਜੰਕਸਿਨ ਏ ‘ਤੇ,                 ਸਰਕ੍ ਦੀ ਰੁਕਾਿ੍ ਬਹੁਤ ਵਜਿਆਦਾ ਹੋਿੇਗੀ ਹਾਲਾਂਵਕ ਅਨੰਤ ਨਹੀਂ ਹੈ।
            I = I  + I .                                          ਸੰਿੇਪ ਵਿੱਚ, ਗੂੰਜ ਵਿੱਚ ਪੈਰਲਲ ਰੈਜਿੋਨੈਂਸ ਸਰਕ੍ ਦੀਆਂ ਵਤੰਨ ਮੁੱਿ ਵਿਸਿੇਸਿਤਾਿਾਂ
                   C
                L
                                                                  ਹਨ,
            ਇੰਡਕ੍ੈਂਸ IL (ਰੋਧਕ R ਨੂੰ ਨਜਿਰਅੰਦਾਜਿ ਕਰਨਾ) ਰਾਹੀਂ ਕਰੰ੍, VS 90° ਪਛੜ
            ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੈਪੇਸੀ੍ਰ IC ਰਾਹੀਂ ਕਰੰ੍, ਿੋਲ੍ੇਜ VS ਨੂੰ 90° ਿੱਲ ਲੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।   -   ਸਰਕ੍ ਕਰੰ੍ ਅਤੇ ਲਾਗੂ ਿੋਲ੍ੇਜ ਵਿਚਕਾਰ ਪੜਾਅ ਅੰਤਰ ਜਿੀਰੋ ਹੈ - ਿੱਧ ਤੋਂ
            ਇਸ ਤਰਹਿਾਂ, ਵਜਿੇਂ ਵਕ ਵਚੱਤਰ 1b ‘ਤੇ ਫਾਸਰ ਡਾਇਗਰਿਾਮ ਤੋਂ ਦੇਵਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ   ਿੱਧ ਰੁਕਾਿ੍
            ਹੈ, ਦੋ ਕਰੰ੍ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਨਾਲ ਪੜਾਅ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਵਿਸਿਾਲਤਾ ‘ਤੇ   -   ਘੱ੍ੋ-ਘੱ੍ ਲਾਈਨ ਮੌਜੂਦਾ.
            ਵਨਰਭਰ ਕਰਵਦਆਂ, ਉਹ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰਹਿਾਂ ਜਾਂ ਅੰਸਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਰੱਦ ਕਰਦੇ   ਬਾਰੰਬਾਰਤਾ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਪੈਰਲਲ ਰੈਜਿੋਨੈਂਸ ਸਰਕ੍ ਦੀ ਰੁਕਾਿ੍ ਦੀ ਪਵਰਿਰਤਨ
            ਹਨ।
                                                                  ਵਚੱਤਰ 2 ਵਿੱਚ ਵਦਿਾਇਆ ਵਗਆ ਹੈ।
            ਜੇਕਰ X  <X , ਵਫਰ I > I , ਅਤੇ ਸਰਕ੍ ਸਮਰੱਿਾ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।  ਵਚੱਤਰ  2  ਵਿੱਚ,  ਜਦੋਂ  ਪੈਰਲਲ  ਰੈਜਿੋਨੈਂਸ  ਸਰਕ੍  ਲਈ  ਇਨਪੁ੍  ਵਸਗਨਲ
                 C
                     L
                          C
                             L
            ਜੇਕਰ X  < X , ਤਾਂ I  > I , ਅਤੇ ਸਰਕ੍ ਪਰਿੇਰਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।  ਬਾਰੰਬਾਰਤਾ ਨੂੰ ਰੈਜਿੋਨੈਂ੍ ਫਰਿੀਕੁਐਂਸੀ fr ਤੋਂ ਦੂਰ ਵਲਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਰਕ੍
                 L
                             C
                         L
                     C
            ਜੇਕਰ X  = X , ਤਾਂ I  = I , ਅਤੇ ਇਸਲਈ, ਸਰਕ੍ ਇੱਕ ਸਿੁੱਧ ਪਰਿਤੀਰੋਧਕ ਿਜੋਂ   ਦੀ ਰੁਕਾਿ੍ ਘੱ੍ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਗੂੰਜ ‘ਤੇ ਪਰਿਤੀਰੋਧ Zp ਦੁਆਰਾ ਵਦੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,
                 L
                     C
                            C
                         L
            ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।
                                                                                                               117
   132   133   134   135   136   137   138   139   140   141   142