Page 133 - Electrician - 1st Year - TT - Punjabi
P. 133
ਜੇਕਰ ਅਵਜਹੀ ਲੜੀ LC ਸਰਕ੍ ਨੂੰ ਵਦੱਤੇ ਗਏ ਵਸਗਨਲ ਦੀ ਬਾਰੰਬਾਰਤਾ ਨੂੰ 0 Hz
ਤੋਂ ਿਧਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਵਜਿੇਂ ਵਕ ਬਾਰੰਬਾਰਤਾ ਿਧਦੀ ਹੈ, ਪਰਿੇਰਕ ਪਰਿਤੀਵਕਰਿਆ
(XL = 2πfL) ਰੇਵਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਿਧਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕੈਪਸੀਵ੍ਿ ਪਰਿਤੀਵਕਰਿਆ (XC =
1/2πfL) ਤੇਜਿੀ ਨਾਲ ਘ੍ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਰੈਜਿੋਨੈਂਸ ਫਰਿੀਕੁਐਂਸੀ, fr ਕਹੀ ਜਾਂਦੀ ਇੱਕ ਿਾਸ ਬਾਰੰਬਾਰਤਾ ‘ਤੇ, XL ਅਤੇ XC ਦਾ
ਜੋੜ ਜਿੀਰੋ (XL – XC = 0) ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਉੱਪਰੋਂ, ਗੂੰਜਦੀ ਬਾਰੰਬਾਰਤਾ ‘ਤੇ,
ਇਹ ਸਪੱਸਿ੍ ਹੈ ਵਕ ਕੁੱਲ ਰੁਕਾਿ੍
- ਸਿੁੱਧ ਪਰਿਤੀਵਕਵਰਆ, X = 0 (ਵਜਿੇਂ, XL = XC)
ਸਰਕ੍ ਦਾ ance Z ਪੂਰੀ ਤਰਹਿਾਂ ਰੋਧਕ ਬਣ ਜਾਿੇਗਾ ਜਦੋਂ,
- ਸਰਕ੍ ਦਾ ਪਰਿਤੀਰੋਧ ਵਨਊਨਤਮ ਹੈ, ਪੂਰੀ ਤਰਹਿਾਂ ਪਰਿਤੀਰੋਧਕ ਹੈ ਅਤੇ R ਦੇ
ਪਰਿਤੀਵਕਵਰਆ X = X C ਬਰਾਬਰ ਹੈ - ਸਰਕ੍
L
ਇਸ ਸਵਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਸਰਕ੍ ਦਾ ਪਰਿਤੀਰੋਧ Z ਨਾ ਵਸਰਫਿ ਪੂਰੀ ਤਰਹਿਾਂ ਪਰਿਤੀਰੋਧੀ ਦੁਆਰਾ ਮੌਜੂਦਾ I ਿੱਧ ਤੋਂ ਿੱਧ ਅਤੇ V/R ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ
ਹੋਿੇਗਾ, ਸਗੋਂ ਘੱ੍ੋ-ਘੱ੍ ਿੀ ਹੋਿੇਗਾ।
- ਸਰਕ੍ ਕਰੰ੍, I ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਿੋਲ੍ੇਜ V (ਅਰਿਾਤ ਫੇਜਿ ਐਂਗਲ = 0) ਦੇ ਨਾਲ
ਵਕਉਂਵਕ L ਅਤੇ C ਦੀ ਪਰਿਤੀਵਕਰਿਆ ਬਾਰੰਬਾਰਤਾ ‘ਤੇ ਵਨਰਭਰ ਹੈ, ਕੁਝ ਿਾਸ ਇਨ-ਫੇਜਿ ਹੈ।
ਬਾਰੰਬਾਰਤਾ ‘ਤੇ fr ਕਹੋ, ਪਰਿੇਰਕ ਪਰਿਤੀਵਕਰਿਆ XL ਕੈਪੇਵਸਵ੍ਿ ਪਰਿਤੀਵਕਰਿਆ XC ਇਸ ਿਾਸ ਬਾਰੰਬਾਰਤਾ ‘ਤੇ ਫਰਿੀਕੁਐਂਸੀ ਵਜਸ ਨੂੰ ਰੈਜਿੋਨੈਂਸ ਫਰਿੀਕੁਐਂਸੀ ਵਕਹਾ ਜਾਂਦਾ
ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਵਜਹੀ ਸਵਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਵਕਉਂਵਕ ਸਰਕ੍ ਦਾ ਪਰਿਤੀਰੋਧ ਹੈ, ਲੜੀ RLC ਨੂੰ ਲੜੀਿਾਰ ਗੂੰਜ ਦੀ ਸਵਿਤੀ ਵਿੱਚ ਵਕਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗੂੰਜ ਉਸ
ਪੂਰੀ ਤਰਹਿਾਂ ਪਰਿਤੀਰੋਧਕ ਅਤੇ ਘੱ੍ੋ-ਘੱ੍ ਹੋਿੇਗਾ, ਸਰਕ੍ ਰਾਹੀਂ ਕਰੰ੍ ਿੱਧ ਤੋਂ ਿੱਧ ਬਾਰੰਬਾਰਤਾ ‘ਤੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ,
ਹੋਿੇਗਾ ਅਤੇ ਪਰਿਤੀਰੋਧ R ਦੁਆਰਾ ਿੰਡੇ ਗਏ ਲਾਗੂ ਿੋਲ੍ੇਜ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੋਿੇਗਾ।
XL = XC ਜਾਂ 2πfL = 1/2πfC
ਲੜੀ ਗੂੰਜ
ਇਸ ਲਈ, ਗੂੰਜ ਦੀ ਬਾਰੰਬਾਰਤਾ, fr ਦੁਆਰਾ ਵਦੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ,
ਉਪਰੋਕਤ ਚਰਚਾਿਾਂ ਤੋਂ ਇਹ ਪਤਾ ਚਲਦਾ ਹੈ ਵਕ ਇੱਕ ਲੜੀ ਆਰਐਲਸੀ ਸਰਕ੍
ਵਿੱਚ,
ਤਾਕਤ - ਇਲੈਕਟ੍੍ਰਰੀਸ਼ਰੀਅਨ - (NSQF ਸੰ ਸ਼਼ੋਧਿਤੇ - 2022) - ਅਭਿਆਸ ਲਈ ਸੰਬੰਭਿਤ ਭਸਿਾਂਤ 1.5.46 113