Page 134 - Electrician - 1st Year - TT - Punjabi
P. 134
ਤਾਕਤ (Power) ਅਭਿਆਸ ਲਈ ਸੰਬੰਭਿਤ ਭਸਿਾਂਤ 1.5.47
ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਸ਼ੀਅਨ (Electrician) - AC ਸ੍ਕਟ
ਆ੍-ਐਲ, ਆ੍-ਸੀ ਅਤੇ ਆ੍-ਐਲ-ਸੀ ਸਮਾਨਾਂਤ੍ ਸ੍ਕਟ (R-L, R-C and R-L-C parallel circuits)
ਉਦੇਸ਼ : ਇਸ ਪਾਠ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਿੋਗੇ
• ਦਾਿਲਾ ਭਤਕੋਣ ਅਤੇ ਸੰਚਾਲਨ, ਸੰਵੇਦਨਾ ਅਤੇ ਦਾਿਲਾ ਭਵਚਕਾ੍ ਸਬੰਿ ਦੀ ਭਵਆਭਿਆ ਕ੍ੋ
• ਸੰਵੇਦਨਾ, ਸੰਚਾਲਨ ਅਤੇ ਦਾਿਲੇ ਦੀ ਭਵਆਭਿਆ ਕ੍ੋ
ਭਚੰਨਹਰ ਦੁਆ੍ਾ.
ਆਰ-ਐਲ ਪੈਰਲਲ ਸਰਕ੍:ਜਦੋਂ ਇੱਕ AC ਿੋਲ੍ੇਜ ਦੇ ਸਮਾਨਾਂਤਰ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਜਸਨੂੰ ਸੁਸਪੇ੍ੈਂਸ ਵਕਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਵਜਸ ਨੂੰ b ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਰੁਕਾਿ੍ਾਂ ਜੁੜੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਸਰਕ੍ ਦੁਆਰਾ ਵਲਆ ਵਗਆ ਕੁੱਲ ਕਰੰ੍ ਦਾਿਲੇ, ਸੰਚਾਲਨ ਅਤੇ ਸੰਿੇਦਨਾ ਦੀ ਇਕਾਈ ਨੂੰ mho ਵਚੰਨਹਿ Ʊ ਵਕਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਬਰਿਾਂਚ ਕਰੰ੍ (ਵਚੱਤਰ 1) ਦਾ ਫਾਸਰ ਜੋੜ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਕੁੱਲ ਕਰੰ੍ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਦੇ ਦੋ ਤਰੀਕੇ ਹਨ।
• ਦਾਿਲਾ ਵਿਧੀ
• ਫਾਸਰ ਵਿਧੀ
ਦਾਿਲਾ ਭਵਿੀ
ਵਕਸੇ ਿੀ ਸਿਾਿਾ ਵਿੱਚ ਕਰੰ੍ L=E/Z
ਸਰਕ੍ ਦਾ ਦਾਿਲਾ ਵਕਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਭਾਿ, ਦਾਿਲਾ ਰੁਕਾਿ੍ ਦਾ ਪਰਸਪਰ ਹੈ।
ਦਾਿਲਾ ‘Y’ (ਵਚੱਤਰ 2) ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਵਗਆ ਹੈ।
= ਿੱਿਰੇ ਦਾਿਲੇ ਦਾ ਪੜਾਅ ਜੋੜ
ਬਰਿਾਂਚ ਕਰੰ੍ ਅਤੇ ਸਪਲਾਈ ਿੋਲ੍ੇਜ ਵਿਚਕਾਰ ਸਬੰਧ:ਇੱਕ R-L ਸਮਾਨਾਂਤਰ
ਸਰਕ੍ ਵਿੱਚ, ਰੇਵਜਿਸ੍ਰ (ER) ਅਤੇ ਇੰਡਕ੍ਰ (EL) ਵਿੱਚ ਿੋਲ੍ੇਜ ਇੱਕੋ ਵਜਹੇ
ਅਤੇ ਸਪਲਾਈ ਿੋਲ੍ੇਜ E ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸਲਈ E ਹਿਾਲਾ ਿੈਕ੍ਰ ਹੈ।
ER ਦੇ ਨਾਲ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਰੋਧਕ (IR) ਦੁਆਰਾ ਕਰੰ੍ E ਹੈ। (ਵਚੱਤਰ 3) ਇੰਡਕ੍ਰ
(IL) ਦੁਆਰਾ ਕਰੰ੍ EL 90o ਦੁਆਰਾ E ਹੈ। ਸੰਿੇਪ ਵਿੱਚ, ਰੋਧਕ IR ਰਾਹੀਂ ਕਰੰ੍
ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੰਡਕ੍ਰ IL ਰਾਹੀਂ ਕਰੰ੍, ਲਾਗੂ ਿੋਲ੍ੇਜ (E) ਨਾਲ
ਨੋਟ: ਸਪਲਾਈ ਵੋਲਟੇਜ ਨੂੰ V ਜਾਂ E ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ੍ੂਪ ਭਵੱਚ ਭਕਹਾ
90° ਪਛੜ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। R-L ਪੈਰਲਲ ਸਰਕ੍ ਦਾ ਪਾਿਰ ਫੈਕ੍ਰ cos φ ਹੈ ਵਜੱਿੇ
ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
φ ਕੁੱਲ ਕਰੰ੍ ਅਤੇ ਲਾਗੂ ਿੋਲ੍ੇਜ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਕੋਣ ਹੈ।
ਇੱਕ ਦਾਿਲੇ ਨੂੰ ਦੋ ਭਹੱਭਸਆਂ ਭਵੱਚ ਹੱਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਅਸਾਈਨਮੈਂਟ:ਪਰਿਤੀਰੋਧ 15 ohms ਅਤੇ inductance 0.05 H ਦੀ ਇੱਕ
ਕੋਇਲ 40 ohms ਦੇ ਇੱਕ ਗੈਰ-ਪਰਿੇਰਕ ਰੋਧਕ ਦੇ ਸਮਾਨਾਂਤਰ ਵਿੱਚ ਜੁੜੀ ਹੋਈ
ਹੈ। 50 Hz ‘ਤੇ 200 V ਦੀ ਿੋਲ੍ੇਜ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਕੁੱਲ ਕਰੰ੍ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਓ। ਲਾਗੂ
ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਫਾਸਰ ਡਾਇਗਰਿਾਮ ਵਦਓ।
• ਲਾਗੂ ਿੋਲ੍ੇਜ ਦੇ ਨਾਲ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕੰਪੋਨੈਂ੍ ਵਜਸਨੂੰ ਕੰਡਕ੍ੈਂਸ ਵਕਹਾ
ਜਾਂਦਾ ਹੈ g ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਵਗਆ ਹੈ।
• ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਿੋਲ੍ੇਜ ਦੇ ਨਾਲ ਚਤੁਰਭੁਜ (ਸਹੀ ਕੋਣ ‘ਤੇ) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕੰਪੋਨੈਂ੍,
114