Page 237 - Electrician - 1st Year - TT - Marathi

कॉम्पॅट् फ्लोरोसेंट लॅम्प (CFL)(Compact Fluorescent Lamp (CFL))

उधदिष्े: या िड्ाच्ा शेवटी तयुम्ी सक्षि व्हाल
• CFL ची रचना स्पष् करा
• CFL च्ा काय्म तत्ताचे वण्मन करा
• CFL आधण ट्यूबचे प्रकार सांगा.
CFL लॅम्प बल्बविील फ्लोिोसेंट कोमटंगवि आदळल्ामुळे दृश्यमान प्रकाशात रूपांतरित
होते, तसेच काच सािख्ा इति पदार्ायंद्ािे शोिून घेतल्ावि उष्णतेमध्ये रुपांति
िचना: कॉम्पॅक् फ्लोिोसेंट लॅम्प (CFL), ज्ाला कॉम्पॅक् फ्लोिोसेंट लाइट, एन्जगी-
सेन्व्ंग लाइट आमण कॉम्पॅक् फ्लोिोसेंट ट्ूब देखील म्णतात, हा एक फ्लोिोसेंट होते.
लॅम्प आहे ्जो इन्ॅ न्ेसेंट लॅम्प बदलण्ासाठी मडझाइन के लेला आहे; काही प्रकाि CFLs एक स्पेक्ट्ल पॉवि मडन्स्ट्ब्ुशन कितात ्जे इनकॅ न्ीसेंट लॅम्पच्ा तुलनेत
पूवगी तापलेल्ा मदव्ांसाठी वापिल्ा ्जाणाि् या लाईटींग मफक्सचिमध्ये बसतात. वेगळे असते. सुधारित फॉस्ि फॉम्ुभालेशनमुळे CFLs द्ािे उत्सम्जभात होणाि् या
लॅम्पस॒ इनकॅ न्ीसेंट बल्बच्ा ्जागेत बसण्ासाठी वक् मकं वा दुमडलेली ट्ूब प्रकाशाचा िंग सुधािला ्जातो, ्जसे की काही स्तोत सववोत्ृ ष्ट “सॉफ्ट व्ाईट” CFL
आमण लॅम्पच्ा पायथ्ाशी कॉम्पॅक् इलेक्ट्ॉमनक बॅलास् वापितात. (मचरि 1) ला मानक इनकॅ न्ीसेंट लॅम्पच्ा िंगात व्न्क्मनष्ठपणे समान मानतात.
CFL चे प्रकाि

सीएफएलचे दोन प्रकाि आहेत:

1 इंमटग्ेटेड लॅम्प.
2 नॉन-इंमटग्ेटेड लॅम्प.

इंमटग्ेटेड लॅम्प: इंमटग्ेटेड लॅम्पस॒ ट्ूब आमण बॅलास् एकाच युमनटमध्ये एकरि
असतात. ज्ामुळे साधे बल्बस कमी खचाभात फ्लोिोसेंट लॅम्पस॒ मध्ये रुपांतिीत कित
येतात. ग्ाहकांना इंमटग्ेटेड CFLs बि् याच मानक इनकॅ न्ीसेंट लाइट मफक्सचिमध्ये
इनकॅ न्ीसेंट लॅम्पपेक्षा CFL ची खिेदी मकं मत ्जास्त असते, पिंतु लॅम्पच्ा चांगले कायभा कितात आमण फ्लोिोसेंटमध्ये रूपांतरित होण्ाची मकं मत कमी असते.
आयुष्यर्िातील मव्जेच्ा खचाभात त्ाच्ा खिेदी मकमतीच्ा पाचपट ्जास्त बचत नॉन-इंमटग्ेटेड लॅम्प: नॉन-इंमटग्ेटेड सीएफएलमध्ये बॅलास् कायमस्वरूपी
करू शकते.
ल्ुममनेअिमध्ये स्ामपत के ले ्जाते आमण के वळखिाब झालेला लॅम्पच बदलण्ाची
कायभा तत्त: सीएफएल बल्बमधील ऑपिेशनचे तत्त इति फ्लोिोसेंट लाइट प्रमाणेच गि्ज पडते. बॅलास््स लाईट मफक्सचिमध्ये ठेवलेले असल्ामुळे, ते इंमटग्ेटेड
िाहते. मक्युभािी अणूंना बांधलेले इलेक्ट्ॉन अशा न्स्तीत उत्तेम्जत होतात ्जेर्े ते कमी असलेल्ांच्ा तुलनेत मोठे आमण ्जास्त काळ मटकतात आमण ्जेव्ा बल्ब त्ाच्ा
उ्जजेच्ा पातळीवि पित येताना अल्ट्ाव्ायोलेट प्रकाशाचे मवमकिण कितात, हा आयुष्याच्ा समाप्तीपययंत पोहोचतो तेव्ा बॅलास््स बदलण्ाची आवश्यकता
उत्सम्जभात अमतनील लाईट असतो. नसते. नॉन-इंमटग्ेटेड सीएफएल हे अमधक महाग आमण अत्ाधुमनक असू शकतात.

लाईट इधिटींग िायोि्स (एलईिी) LED (Light Emitting Diodes (LEDs))

उधदिष्े: या िड्ाच्ा शेवटी, तयुम्ी सक्षि व्हाल
• पारंपररक बल्बपेक्षा LEDs चे फायदे सांगा
• LED च्ा काया्मचे तत्व स्पष् करा
• LED चे लोकधप्रय प्रकार सांगा.
लाईट इधिटींग िायोि (LED)
2 LEDs ला पािंपारिक बल्बपेक्षा लो व्ोल्े्ज पातळी (सामान्यत: 1.2 ते 2.5 V)
ऑमटिकल इलेक्ट्ॉमनक्समधील सवाभात सामान्य आमण लोकमप्रय नवीन उपकिणांपैकी आवश्यक असते.
एक म्ण्जे लाइट एमममटंग डायोड संमक्षप्त रूपात LED. हे LEDs आता ्जवळ्जवळ 3 LEDs ्जास्त काळ मटकतात - अनेक विायंपययंत.
सवभा इलेन्क्ट्कल आमण इलेक्ट्ॉमनक समकभा ट्स आमण उपकिणांमध्ये मनदजेशक
म्णून वापिले ्जातात. 4 हॉट किण्ासाठी कोणतेही मफलामेंट नसल्ामुळे, LED नेहमी कोल्ड
असतात.
इनकॅ न्ीसेंट बल्बपेक्षा एलईडीचे फायदे खाली सूचीबद्ध के ले आहेत:
5 LEDs पािंपारिक लॅम्पच्ा तुलनेत खूप ्जलद गतीने चालू आमण बंद के ले
1 LEDs मध्ये हॉट होण्ासाठी मफलामेंट्स नसतात आमण त्ामुळे प्रकामशत ्जाऊ शकतात.
होण्ासाठी लो किंट आवश्यक असतो.

शक्ति (Power) : इलेक्ट्रि धशयन (NSQF -उजळणी 2022) एक्सरसाईस साठी संबंधित धिअरी 1.9.80 217