Page 223 - R&AC - 1st Year TT Gujarati
P. 223
C G & M અભ્્યયાસ 1.13.75 & 76 મયાટે સંબંધિત સસદ્ધધાંત
R & ACT - બયા્ટપીભિક
રેફ્રિજરેટરમધાં બયા્ટપીભિન કરનયાર (Evaporator in refrigerator)
ઉદ્દેશ્્યયો: આ પાઠના અંતે તમે સક્ષમ ર્શો
• બયા્ટપીભિન કરનયાર વિશદે સમજાિયો
• વિવિિ પ્રકયારનયા બયા્ટપીભિક જર્યાિયો
• બયા્ટપીભિકમધાં સુપર હરીટિટગ વિશદે િર્્સન કરયો.
બયા્ટપીભિન કરનયાર બાષ્પીભવન કરનારાઓને બે સામાન્ય શ્ેણીઓમાં વગગીકૃત કરવામાં આવે
છે - શુષ્ક-વવ્પતરણ બાષ્પીભવક અને પૂરગ્ર્પત બાષ્પીભવક
ઠં્ડક અર્વા રડેફ્રિજરડેટરમાં રાખવા માટડેના પદાર્્થમાંર્ી ગરમી દૂર કરવાની
પ્ફ્ક્રર્ા બાષ્પીભવકમાં કરવામાં આવે છે. હવા, પાણી અર્વા ખારા જેવા પ્્લદેટ બયા્ટપીભિક
પ્વાહીમાંર્ી ગરમી દૂર કરવા માટડે પ્વાહી રડેફ્રિજન્ટને બાષ્પીભવક (કોઇલ પ્લેટ બાષ્પીભવકનો સામાન્ય પ્કાર આ પ્કારના બાષ્પીભવકમાં ફ્ફેગમાં
અર્વા શેલ) ની અંદર બાષ્પીભવન કરવામાં આવે છે. ઠં્ડું કરવા માટડેના બતાવવામાં આવ્ર્ો છે, કોઇલ કાં તો પ્લેટની એક બાજુએ અર્વા બે પ્લેટ
પ્વાહીને બાષ્પીભવનની સપાટી ઉપરર્ી પસાર કરી શકાર્ છે જેની અંદર વચ્ચે વેલ્લ્્ડગ કરવામાં આવે છે જે વેલ્લ્્ડગ કરવામાં આવે છે.
રડેફ્રિજન્ટ ઉકળતું હોર્ છે, જેમ કડે
એકસાર્ે ધાર પર. પ્લેટ બાષ્પીભવન કરનારાઓનો ઉપર્ોગ સામાન્ય રીતે
સસસ્મ તરીકડે ્ડાર્રડેક્ટ-વવ્પતરણ સસસ્મ કહડેવાર્ છે. અમુક ફ્ક્પસાઓમાં, ઘરના રડેફ્રિજરડેટસ્થ, હોમ રિીઝર, બેવરડેજ કૂલસ્થ, આઈસ્કીમ કડેબબનેટ, લોકર
જેમ કડે મોટી એર કન્્ડીશનીંગ સસસ્મમાં અર્વા ઔદ્ોગગક પ્ફ્ક્રર્ામાં, પ્લાન્ટ વગેરડેમાં ર્ાર્ છે.
બાષ્પીભવકમાં પાણી અર્વા ખારાને ઠં્ડુ કરવામાં આવે છે. ઠં્ડુ પ્વાહી તાંબા
અર્વા સ્ીલના કોઇલ દ્ારા પફ્રભ્રમણ કરવામાં આવે છે જેના ઉપરર્ી એકદમ ટ્ુબ કયોઇ્લ બયા્ટપીભિક
હવા અર્વા પદાર્્થને ઠં્ડુ કરવામાં આવે છે. આવી સસસ્મને પરોક્ષ સસસ્મ બાષ્પીભવકનો સૌર્ી સરળ પ્કાર એ બેર ટ્ુબ કોઇલ બાષ્પીભવક છે, જે
કહડેવામાં આવે છે. કોઇલ (તાંબુ અર્વા સ્ીલ) જેને સામાન્ય રીતે કૂસિલગ Fig 2 માં બતાવ્ર્ા પ્માણે છે.
કોઇલ કહડેવાર્ છે તે હીટ એક્ચેન્જર તરીકડે કામ કરડે છે. (Fig 1)
એકદમ ટ્ુબ કોઇલ બાષ્પીભવન કરનારાઓને પ્ાઇમસરફેડેસ બાષ્પીભવક
તરીકડે પણ ઓળખવામાં આવે છે. તેના સરળ બાંધકામને કારણે એકદમ
ટ્ુબ કોઇલ સાફે અને ફ્્ડરિોસ્ કરવામાં સરળ છે. ર્ો્ડી વવચારણા કરવાર્ી
આ પ્કારનું બાષ્પીભવન કરનાર અન્ય પ્કારની કોઇલની સરખામણીમાં
સપાટીના સંપક્થમાં ઓછો વવ્પતાર પ્દાન કરડે છે. માત્ર ટ્ુબની લંબાઈ વધારીને
સપાટી વવ્પતારની માત્રા વધારી શકાર્ છે, પરંતુ વધુ પ્ડતી નળીની લંબાઈના
ગેરફેાર્દા છે. ટ્ુબની અસરકારક લંબાઈ વવ્પતરણ વાલ્વની ક્ષમતા દ્ારા
મર્શાફ્દત છે. જો ટ્ુબ વાલ્વની ક્ષમતા માટડે ખૂબ લાંબી હોર્, તો પ્વાહી
રડેફ્રિજન્ટ્સ ટ્ુબ દ્ારા તેની પ્ગતતની શરૂઆતમાં સંપૂણ્થપણે બાષ્પીભવન
કરડે છે, આમ આઉટલેટ પર અતતશર્ ગરમ ર્વા તરફે દોરી ર્ર્ છે. લાંબી
નળીઓ પણ બાષ્પીભવકના ઇનલેટ અને આઉટલેટ વચ્ચે નોંધપાત્ર રીતે વધુ
દબાણ ઘટા્ડશે. આના પફ્રણામે સક્શન લાઇનના દબાણમાં ઘટા્ડો ર્ાર્ છે.
ટ્ુબની લંબાઈના સંબંધમાં ટ્ુબનો વ્ર્ાસ પણ મહત્વપૂણ્થ હોઈ શકડે છે. જો
ટ્ુબનો વ્ર્ાસ ખૂબ મોટો હોર્, તો રડેફ્રિજરન્ટ વેગ ખૂબ ઓછો હશે અને સંપૂણ્થ
બાષ્પીભવનને મંજૂરી આપવા માટડે ટ્ુબના સપાટીના વવ્પતારના સંબંધમાં
ઠં્ડકની જરૂફ્રર્ાતની વવવવધ પ્કૃતતને અનુરૂપ બાષ્પીભવન કરનારાઓ રડેફ્રિજન્ટનું પ્માણ ખૂબ જ વધારડે હશે. આ, બદલામાં, કોમ્પ્ેસરને સંભવવત
વવવવધ આકારો, પ્કારો અને ફ્્ડઝાઇનમાં બનાવવામાં આવે છે. આમ, અમારી નુકસાન (એટલે કડે ્પલન્ગગ) સાર્ે પ્વાહી રડેફ્રિજન્ટને સક્શન લાઇનમાં
પાસે વવવવધ પ્કારના બાષ્પીભવકો છે, જેમ કડે પ્ાઇમ સરફેડેસ ટાઈપ, ફ્ફેન્્ડ પ્વેશવાની મંજૂરી આપી શકડે છે. બીજી બાજુ, જો વ્ર્ાસ ખૂબ નાનો હોર્, તો
ટ્ુબ અર્વા વવ્પતૃત સપાટીનો પ્કાર, શેલ અને ટ્ુબ સલસ્ક્વ્ડ ચચલર વગેરડે. ઘષ્થણને કારણે દબાણમાં ઘટા્ડો ખૂબ વધારડે હોઈ શકડે છે અને સસસ્મની
કાર્્થક્ષમતામાં ઘટા્ડો કરશે.
203
