Page 265 - Electrician - 1st year- TT - Gujarati

પાવર (Power) વ્્યા્યામ માટે સંબંધિત સસદ્ધધાંત 1.11.93 , 94 & 97
ઇલેક્ટ્રિશિ્યન (Electrician) - ઘરેલું ઉપકરણો

ન્ુટરિલ અને અર્્થનો ખ્ાલ - રસોઈ શ્ેણી (Concept of neutral and Earth - cooking range)
ઉદ્ેશ્્યો: આ પાઠના અંતે તમે સમર્્થ હશો
• ન્ુટરિલ અને અર્્થની વવભાવના જણાવો
• ઘરેલું સાિન સમજાવો
• રસોઈની શ્ેણી સમજાવો
• ઇલેક્ટ્રિક રસોઈ શ્ેણીના ભાગો સમજાવો.

ન્ુટરિલ અને અર્્થનો ખ્ાલ (આકૃતત બ્ેકરને ટ્રરીપ કરશે. ઇન્સ્્યુલેટરમાં બગાિં, ભેજ અને કાબ્થન રિંપોઝિટને
કારણે અર્્થ વાયર (જલકેજ) નાના પ્રવાહો વહન કરશે. આ રકસ્સામાં ELCB
(અર્્થ જલકેજ સર્કટ બ્ેકર) અર્વા RCCB (રેજસડ્ુઅલ કરંટ સર્કટ બ્ેકર)
નામનું વવશેષ બ્ેકર કે િે નાના પ્રવાહો (શેષ હેતુઓ માટે 6-30 mA અને
ઔદ્ોગગક હેતુઓ માટે 300 mAના ક્રમમાં) પર ટ્ટ્રપ કરવા માટે માપાંરકત
કરવામાં આવે છે. બધા ઇલેક્ટિ્રક કોિં્સ ELCBs અર્વા RCCBs નો
ઉપયોગ લાગુ કરતા નર્ી.
ઘરેલું ઉપકરણો:
ઘરેલું એપ્લાયન્સ એ એક વવદ્ુત ઉપકરણો/મશીન છે િેનો ઉપયોગ ઘરોમાં
વવવવધ ઘરગથ્્થુ કાયયો િેમ કે રસોઈ, ધોવા અને સફાઈ વગેરે માટે ર્ાય છે.
સિસક્રનસ મોટર દ્ારા લેવામાં આવતી લીડિિંગ વોલ્ટ એમ્પીયર રરએક્ટિવ
પાવર, જ્ારે અતતશય ઉત્ેજિત ર્ાય છે ત્ારે તે ઇન્િંક્ટિવ લોિં્સને કારણે માનક સલામતી િોરણો: તાલીમાર્થીઓને આગળ માટે
લેગિગગ વોલ્ટેજ શુદ્ધ પ્રતતરક્રયાશીલની વવરુદ્ધ હશે, અને, તેર્ી, પાવર ફેટિર ઘરેલું ઉપકરણો સાર્ે સંબંધિત માનક સલામતી િોરણો માટે
આર્થા પોઈન્ટને સુધારવા માટે વોલ્ટ એમ્પીયર રરએક્ટિવ ઘટકને ઘટાિંે છે. આંતરરાષ્ટરિરી્ય ઇલેટ્રિોટેકનનકલ કતમિન (IECF 60335
જમીન સાર્ે જોિંાયેલ પોઈન્ટ, એટલે કે ઉપભોક્તા પરરસરમાં સ્ાનનક રીતે -ભાગ 2 - વવભાગ 64) નો સંદભ્થ લેવા માટે સૂચના આપવામધાં
ધરતીનું સ્ાન જ્ારે ન્ુટ્રલ પોઈન્ટ એ ગ્ાહક પરરસરમાં ખોરાક આપતા આવી િકે છે.
ગૌણ સ્ેપિંાઉન ટ્રાન્સફોમ્થરનો સ્ાર પોઈન્ટ છે
રસોઈ શ્ેણી :
ન્ુટ્રલ પૉઇન્ટ (ન્ુટ્રલ વાયર) ની ભૂતમકા સર્કટને બંધ કરીને કન્ઝ્ુમર ઇલેક્ટિ્રક રસોઈ શ્ેણી એ ઓવન અને હોટ પ્લેટનું સંયોજન છે. ઇલેક્ટિ્રક
લોિં કરંટ (વળતર કરંટ) ને ટ્રાન્સફોમ્થર પર પાછું લઈ જવાની છે. અર્્થ રેન્જમાં અત્ંત કાય્થક્ષમ હરીટિટગ એજલમેન્ટ્સનો સમાવેશ ર્ાય છે, તે વધુ
પોઈન્ટ (ગ્ાહક પરરસરમાં અર્્થ વાયર) સામાન્ય પરરસ્સ્તતઓમાં કોઈ સારું રસોઈ નનયંત્રણ આપે છે, શેલ્ફ ઓવન, આંગળરીના ટેરવે નનયંત્રણો
કરન્ટ ધરાવતું નર્ી
અને લગભગ દરેક સંભવવત રસોિંાની જરૂરરયાતને રફટ કરવા માટે
અર્્થ બિબદુ (અર્્થ વાયર) નો ઉપયોગ ઉપભોક્તા સાધનોના મેટાજલક રિંિાઇન ધરાવે છે.
ચેસીસને અર્્થ સાર્ે જોિંવા અને જીવંત વાયરર્ી અલગ કરવા માટે ર્ાય સરફેસ હરીટિટગ ્યુનનટ્સ રેન્જની ટોચ પર સેટ છે, આ એકમો માટેના
છે. આર્ી, અર્્થ વાયરનો ઉપયોગ સાધનો અને કમ્થચારીઓની સલામતી ઇલેક્ટિ્રક કનેક્શન્સ રેન્જની ટોચની વચ્ેની જગ્યામાં વહન કરવામાં આવે
સુનનજચિત કરવા માટે ર્ાય છે
છે (આકૃતત 2). પકાવવાની નાની ભઠ્રી નનયંત્રણો પણ ટોચ પર પરંતુ અલગ
અર્્થ બિબદુ (અર્્થ વાયર) નો ઉપયોગ ઉપભોક્તા સાધનોના મેટાજલક એજલવેટેિં પેિંેસ્લમાં રાખવામાં આવે છે
ચેસીસને અર્્થ સાર્ે જોિંવા અને જીવંત વાયરર્ી અલગ કરવા માટે ર્ાય છે. રસોઈ શ્ેણીના ભાગો
આર્ી, સાધનો અને કમ્થચારીઓની સલામતી સુનનજચિત કરવા અર્્થ વાયરનો
ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. જો સાધનસામગ્ીની ચેસીસ ઇલેક્ટિ્રફાઇિં ર્ઈ સરફેસ હરીટિટગ એસલમેન્્ટ્સ:
જાય, એટલે કે એકદમ જીવંત વાહક મેટાજલક ચેસીસને સ્પશશે તો અર્્થ કરન્ટ સમયમાં રસોઈની શ્ેણીમાં નનક્રોમ એજલમેન્ટ મેગ્ેઝશયમ ઓક્ાઇિં
વાયર (ટૂંકા) કરન્ટ વહન કરશે. આ ટૂંકો કરન્ટ તરત જ માગ્થમાં કેટલાક ઇન્સ્્યુલેશન સાર્ે મેટલ ટ્ુબમાં બંધાયેલું છે. આ બંધ સપાટરી ગરમ
સર્કટ બ્ેકરને ટ્રરીપ કરશે. ઔદ્ોગગક હેતુઓ માટે). બધા ઈલેક્ટિ્રક કોિં એજલમેન્ટ (આકૃતત 2) વધુ કાય્થક્ષમ, વધુ ટકાઉ અને હેન્િંલ કરવા માટે
લાગુ કરતા નર્ી સલામત છે
અર્્થ બિબદુ (અર્્થ વાયર) નો ઉપયોગ ઉપભોક્તા સાધનોના મેટાજલક સ્ેપ/સસલેટ્ર સ્વીચ: સ્ેપ સ્વીચ એ ફક્ત રોટરી સ્વીચ છે, િે ચાર કે છ
ચેસીસને અર્્થ સાર્ે જોિંવા અને જીવંત વાયરર્ી અલગ કરવા માટે ર્ાય છે. અલગ અલગ હરીટ (વોટેજ) આકૃતત 3 અને 4 પસંદ કરી શકે છે.
આર્ી, સાધનો અને કમ્થચારીઓની સલામતી સુનનજચિત કરવા અર્્થ વાયરનો
ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. જો સાધનસામગ્ીની ચેસીસ ઇલેક્ટિ્રફાઇિં ર્ઈ સ્ેપ સ્વીચ બે અર્વા ત્રણ તત્વો સાર્ે 240 વોલ્ટ સાર્ે જોિંાયેલ છે. કુલ
જાય, એટલે કે એકદમ જીવંત વાહક મેટાજલક ચેસીસને સ્પશશે તો અર્્થ વાયર સર્કટ રેિીસ્ન્સ અર્વા વોલ્ટેજ અલગ હૃદય પ્રદાન કરવા માટે બદલવામાં
(ટૂંકા) કરન્ટ વહન કરશે. આ ટૂંકો કરન્ટ તરત જ માગ્થમાં કેટલાક સર્કટ આવે છે

246