Page 53 - Fitter - 1st Yr - TT - Punjab
P. 53
ਕੈਪੀਟਲ ਗੁਡਸ ਅਤੇ ਮੈਨੂਫੈਕਚਰਿੰਗ (CG & M) ਅਰਿਆਸ ਲਈ ਸੰਬੰਰਿਤ ਰਸਿਾਂਤ 1.2.11
ਰਫਟਿ (Fitter) - ਮੂਲ ਰਫਰਟੰਗ
ਿੇਰਿਕ ਮਾਪ (Linear measurement)
ਉਦੇਸ਼: ਇਸ ਪਾਠ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਯੋਗ ਹੋਿੋਗੇ
• ਇੰਟਿਨੈਸ਼ਨਲ ਰਸਸਟਮ ਆਫ਼ ਯੂਰਨਟਸ ਆਫ਼ ਮਾਪ (SI) ਦੇ ਅਨੁਸਾਿ ਿੇਰਿਕ ਮਾਪ ਦੀ ਅਿਾਿ ਇਕਾਈ ਦਾ ਨਾਮ ਰਦਓ
• ਇੱਕ ਮੀਟਿ ਦੇ ਗੁਣਜ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਮੁੱਲ ਦੱਸੋ
• ਸਟੀਲ ਰਨਯਮ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਦੱਸੋ
• ਸਟੀਲ ਰਨਯਮਾਂ ਦੀਆਂ ਰਕਸਮਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਦੱਸੋ
• ਸਟੀਲ ਰਨਯਮ ਦੀ ਵਿਤੋਂ ਕਿਦੇ ਸਮੇਂ ਪਾਲਣਾ ਕਿਨ ਵਾਲੀਆਂ ਸਾਵਿਾਨੀਆਂ ਦੱਸੋ।
ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਵਿਸੇ ਿਸਤੂ ਨੂੰ ਮਾਪਦੇ ਹਾਂ, ਅਸੀਂ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਤੁਲਨਾ ਮਾਪ ਦੇ ਯੂਵਨਟਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਵਲਆ ਹੈ।
ਇੱਿ ਜਾਣੇ-ਪਛਾਣੇ ਵਮਆਰ ਨਾਲ ਿਰਦੇ ਹਾਂ। SI ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਲੰਬਾਈ ਦੀ ਅਧਾਰ
ਇਿਾਈ METRE ਹੈ। ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਦੇ ਸਟੀਲ ਵਨਯਮ (ਵਚੱਤਰ 3) ਦੀ ਿਰਤੋਂ ਿੰਮ ਦੇ ਟੁਿਵਿਆਂ ਦੇ ਮਾਪਾਂ
ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਲਈ ਿੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਲੰਬਾਈ- SI ਯੂਵਨਟਸ ਅਤੇ ਮਲਟੀਪਲਸ
ਬੇਸ ਯੂਰਨਟ
ਵਸਸਟਮ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਲੰਬਾਈ ਦੀ ਅਧਾਰ ਇਿਾਈ ਮੀਟਰ ਹੈ। ਹੇਠਾਂ
ਵਦੱਤੀ ਗਈ ਸਾਰਣੀ ਇੱਿ ਮੀਟਰ ਦੇ ਿੁਝ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਸੂਚੀਬੱਧ ਿਰਦੀ ਹੈ।
METRE(m) = 1000 ਵਮਲੀਮੀਟਰ
ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ (ਸੈ.ਮੀ.) = 10 ਵਮਲੀਮੀਟਰ
ਵਮਲੀਮੀਟਰ (ਵਮਲੀਮੀਟਰ) = 1000μ
ਮਾਈਿਰਰੋਮੀਟਰ (μm) = 0.001 ਵਮਲੀਮੀਟਰ
ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਅਰਿਆਸ ਰਵੱਚ ਮਾਪ
ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ, ਇੰਜੀਨੀਅਵਰੰਗ ਅਵਿਆਸ ਵਿੱਚ, ਲੰਬਾਈ ਮਾਪ ਦੀ ਤਰਜੀਹੀ
ਇਿਾਈ ਵਮਲੀਮੀਟਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। (ਵਚੱਤਰ 1)
ਸਟੀਲ ਵਨਯਮ ਸਪਵਰੰਗ ਸਟੀਲ ਜਾਂ ਸਟੀਲ ਦੇ ਬਣੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਵਨਯਮ
150mm, 300mm ਅਤੇ 600mm ਲੰਬਾਈ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਹਨ। ਸਟੀਲ
ਵਨਯਮ ਦੀ ਰੀਵਡੰਗ ਸ਼ੁੱਧਤਾ 0.5 ਵਮਲੀਮੀਟਰ ਅਤੇ 1/64 ਇੰਚ ਹੈ।
ਸਟੀਿ ਰੀਵਡੰਗ ਲਈ ਪੈਰਾਲੈਿਸ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਿਾਲੀਆਂ ਗਲਤੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ
ਵਸੱਧਾ ਪਿਹਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। (ਵਚੱਤਰ 4)
ਿੱਡੇ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਦੋਿੇਂ ਮਾਪ ਵਮਲੀਮੀਟਰ ਵਿੱਚ ਦੱਸੇ ਗਏ ਹਨ। (ਵਚੱਤਰ 2) ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਮਾਪ ਵਿੱਚ ਸਟੀਲ ਵਨਯਮ, ਉਹ 150, 300, 500 ਅਤੇ 1000
ਵਮਲੀਮੀਟਰ ਦੇ ਆਿਾਰ ਦੀ ਇੱਿ ਪੂਰੀ ਸ਼ਰਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਮੈਵਟਰਰਿ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ
ਲੰਬਾਈ ਮਾਪਣ ਦੀ ਰਬਿਿਰਟਸ਼ ਪਿਿਣਾਲੀ
ਗਰਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਦੇ ਨਾਲ ਿੀ ਉਪਲਬਧ ਹੋ ਸਿਦੇ ਹਨ। (ਵਚੱਤਰ 5)
ਲੰਬਾਈ ਮਾਪਣ ਦੀ ਇੱਿ ਵਿਿਲਵਪਿ ਪਰਰਣਾਲੀ ਵਬਰਰਵਟਸ਼ ਪਰਰਣਾਲੀ ਹੈ। ਇਸ
ਪਰਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ, ਅਧਾਰ ਇਿਾਈ ਇੰਪੀਰੀਅਲ ਸਟੈਂਡਰਡ ਯਾਰਡ ਹੈ। ਗਰਰੇਟ ਹੋਿ ਰਕਸਮ ਦੇ ਰਨਯਮ
ਵਬਰਰਟੇਨ ਸਮੇਤ ਵਜ਼ਆਦਾਤਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ, ਹਾਲਾਂਵਿ, ਵਪਛਲੇ ਿੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, SI - ਤੰਗ ਸਟੀਲ ਵਨਯਮ
31
