Page 310 - Electrician - 1st Year - TT - Punjabi
P. 310
Fig 2
ਟ੍ਰਾਂਸਫਾ੍ਮ੍ ਭਸਿਾਂਤ (Transformer principle)
ਉਦੇਸ਼: ਇਸ ਪਾਠ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਤੁਸੀਂ ਯੋਗ ਹੋਿੋਗੇ
• ਇੱਕ ਟ੍ਰਾਂਸਫਾ੍ਮ੍ ਦੇ ਸੰਚਾਲਨ ਦੇ ਭਸਿਾਂਤ ਦੀ ਭਵਆਭਿਆ ਕ੍ੋ
• ਦੋ-ਭਵੰਭਿੰਗ ਟ੍ਰਾਂਸਫਾ੍ਮ੍ ਦਾ EMFequation ਪ੍ਰਾਪਤ ਕ੍ੋ
• ਇੱਕ ਟ੍ਰਾਂਸਫਾ੍ਮ੍ ਦਾ ਪਭ੍ਵ੍ਤਨ ਅਨੁਪਾਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕ੍ੋ.
ਆਉ ਇੱਕ ਆਦਰਸ਼ ਟਰਿਾਂਸਫਾਰਮਰ (ਵਚੱਤਰ 1) ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰੀਏ ਵਜਸਦਾ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ EMF (E2) ਨੂੰ ਪਰਿੇਵਰਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਵਕ ਪਰਿਿਾਹ ‘ø’ ਤੋਂ 90°
ਸੈਕੰਡਰੀ ਖੁੱਲਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਜਸਦਾ ਪਰਿਾਇਮਰੀ ਇੱਕ ਸਾਈਨਸੌਇਡਲ ਿੋਲਟੇਜ V1 ਵਚੱਤਰ 2 ਤੋਂ ਵਪੱਛੇ ਰਵਹ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਕਉਂਵਕ ਪਰਿਾਇਮਰੀ ਜਾਂ ਸੈਕੰਡਰੀ ਪਰਿਤੀ ਿਾਰੀ
ਨਾਲ ਜੁਵੜਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਵਿੱਚ ਪਰਿੇਵਰਤ EMF ਇੱਕੋ ਵਜਹਾ ਹੈ, ਸੈਕੰਡਰੀ EMF ਸੈਕੰਡਰੀ ਦੇ ਮੋੜਾਂ ਦੀ ਵਗਣਤੀ
‘ਤੇ ਵਨਰਭਰ ਕਰੇਗਾ।
ਜਦੋਂ ਸੈਕੰਡਰੀ ਓਪਨ ਸਰਕਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਟਰਮੀਨਲ ਿੋਲਟੇਜ ‘V2’
ਇੰਵਡਊਸਡ EMF (E2) ਦੇ ਸਮਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਵਬਨਾਂ ਲੋਡ ‘ਤੇ ਪਰਿਾਇਮਰੀ
ਕਰੰਟ ਬਹੁਤ ਛੋਟਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਿੋਲਟੇਜ ‘V1’ ਅਮਲੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ
ਪਰਿਾਇਮਰੀ ਇੰਵਡਊਸਡ EMF (E1) ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਅਤੇ ਉਲਟ ਹੈ। ਪਰਿਾਇਮਰੀ ਅਤੇ
ਸੈਕੰਡਰੀ ਿੋਲਟੇਜਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਬੰਧ ਵਚੱਤਰ 2।
ਇਸ ਲਈ, ਅਸੀਂ ਕਵਹ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਵਕ
ਕੰਮ ਕ੍ਨ ਦਾ ਭਸਿਾਂਤ
ਟਰਿਾਂਸਫਾਰਮਰ ਫੈਰਾਡੇ ਦੇ ਇਲੈਕਟਰਿੋ - ਮੈਗਨੇਵਟਕ ਇੰਡਕਸ਼ਨ ਦੇ ਵਨਯਮ ਦੇ
ਆਪਸੀ ਇੰਡਕਸ਼ਨ ਦੇ ਵਸਧਾਂਤ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਿੋਲਟੇਜ ਪਰਿਾਇਮਰੀ ਵਿੰਵਡੰਗ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਕਰੰਟ ਿਵਹਣ ਦਾ
ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੋ-ਲੋਡ ਕਰੰਟ ਦਾ ਮਤਲਬ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਿੋਲਟੇਜ ਦੇ
ਬਰਾਬਰ ਅਤੇ ਉਲਟ ਇੱਕ ਵਿਰੋਧੀ-ਇਲੈਕਟਰੋਮੋਵਟਿ ਫੋਰਸ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਹੈ।
ਵਕਉਂਵਕ ਪਰਿਾਇਮਰੀ ਵਿੰਵਡੰਗ ਪੂਰੀ ਤਰਹਿਾਂ ਇੰਡਕਵਟਿ ਹੈ ਅਤੇ ਕੋਈ ਆਉਟਪੁੱਟ
ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰਿਾਇਮਰੀ ਵਸਰਫ ਚੁੰਬਕੀ ਕਰੰਟ Im ਨੂੰ ਵਖੱਚਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਰੰਟ ਦਾ ਕੰਮ
ਵਸਰਫ਼ ਕੋਰ ਨੂੰ ਚੁੰਬਕੀ ਕਰਨਾ ਹੈ। Im ਤੀਬਰਤਾ ਵਿੱਚ ਛੋਟਾ ਹੈ ਅਤੇ V1 ਤੋਂ 90°
ਪਛੜ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਅਲਟਰਨੇਵਟੰਗ ਕਰੰਟ Im ਇੱਕ ਅਲਟਰਨੇਵਟੰਗ ਫਲਕਸ
φ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਰੰਟ ਦੇ ਅਨੁਪਾਤੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਲਈ ਇਸ (Im) ਦੇ
ਨਾਲ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਦਲਦਾ ਪਰਿਿਾਹ ਦੋਿਾਂ ਵਿੰਵਡੰਗਾਂ ਨਾਲ ਜੁਵੜਆ ਲੋਿ ‘ਤੇ ਆਦ੍ਸ਼ ਟ੍ਰਾਂਸਫਾ੍ਮ੍: ਜਦੋਂ ਸੈਕੰਡਰੀ ਇੱਕ ਲੋਡ ਨਾਲ ਜੁਵੜਆ ਹੁੰਦਾ
ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਇਹ ਸਿੈ-ਪਰਿੇਵਰਤ EMF ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਹੈ, ਸੈਕੰਡਰੀ ਕਰੰਟ ਿਵਹੰਦਾ ਹੈ ਇਸ ਦੇ ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ ਪਰਿਾਇਮਰੀ ਕਰੰਟ ਿਧਦਾ ਹੈ।
(E) ਪਰਿਾਇਮਰੀ ਵਿੱਚ 1 ਜੋ ਪਰਿਿਾਹ ‘φ’ ਨੂੰ 900 ਤੱਕ ਪਛੜਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਿੈਕਟਰ ਇਹ ਵਕਿੇਂ ਿਾਪਰਦਾ ਹੈ ਹੇਠਾਂ ਵਿਆਵਖਆ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਡਾਇਗਰਿਾਮ ਵਚੱਤਰ 2 ਵਿੱਚ ਵਦਖਾਇਆ ਵਗਆ ਹੈ। ਸੈਕੰਡਰੀ ਵਿੰਵਡੰਗ ਦੇ ਨਾਲ ਪਰਿਾਇਮਰੀ ਅਤੇ ਸੈਕੰਡਰੀ ਕਰੰਟਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਬੰਧ ਪਰਿਾਇਮਰੀ ਅਤੇ ਸੈਕੰਡਰੀ
ਪਰਿਾਇਮਰੀ ਵਲੰਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਪਰਿਿਾਹ ‘ø’ ਅਤੇ ਆਪਸੀ ਇੰਡਕਸ਼ਨ ਐਂਪੀਅਰ ਮੋੜਾਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ‘ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ।
290 ਤਾਕਤ - ਇਲੈਕਟ੍੍ਰਰੀਸ਼ਰੀਅਨ - (NSQF ਸੰ ਸ਼਼ੋਧਿਤੇ - 2022) - ਅਭਿਆਸ ਲਈ ਸੰਬੰਭਿਤ ਭਸਿਾਂਤ 1.12.98
