Page 234 - Electrician - 1st Year - TT - Punjabi

ਤਾਕਤ (Power) ਅਭਿਆਸ ਲਈ ਸੰਬੰਭਿਤ ਭਸਿਾਂਤ 1.9.80

ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਸ਼ੀਅਨ (Electrician) - ੍ੋਸ਼ਨੀ

ਿੱਖ-ਿੱਖ ਲੈਂਪਾਂ ਦੇ ਭਨ੍ਮਾਣ ਦੇ ਿੇ੍ਿੇ (Construction details of various lamps)

ਉਦੇਸ਼: ਇਸ ਪਾਠ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਯੋਗ ਹੋਿੋਗੇ
• ਭਨਓਨ ਸਾਈਨ ਭਟਊਬਾਂ ਦੇ ਭਨ੍ਮਾਣ ਅਤੇ ਕੰਮ ਦੀ ਭਿਆਭਖਆ ਕ੍ੋ
• ਨੀਓਨ ਭਚੰਨਹਰਾਂ ਦੀ ੍ੰਗ ਭਿਿੀ ਦੀ ਭਿਆਭਖਆ ਕ੍ੋ।.

ਭਨਓਨ ਸਾਈਨ ਲੈਂਪ ਗੈਸ ਆਇਓਨਾਈਜ਼ਡ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਰੌਸ਼ਨੀ ਛੱਡਦੀ ਹੈ ਜੋ ਵਕ ਲਾਲ ਰੰਗ ਦਾ
ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਵਿੱਚ ਆਮ ਅਵਭਆਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ 2000W ਪਰਰਤੀਰੋਧ ਿੀ ਇਲੈਕਟਰਰੋਡਾਂ
ਗੈਸ ਭਡਸਚਾ੍ਜ ਲੈਂਪ
ਨਾਲ ਲ੍ੀ ਵਿੱਚ ਜੁਵ੍ਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਲੈਂਪ ਦੇ ਕੈਪ ਵਿੱਚ ਰੱਵਖਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ
ਇੱਕ ਗੈਸ ਵਡਸਚਾਰਜ ਲੈਂਪ ਉਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਵਜਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕੱਚ ਦੀ ਵਟਊਬ ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਿੀ ਅੰਤਰ ਦੇ ਿੱਡੇ ਪਵਰਿਰਤਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਕਰੰਟ ਦੇ ਉਤਰਾਅ-ਚ੍ਹਰਾਅ ਨੂੰ
ਕੁਝ ਅਵ੍ੱਕਾ ਗੈਸ ਭਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਵਜਸ ਵਿੱਚ ਹਰ ਇੱਕ ਵਸਰੇ ਵਿੱਚ ਦੋ ਇਲੈਕਟਰਰੋਡ ਘੱਟ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਸੀਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਗਰਮ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਇਸਦੇ ਦੁਆਰਾ ਇਲੈਕਟਰਰੌਨ ਦੇ ਪਰਰਿਾਹ ਦੀ
ਆਵਗਆ ਵਦੰਦਾ ਹੈ। ਇਲੈਕਟਰਰੋਨ ਦੇ ਵਨਰੰਤਰ ਪਰਰਿਾਹ ਨੂੰ ਪਰਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ, ਿ੍ਤਦਾ ਹੈ
ਗੈਸ ਨੂੰ ਪਵਹਲਾਂ ਚਾਰਜ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਵਜਿੇਂ ਹੀ ਬਲਬ ਤੋਂ ਸਪਲਾਈ ਕੱਟ ਸਪਲਾਈ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਵਨਓਨ ਲੈਂਪ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ
ਵਦੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਗੈਸ ਵਡਸਚਾਰਜ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਵਜਹੇ ਦੀਿੇ ਨੂੰ ਇਲੈਕਵਟਰਰਕ ਗੈਸ ਇੱਕ ਸੂਚਕ ਦੀਿੇ ਿਜੋਂ ਿਰਵਤਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਥੋ੍ੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵਦੰਦਾ
ਵਡਸਚਾਰਜ ਲੈਂਪ ਵਕਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਲੈਕਵਟਰਰਕ ਗੈਸ ਵਡਸਚਾਰਜ ਲੈਂਪ ਦੋ ਮੁੱਖ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਨਾਈਟ ਲੈਂਪ ਿਜੋਂ ਿੀ ਿਰਵਤਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਕਸਮ ਦਾ
ਵਕਸਮਾਂ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ: ਇੱਕ ਵਨਓਨ ਲੈਂਪ ਟੈਸਵਟੰਗ ਪੈਨਵਸਲ ਵਿੱਚ ਿੀ ਿਰਵਤਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ 0.5 ਡਬਲਯੂ
ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
(i) ਕੋਲਡ ਕੈਥੋਡ ਲੈਂਪ
(ii) ਗਰਮ ਕੈਥੋਡ ਲੈਂਪ ਭਨਓਨ ਸਾਈਨ ਭਟਊਬ

ਕੋਲਡ ਕੈਿੋਡ ਲੈਂਪ (i) ਵਨਓਨ ਲੈਂਪ, (ii) ਵਨਓਨ ਸਾਈਨ ਵਟਊਬਾਂ, (iii) ਸੋਡੀਅਮ ਵਨਓਨ ਸਾਈਨ ਵਟਊਬ ਦਾ ਵਨਰਮਾਣ: ਵਨਓਨ ਸਾਈਨ ਵਟਊਬ ਲੈਂਪ ਵਜ਼ਆਦਾਤਰ
ਿੈਪਰ ਲੈਂਪ। ਇਸ਼ਵਤਹਾਰਬਾਜ਼ੀ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਿਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਵਚੱਤਰ 2 ਇੱਕ ਵਨਓਨ ਸਾਈਨ
ਵਟਊਬ ਦੇ ਵਨਰਮਾਣ ਦੇ ਿੇਰਿੇ ਵਦਖਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਵਨਓਨ ਸਾਈਨ ਵਟਊਬ ਕੱਚ ਦੀ ਬਣੀ
ਗ੍ਮ ਕੈਿੋਡ ਲੈਂਪ(i) ਪਾਰਾ ਿਾਸ਼ਪ ਲੈਂਪ (ਮੱਧਮ ਦਬਾਅ), ਅਤੇ (ii) ਫਲੋਰੋਸੈਂਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਵਟਊਬ (ਘੱਟ ਦਬਾਅ ਿਾਲਾ ਪਾਰਾ ਭਾਫ ਲੈਂਪ)

ਗੈਸ ਭਡਸਚਾ੍ਜ ਲੈਂਪ ਦੀਆਂ ਭਕਸਮਾਂ
ਭਨਓਨ ਲੈਂਪਇਹ ਇੱਕ ਠੰਡਾ ਕੈਥੋਡ ਲੈਂਪ ਹੈ ਵਜਿੇਂ ਵਕ ਵਚੱਤਰ 1 ਵਿੱਚ ਵਦਖਾਇਆ
ਵਗਆ ਹੈ ਘੱਟ ਦਬਾਅ ‘ਤੇ ਵਨਓਨ ਗੈਸ ਇਸ ਵਿੱਚ ਿਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਵਟਊਬ ਦੀ ਲੰਬਾਈ 1 ਮੀਟਰ ਤੋਂ 5 ਮੀਟਰ ਤੱਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਵਿਆਸ 10
ਵਮਲੀਮੀਟਰ ਤੋਂ 20 ਵਮਲੀਮੀਟਰ ਤੱਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਵਟਊਬਾਂ ਨੂੰ ਇਲੈਕਟਰਰੋਡ ਨਾਲ
ਜੋਵ੍ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਉੱਚ ਿੋਲਟੇਜ ‘ਤੇ ਚਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਲੈਕਟਰਰੋਡ ਿਧੇਰੇ
ਲੰਬਾਈ ਲਈ ਜਾਂ ਿੱਖ-ਿੱਖ ਅੱਖਰਾਂ ਨਾਲ ਵਨਕਲ ਦੀਆਂ ਤਾਰਾਂ ਨਾਲ ਜੁ੍ੇ ਹੁੰਦੇ
ਹਨ। (ਵਚੱਤਰ 3)

ਉਸਾ੍ੀ
ਇਸ ਲੈਂਪ ਵਿੱਚ, ਦੋ ਫਲੈਟ ਜਾਂ ਸਵਪਰਲ ਇਲੈਕਟਰਰੋਡ ਇੱਕ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਦੇ ਬਲਬ ਵਿੱਚ
ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਨੇ੍ੇ ਰੱਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਲੈਂਪ ਨੂੰ ਘੱਟ ਿੋਲਟੇਜ ਵਜਿੇਂ ਵਕ 150 V
dc ਜਾਂ 110 V ac ‘ਤੇ ਚਲਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਇਲੈਕਟਰਰੋਡਾਂ ਨੂੰ ਸਪਲਾਈ ਦੇਣ ‘ਤੇ,
214