Page 236 - Electrician - 1st Year - TT - Punjabi
P. 236
ਸੋਡੀਅਮ ਿਾਸ਼ਪ ਲੈਂਪ (Sodium vapour lamp)
ਉਦੇਸ਼:ਇਸ ਪਾਠ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਯੋਗ ਹੋਿੋਗੇ
• ਸੋਡੀਅਮ ਿਾਸ਼ਪ ਲੈਂਪ ਅਤੇ ਇਸਦੀਆਂ ਭਕਸਮਾਂ ਬਾ੍ੇ ਦੱਸੋ
• ਘੱਟ ਅਤੇ ਉੱਚ-ਦਬਾਅ ਿਾਲੇ ਸੋਡੀਅਮ ਿਾਸ਼ਪ ਲੈਂਪ ਦੇ ਭਨ੍ਮਾਣ ਦਾ ਿ੍ਣਨ ਕ੍ੋ
• ਸ੍ਕਟ ਭਿੱਚ ਿਾਗਾਂ ਦੇ ਕਾ੍ਜਾਂ ਦਾ ਿ੍ਣਨ ਕ੍ੋ।.
ਸੋਡੀਅਮ ਿਾਸ਼ਪ ਲੈਂਪ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀਆਂ ਵਕਸਮਾਂ: ਸੋਡੀਅਮ ਿੈਪਰ ਲੈਂਪ ਇੱਕ ਠੰਡਾ
ਕੈਥੋਡ ਗੈਸ ਵਡਸਚਾਰਜ ਲੈਂਪ ਹੈ, ਜੋ ਪੀਲੇ ਰੰਗ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵਦੰਦਾ ਹੈ। ਸੋਡੀਅਮ ਲੈਂਪ
ਧੁੰਦ ਵਿੱਚ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਢੁਕਿੇਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਵਕਉਂਵਕ ਉਨਹਰਾਂ ਦੀ ਪੀਲੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਧੁੰਦ ਨੂੰ
ਵਬਹਤਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪਰਰਿੇਸ਼ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਸੋਡੀਅਮ ਿਾਸ਼ਪ ਲੈਂਪ ਦਾ ਔਸਤ ਜੀਿਨ 6000 ਘੰਵਟਆਂ ਤੋਂ ਿੱਧ ਹੈ। ਹੇਠਾਂ ਵਦੱਤੇ
ਗਏ ਸੋਡੀਅਮ ਿੇਪਰ ਲੈਂਪ ਦੀਆਂ ਦੋ ਵਕਸਮਾਂ ਹਨ:
• ਘੱਟ ਦਬਾਅ ਿਾਲਾ SV ਲੈਂਪ
• ਉੱਚ ਦਬਾਅ ਿਾਲਾ SV ਲੈਂਪ।
ਉਸਾ੍ੀ
ਘੱਟ ਦਬਾਅ ਿਾਲਾ ਸੋਡੀਅਮ ਿਾਸ਼ਪ ਲੈਂਪ: ਸੋਡੀਅਮ ਿਾਸ਼ਪ ਲੈਂਪਾਂ ਵਿੱਚ
ਕਾਰਜਕੁਸ਼ਲਤਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਘਟਦੀ ਹੈ ਵਕਉਂਵਕ ਮੌਜੂਦਾ ਘਣਤਾ ਇੱਕ ਵਨਸ਼ਵਚਤ
ਮੁੱਲ ਤੋਂ ਿੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਵਸੱਟੇ ਿਜੋਂ, ਲੈਂਪ ਨੂੰ ਘੱਟ ਮੌਜੂਦਾ ਘਣਤਾ ‘ਤੇ ਚਲਾਉਣਾ ਪੈਂਦਾ
ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਵਟਊਬ ਦੇ ਇੱਕ ਿੱਡੇ ਸਤਹ ਖੇਤਰ ਦੀ ਲੋ੍ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਲੈਂਪ ਪਰਰਤੀ ਿਰਗ ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ 7.5 ਮੋਮਬੱਤੀ ਦੀ ਚਮਕ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਇਨਹਰਾਂ
ਵਬੰਦੂਆਂ ਕਾਰਨ ਇਸ ਵਟਊਬ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਬਹੁਤ ਲੰਬੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਵਜਿੇਂ ਵਕ ਉੱਪਰ ਦੱਵਸਆ ਵਗਆ ਹੈ ਘੱਟ-ਪਰਰੈਸ਼ਰ ਿਾਲੇ ਸੋਡੀਅਮ ਿੈਪਰ ਲੈਂਪਾਂ ਲਈ
ਇੱਕ ਲੰਬੀ ਵਟਊਬ ਦੀ ਲੋ੍ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਿੈਵਕਊਮ ਫਲਾਸਕ ਵਕਸਮ ਦੀ ਅਵਜਹੀ
ਜੈਕਟ ਦੇ ਅਮਲੀ ਆਕਾਰ ਦੀ ਸੀਮਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਲੰਮੀ ਲੈਂਪ ਵਟਊਬ ਜੈਕਟ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ
ਹੋਣ ਲਈ ਇੱਕ ‘U’ ਆਕਾਰ ਵਿੱਚ ਝੁਕੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਘੱਟ ਦਬਾਅ ਿਾਲੇ ਸੋਡੀਅਮ ਿਾਸ਼ਪ ਲੈਂਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ‘U’ ਆਕਾਰ ਦੀ ਕੱਚ ਦੀ
ਵਟਊਬ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਅੰਦਰੂਨੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਫਲੋਰੋਸੈਂਟ ਪਾਊਡਰ ਨਾਲ ਲੇਪ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਵਜਸ
ਵਿੱਚ ਸੋਡੀਅਮ ਵਨਓਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਪਰਰਤੀਸ਼ਤ ਅਰਗੋਨ ਦੇ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਰਗੋਨ
ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਿੋਲਟੇਜ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਿਰਵਤਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇੱਕ ਠੰਡੇ ਲੈਂਪ ਵਿੱਚ ਸੋਡੀਅਮ ਅੰਦਰੂਨੀ ਕੰਧਾਂ ਉੱਤੇ ਠੋਸ ਤੁਪਵਕਆਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ
ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਵਟਊਬ ਵਿੱਚ ਦੋ ਬੇਰੀਅਮ ਅਤੇ ਸਟਰਰੋਂਟੀਅਮ ਕੋਟੇਡ, ਦੋਨਾਂ ਵਸਵਰਆਂ ‘ਤੇ
ਕੋਇਲਡ ਟੰਗਸਟਨ ਇਲੈਕਟਰਰੋਡ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਲੈਕਟਰਰੋਡ ਦੇ ਦੋ ਵਸਰੇ ਬੇਯੋਨੇਟ
ਕੈਪ ਨਾਲ ਵਫਕਸ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। (ਵਚੱਤਰ 1 ਕਨੈਕਸ਼ਨ ਵਚੱਤਰ ਵਚੱਤਰ 3 ਹੈ।
ਉੱਚ ਦਬਾਅ ਸੋਡੀਅਮ ਿਾਫ਼ ਲੈਂਪ: ਇੱਕ ਉੱਚ ਦਬਾਅ ਿਾਲਾ ਸੋਡੀਅਮ ਿਾਸ਼ਪ
ਲੈਂਪ (ਵਚੱਤਰ 2) ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਉੱਚੇ ਕਰੰਟ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਛੋਟੀ
ਚਾਪ ਵਟਊਬ (ਵਡਸਚਾਰਜ ਵਟਊਬ) ਵਿੱਚੋਂ ਿਗਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵਡਸਚਾਰਜ ਵਟਊਬ ਵਸੰਟਰਡ ਅਲਮੀਨੀਅਮ ਵਸਰੇਵਮਕ ਵਡਸਚਾਰਜ ਆਰਕ
ਵਟਊਬ ਦੀ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ ਜੋ ਲਗਭਗ 16000C ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਤੱਕ ਗਰਮ
ਆਇਨਾਈਜ਼ਡ ਸੋਡੀਅਮ ਿਾਸ਼ਪ ਪਰਰਤੀ ਰੋਧਕ ਹੈ ਜੋ ਵਕ 90% ਤੋਂ ਿੱਧ ਵਦਖਣਯੋਗ
ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਨੂੰ ਸੰਚਾਵਰਤ ਕਰਦੀ ਹੈ।
216 ਤਾਕਤ - ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਸ਼ੀਅਨ - (NSQF ਸੰਸ਼ੋਭਿਤੇ - 2022) - ਅਭਿਆਸ ਲਈ ਸੰਬੰਭਿਤ ਭਸਿਾਂਤ 1.9.80
