Page 119 - Electrician - 1st Year - TT - Punjabi
P. 119
ਤਾਕਤ (Power) ਅਭਿਆਸ ਲਈ ਸੰਬੰਭਿਤ ਭਸਿਾਂਤ 1.5.45
ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਸ਼ੀਅਨ (Electrician) - AC ਸ੍ਕਟ
ਬਦਲਵੇਂ ਮੌਜੂਦਾ - ਭਨਯਮ ਅਤੇ ਪਭ੍ਿਾਸ਼ਾਵਾਂ - ਵੈਕਟ੍ ਡਾਇਗ੍ਰਾਮ (Alternating current - terms &
definitions - vector diagrams)
ਉਦੇਸ਼ : ਇਸ ਪਾਠ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਿੋਗੇ
• ਡਾਇ੍ੈਕਟ ਕ੍ੰਟ ਦੀਆਂ ਭਵਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਦੱਸੋ
• AC ਉੱਤੇ DC ਦੇ ਫਾਇਭਦਆਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਬਣਾਓ
• DC ਅਤੇ AC ਦੀਆਂ ਭਵਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕ੍ੋ
• ਅਲਟ੍ਨੇਭਟੰਗ ਕ੍ੰਟ ਅਤੇ ਵ੍ਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਭਨ੍ਮਾਣ ਦੀ ਭਵਆਭਿਆ ਕ੍ੋ
• DC ਉੱਤੇ AC ਦੇ ਫਾਇਦੇ ਦੱਸੋ।
ਡਾਇ੍ੈਕਟ ਕ੍ੰਟ (DC):ਇਲੈਕਵ੍ਰਿਕ ਕਰੰ੍ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਰਕ੍ ਵਿੱਚ ਸਰੋਤ ਤੋਂ ਸਪਲਾਈ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਕਉਂਵਕ ਇੱਕ DC ਸਰੋਤ ਦੀ ਧਰੁਿਤਾ ਸਵਿਰ
ਇਲੈਕ੍ਰਿੌਨਾਂ ਦੇ ਪਰਿਿਾਹ ਿਜੋਂ ਪਵਰਭਾਵਸਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਲੈਕ੍ਰਿੌਨ ਰਵਹੰਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਦੁਆਰਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਕਰੰ੍ ਵਸਰਫ ਇੱਕ ਵਦਸਿਾ ਵਿੱਚ ਿਵਹੰਦਾ ਹੈ।
ਵਿਊਰੀ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ, ਇਲੈਕ੍ਰਿੌਨ ਇੱਕ ਿੋਲ੍ੇਜ ਸਰਿੋਤ ਦੀ ਨੈਗੇਵ੍ਿ () ਪੋਲਵਰ੍ੀ
AC ਉੱਤੇ DC ਦੇ ਫਾਇਦੇ
ਤੋਂ ਸਕਾਰਾਤਮਕ (+) ਧਰੁਿੀ ਤੱਕ ਿਵਹੰਦਾ ਹੈ।
1 DC ਨੂੰ ੍ਰਿਾਂਸਵਮਸਿਨ ਦੀਆਂ ਵਸਰਫ ਦੋ ਤਾਰਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਵਕ 3 ਫੇਜਿ
ਡਾਇਰੈਕ੍ ਕਰੰ੍ (DC) ਉਹ ਕਰੰ੍ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸਰਕ੍ ਵਿੱਚ ਵਸਰਫ ਇੱਕ ਵਦਸਿਾ AC ਨੂੰ 4 ਤਾਰਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਵਿੱਚ ਿਵਹੰਦਾ ਹੈ। (ਵਚੱਤਰ 1) ਇਸ ਵਕਸਮ ਦੇ ਸਰਕ੍ ਵਿੱਚ ਕਰੰ੍ ਇੱਕ DC ਿੋਲ੍ੇਜ
2 DC ਨਾਲ ਜੁਵੜਆ ਕੋਰੋਨਾ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਮਾਮੂਲੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਵਕ AC ਲਈ ਇਹ
ਇਸਦੀ ਬਾਰੰਬਾਰਤਾ ਨਾਲ ਿਧਦਾ ਹੈ।
3 ਚਮੜੀ ਦਾ ਪਰਿਭਾਿ AC ਵਿੱਚ ਿੀ ਦੇਵਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਵਜਸ ਨਾਲ ੍ਰਿਾਂਸਵਮਸਿਨ
ਕੰਡਕ੍ਰ ਵਡਜਿਾਈਨ ਵਿੱਚ ਸਮੱਵਸਆਿਾਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।
4 ਕੋਈ ਪਰਿੇਰਕ ਅਤੇ ਸਮਰੱਿਾ ਿਾਲੇ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ।
AC ਅਤੇ DC ਦੀ ਤੁਲਨਾ
ਊ੍ਜਾ ਦੀ ਮਾਤ੍ਾ ਜੋ ਭਲਜਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਬਦਲਵੇਂ ਕ੍ੰਟ ਭਸੱਿਾ ਵ੍ਤਮਾਨ
ਸਿਵਹਰ ਦੀਆਂ ਲੰਬੀਆਂ ਦੂਰੀਆਂ ‘ਤੇ ੍ਰਿਾਂਸਫਰ ਕਰਨ DC ਦਾ ਿੋਲ੍ੇਜ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਬਹੁਤ ਦੂਰ ਨਹੀਂ ਜਾ
ਲਈ ਸੁਰੱਵਿਅਤ ਹੈ ਅਤੇ ਿਧੇਰੇ ਸਿਕਤੀ ਪਰਿਦਾਨ ਕਰ ਸਕਦਾ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਇਹ ਊਰਜਾ ਗੁਆਉਣਾ ਸਿੁਰੂ ਨਹੀਂ
ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਰਦਾ।
ਇਲੈਕ੍ਰਿੌਨਾਂ ਦੇ ਿਹਾਅ ਦੀ ਵਦਸਿਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਤਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਚੁੰਬਕ ਘੁੰਮਾਉਣਾ ਤਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਸਵਿਰ ਚੁੰਬਕਤਾ।
ਬਾਰੰਬਾਰਤਾ ਬਦਲਿੇਂ ਕਰੰ੍ ਦੀ ਬਾਰੰਬਾਰਤਾ ਦੇਸਿ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਵਸੱਧੇ ਕਰੰ੍ ਦੀ ਬਾਰੰਬਾਰਤਾ ਜਿੀਰੋ ਹੈ।
50Hz ਜਾਂ 60Hz ਹੈ।
ਵਦਸਿਾ ਇਹ ਇਸਦੀ ਵਦਸਿਾ ਨੂੰ ਉਲ੍ਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਵਕ ਇੱਕ ਇਹ ਸਰਕ੍ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਦਸਿਾ ਵਿੱਚ ਿਵਹੰਦਾ ਹੈ
ਸਰਕ੍ ਵਿੱਚ ਿਵਹੰਦਾ.
ਿਰਤਮਾਨ ਇਹ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਬਦਲਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਕਰੰ੍ ਹੈ। ਇਹ ਵਨਰੰਤਰ ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਕਰੰ੍ ਹੈ
ਇਲੈਕ੍ਰਿੋਨ ਦਾ ਪਰਿਿਾਹ ਇਲੈਕ੍ਰਿੋਨ ਵਦਸਿਾਿਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਦੇ ਰਵਹੰਦੇ ਹਨ - ਅੱਗੇ ਇਲੈਕ੍ਰਿੌਨ ਇੱਕ ਵਦਸਿਾ ਵਿੱਚ ਜਾਂ 'ਅੱਗੇ' ਵਿੱਚ
ਅਤੇ ਵਪੱਛੇ। ਲਗਾਤਾਰ ਿਧਦੇ ਹਨ।
ਤੋਂ ਪਰਿਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹੈ AC ਜਨਰੇ੍ਰ ਅਤੇ ਮੇਨ ਸੈੱਲ ਜਾਂ ਬੈ੍ਰੀ।
ਪੈਵਸਿ ਪੈਰਾਮੀ੍ਰ ਰੁਕਾਿ੍. ਵਸਰਫ ਵਿਰੋਧ.
ਪਾਿਰ ਕਾਰਕ 0 ਤੋਂ 1 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੈ ਨਹੀਂ
ਵਕਸਮਾਂ ਸਾਈਨਸੌਇਡਲ, ੍ਰਿੈਪੀਜਿੋਇਡਲ, ਵਤਕੋਣੀ, ਿਰਗ ਸਿੁੱਧ
ਅਲਟ੍ਨੇਭਟੰਗ ਕ੍ੰਟ (AC):ਇੱਕ ਅਲ੍ਰਨੇਵ੍ੰਗ ਕਰੰ੍ (AC) ਸਰਕ੍ ਉਹ ਅਲ੍ਰਨੇਵ੍ੰਗ ਕਰੰ੍ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮੁੱਲ ਅਤੇ ਵਦਸਿਾ ਦੋਿਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਦਾ ਹੈ।
ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਵਜਸ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦਾ ਿਹਾਅ ਦੀ ਵਦਸਿਾ ਅਤੇ ਐਪਲੀਵ੍ਊਡ ਵਨਯਮਤ ਅੰਤਰਾਲਾਂ ਿਰਤਮਾਨ ਜਿੀਰੋ ਤੋਂ ਕੁਝ ਅਵਧਕਤਮ ਮੁੱਲ ਤੱਕ ਿਧਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਵਫਰ ਇੱਕ ਵਦਸਿਾ
‘ਤੇ ਬਦਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਕਸਮ ਦੇ ਸਰਕ੍ ਵਿੱਚ ਕਰੰ੍ ਇੱਕ AC ਿੋਲ੍ੇਜ ਸਰੋਤ ਤੋਂ ਵਿੱਚ ਿਵਹੰਦਾ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਿਾਪਸ ਜਿੀਰੋ ‘ਤੇ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਉਹੀ ਪੈ੍ਰਨ ਵਫਰ
ਸਪਲਾਈ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ AC ਸਰੋਤ ਦੀ ਧਰੁਿਤਾ ਵਨਯਮਤ ਅੰਤਰਾਲਾਂ ‘ਤੇ ਦੁਹਰਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਵਕਉਂਵਕ ਇਹ ਉਲ੍ ਵਦਸਿਾ ਵਿੱਚ ਿਵਹੰਦਾ ਹੈ। ਤਰੰਗ-ਰੂਪ ਜਾਂ
ਬਦਲਦੀ ਹੈ ਵਜਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਿਜੋਂ ਸਰਕ੍ ਕਰੰ੍ ਿਹਾਅ ਉਲ੍ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਹੀ ਢੰਗ ਵਜਸ ਵਿੱਚ ਕਰੰ੍ ਿਧਦਾ ਅਤੇ ਘ੍ਦਾ ਹੈ, ਿਰਤੇ ਗਏ AC ਿੋਲ੍ੇਜ ਸਰੋਤ
ਦੀ ਵਕਸਮ ਦੁਆਰਾ ਵਨਰਧਾਰਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। (ਵਚੱਤਰ 2)
99
