Page 98 - Electrician - 1st Year - TP - Punjabi
P. 98
ਪਾਵਰ (Power) ਅਭਿਆਸ 1.3.31
ਇਲੈਕਟਰਰੀਸ਼ੀਅਨ (Electrician) - ਬੁਭਨਆਦੀ ਇਲੈਕਟਰਰੀਕਲ ਅਭਿਆਸ
ਕਰੰਟ ਅਤੇ ਵੋਲਟੇਜ ਨੂੰ ਮਾਪੋ ਅਤੇ ਲੜੀਵਾਰ ਸਰਕਟਾਂ ਭਵੱਚ ਸ਼ਾਰਟਸ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਰਰਿਾਵਾਂ ਦਾ ਭਵਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰੋ।
(Measure current and voltage and analyse the effects of shorts and opens in series circuits)
ਉਦੇਸ਼: ਇਸ ਅਭਿਆਸ ਦੇ ਅੰਤ ਭਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਯੋਗ ਹੋਿੋਗੇ
• ਲੜੀਵਾਰ ਸਰਕਟਾਂ ਭਵੱਚ ਸ਼ਾਰਟ-ਸਰਕਟ ਰੋਧਕਾਂ ਦੇ ਪਰਰਿਾਵਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰੋ
• ਸੀਰੀਜ਼ ਸਰਕਟਾਂ ਭਵੱਚ ਓਪਨ ਸਰਕਟ ਰੋਧਕਾਂ ਦੇ ਪਰਰਿਾਵਾਂ ਦਾ ਭਵਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰੋ
ਲੋੜਾਂ (Requirements)
ਔਜ਼ਾਰ/ਸਾਜ਼ (Tools/Instruments) • DC ਿੋਲਟੇਜਸਰੋਤਿੇਰੀਏਬਲ 0-15V 1 amp
• ਸਭ੍ਰਿਊਡਰਿਾਈਿਰ 150 ਭਿਲੀਿੀਟਰ - 1 No. ਜਾਂਬੈਟਰੀਲੀਡਐਭਸਡ 12V, 60AH - 1 No.
• ਿੋਲਟਿੀਟਰ MC 0-15V - 1 No. ਸਮੱਗਰੀ (Materials)
(ਸੰਿੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ 20K Ω/V) • ਰੋਧ੍ 2K, 1 ਿਾਟ - 3 Nos.
• ਿੋਲਟਿੀਟਰ 0 - 15V MC - 1 No. • ਲੀਡਾਂਨੂੰਜੋੜਨਾ - as reqed
• ਐਿਿੀਟਰ 0 - 500mA - 1 No. • ਸਭਿੱਚ 6A 250V - 3 Nos.
• ਿਲਟੀਿੀਟਰ - 1 No.
• ਰੀਓਸਟੈਟ 100/120 Ω, 300 Ω,1A - 1 No.
ਭਿਧੀ (PROCEDURE)
ਟਾਸ੍ 1: ਇੱਕ ਲੜੀਵਾਰ ਸਰਕਟ ਭਵੱਚ ਸ਼ਾਰਟਿ ਅਤੇ ਓਪਨ-ਸਰਕਭਟਿ ਰੋਧਕਾਂ ਦੇ ਪਰਰਿਾਵਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰੋ
1 ਭਚੱਤਰ 1 ਭਿੱਚ ਸਰ੍ਟ ਲਈ, ਿੋਲਟੇਜ VA, VB ਅਤੇ VC ਦੇ ਨਾਿਾਤਰ ਿੁੱਲਾਂ 9 ਹਰੇ੍ਨੁ੍ਸਸਭਥਤੀਲਈਿੋਲਟੇਜਨੂੰਿਾਪੋਅਤੇਗਣਨਾ੍ੀਤੇਿੁੱਲਾਂਨਾਲਇ੍ਸਾਰ
ਦੀ ਗਣਨਾ ੍ਰੋ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਾਰਣੀ 1 ਭਿੱਚ ਭਰ੍ਾਰਡ ੍ਰੋ।
ਤਾਦੀਜਾਂਚ੍ਰਨਾਯ੍ੀਨੀਬਣਾਓ।
ਨੋਟ: ਸਾਰੀਆਂ ਵੋਲਟੇਜ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰੀ ਹਨ।
10 ਸਾਰਾਿਾਭਪਆਡੇਟਾਸਾਰਣੀ 1 ਦੇਅਨੁਸਾਰੀ੍ਾਲਿਾਂਭਿੱਚਭਰ੍ਾਰਡ੍ਰੋ।
2 ਇਹ ਿੰਨ ੍ੇ ਭ੍ ਰੋਧ੍ R1 ਛੋਟਾ ਹੈ, A, B ਅਤੇ C ਭਿੱਚ ਿੋਲਟੇਜ ਦੀ ਗਣਨਾ 11 ਭਸਹਤਿੰਦਸਭਥਤੀ (ਆਿਸਭਥਤੀ) ਅਤੇਨੁ੍ਸਦਾਰ (OC ਅਤੇ SC) ਸਭਥਤੀਭਿੱ
੍ਰੋ ਅਤੇ ਭਰ੍ਾਰਡ ੍ਰੋ, ਜੇ੍ਰ ੍ੋਈ ਹੈ।
ਚਰੀਭਡੰਗਾਂਦਾਭਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ੍ਰੋਅਤੇਨਤੀਭਜਆਂਨੂੰਭਰ੍ਾਰਡ੍ਰੋ।
3 ਸਾਰਣੀ 1 ਦੇ ਪਭਹਲੇ ੍ਾਲਿ ਭਿੱਚ ‘ਨੁ੍ਸ ਦੀਆਂ ਸਭਥਤੀਆਂ’ ਭਸਰਲੇਖ ਹੇਠ 12 ਆਪਣੇਇੰਸਟਰਿ੍ਟਰਦੁਆਰਾ੍ੰਿਦੀਜਾਂਚ੍ਰਿਾਓ।
ਗਣਨਾ ੍ੀਤਾ ਿੁੱਲ ਦਾਖਲ ੍ਰੋ।
4 ਹਰੇ੍ ਰੋਧ੍ ਲਈ ਭਿ੍ਲਭਪ੍ ਤੌਰ ‘ਤੇ ੍ਦਿ 2 ਅਤੇ 3 ਦੁਹਰਾਓ।
5 ਹੁਣ R1 ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਬਾਰੇ ਭਿਚਾਰ ੍ਰੋ, A, B ਅਤੇ C ਭਿੱਚ ਿੋਲਟੇਜ ਦੀ
ਗਣਨਾ ੍ਰੋ ਅਤੇ ਭਰ੍ਾਰਡ ੍ਰੋ।
6 ਸਾਰਣੀ 1 ਦੇ ਚੌਥੇ ੍ਾਲਿ ਭਿੱਚ ‘ਨੁ੍ਸ ਦੀਆਂ ਸਭਥਤੀਆਂ’ ਭਸਰਲੇਖ ਹੇਠ
ਗਣਨਾ ੍ੀਤਾ ਿੁੱਲ ਦਾਖਲ ੍ਰੋ।
7 ਇਸ ਨੂੰ ਿਾਰੀ-ਿਾਰੀ ਹਰੇ੍ ਰੋਧ੍ ਲਈ ਦੁਹਰਾਓ।
ਨੋਟ: ਭਸਰਫ਼ਇੱਕਨੁਕਸਭਸਮੂਲੇਟਕੀਤਾਭਗਆਹੈ।
8 ੍ਦਿ 3 ਅਤੇ 6 ਭਿੱਚਤਾਰਦੇਇੱ੍ਟੁ੍ੜੇਨੂੰਿਾਰੀ-ਿਾਰੀਹਰੇ੍ਰੋਧ੍ਭਿੱਚਜੋੜ੍ੇ,
ਉ ਸਰੋਧ ੍ ਦੇ ਭ ਿਚ ੍ ਾ ਰਇੱ ੍ ਸ਼ਾ ਰਟਸਰ ੍ ਟਦੀਨ ੍ ਲ ੍ ਰ ੍ੇ,
ਅਤੇਭਫਰਹਰੇ੍ਰੋਧ੍ਨੂੰਹਟਾ੍ੇ, ਸਥਾਨ ‘ਤੇਇੱ੍ਓਪਨਦੀਨ੍ਲ੍ਰ੍ੇਆਪਣੀ
ਗਣਨਾਦੀਪੁਸ਼ਟੀ੍ਰੋ।
76
