Page 151 - Welder - TT - Gujarati
P. 151
સી જી અને એમ (CG & M) વ્્યયા્યયામ મયાટે સંબંધિત સસધ્ધધાંત 1.3.60&61
વેલ્્ડર (Welder) - સ્ટીલ્સની વેલ્્ડેબબસિટટી (OAW, SMAW)
કયાસ્ આટ્મ અને તેનયા ગુણિમ્મ અને વેલ્લ્્ડગ િદ્ધતતએ (Cast iron and its properties and
welding methods)
ઉદ્ેશ : આ પાઠન અંતે તમે સમર્્થ હશો
• કયાસ્ આ્યન્મનયા ગુણિમ્મ અને તેનયા િત્રકયારો જણયાવશો
• કયાસ્ આટ્મ વેલ્લ્્ડગ નજીકનું વણ્મન કરો.
કાસ્ આદશ્થનો ઉપયોગ મશીનની ભાગના ઉત્પાદન માં વ્યાપક પણે ર્ાય િયારની તૈ્યયારી ની િદ્ધતત અને પ્રકયાર: ગ્ે કાસ્ આદશ્થની રકનારીએ પિપિધ
છે, કારણ કે તેની પાસે સારી સંકુછચત શક્્તત છે અને કાસ્ટસ્ગને બનાિિામાં પદ્ધમતએ જેમ કે મીટીંગ, ગ્ાઇન્િંીંગ, મશીન અને િાઈલિલગ દ્ારા તૈયાર કરી
સરળ છે. હળિાશ સ્ીલ ની તુલનામાં કાસ્ આયન્થના િેલ્્ડિિંગ માં જુદી જુદી શકાય છે. ઉપરો્તત પદ્ધમતનો ઉપયોગ નોકરની સ્થિમત અને પ્રકાર અનુસાર
સમસ્યાઓ છે, જો કે તે િેર ધાતુના જૂર્માં પણ છે. કરિામાં આિે છે. સામાન્ય રીતે તે િે્ડિિંર કરિા માટે જરૂરી છે, મતરાિં
કાસ્ટસ્ગને અર્િા બટ સંયુ્તત. તેમજ િેલ્્ડિિંગ અર્િા રરપેરો કરિાના
કયાસ્ આ્યન્મનયા પ્રકયાર
કાસ્ટસ્ગને જાિંાઈ 6 મમી અને તેર્ી િધુ હશે. તેર્ી સામાન્ય રીતે િાગ 1 માં
કાસ્ આયન્થના ચાર મૂળભૂત પત્રકારો ઉપલબ્ધ છે. બતાવ્યાં પ્રમાણે એક જ િી બટ પોઇટિ તૈયાર કરિામાં આિે છે.
- ગ્ેિં કાસ્ આયન્થના
- સિેદ કાસ્ આટ્થ
- નમ્ર કાસ્ આટ્થ
- નોડ્ુલર કાસ્ આટ્થ (અર્િા) ગોળાકાર ગ્ૅિાઇટ આટ્થ
ગ્ે્ડ કયાસ્ આ્યન્મ: ગ્ે કાસ્ આટ્થ સિેદ કાસ્ આયન્થના કરતાં નરમ અને
સખત હોય છે જે સખત અને બરિં હોય છે. ગ્ેિં કાસ્ આયન્થના સારા
યાંપત્રક ગુણધમ્થ ફ્રી સ્ે કાબ્થન અર્િા ગ્ેિાઇટના કોની હાજરીને કારણે છે,
જે ધીમી ઠંિંક દરમમયાન અલગ ર્ઈ જાય છે. ગ્ેિં કાસ્ આયન્થના િે્ડિિંેબલ
પ્રકારનું છે. તેમાં 3 ર્ી 4% કાબ્થન હોય છે. સફયાઈ િદ્ધતત
સફેદ કયાસ્ આ્યન્મ: પપગ આયન્થમાંર્ી સિેદ કાસ્ આટ્થ ઉત્પન્ન ર્ાય છે કાસ્ આટ્થ જોબને સાિ કરિા માટે બે પદ્ધમતનો ઉપયોગ ર્ાય છે.
જેના કારણે કાસ્ટસ્ગને ખૂબ જ ઝિંપર્ી ઠંિંુ ર્ાય છે. ઠંિંક નો દર ખૂબ જ - યાંપત્રક સિાઈ
ઝિંપી છે અને આ કાબ્થન ને આયન્થના કાબયાઈિં ના સંયોજન ર્ી અલગ - રાસાયણણક સિાઈ
ર્િા દેતું નર્ી. પરરણામે, સિેદ કાસ્ આદશ્થમાં જોિા મળતો કાબ્થન સંયુ્તત
સ્િરૂપમાં અપ્સ્તત્િ ધરાિે છે. આ પ્રકારનું કાસ્ આટ્થ ખૂબ જ કઠણ અને યાંપત્રક સિાઈનો ઉપયોગ મોટા ભાગે કાસ્ આયન્થના જોબનર્ી સપાટી
બરિં હોય છે અને તેને િે્ડિિંર કરી શકાય તેવું નર્ી અને સરળતાર્ી મશીન ને સાિ કરિા માટે ર્ાય છે. આ પદ્ધમતમાં ગ્ાઇન્િંીંગ, િાઈલિલગ અને િાપર
કરી શકાય તેવું પણ નર્ી. બોકિરગ ટેક. કરિામાં આિે છે.
નમ્ર કયાસ્ આ્યન્મ: લાંબા સમય સુધી સિેદ કાસ્ આદશ્થને એનેલીંગની રાસાયણણક સિાઈ પ્રરરિયા તેલ, ગ્સી અને અન્ય કોઈપણ પદાર્્થને દૂર કરિા
કરીને અને પછી તેને ધીમે ઠંિંું ર્િા દેિાર્ી નિનદ્ય કાસ્ આટ્થ મેળિિા માં માટે લાગુ કરિામાં આિે છે જે યાંપત્રક સિાઈ દ્ારા દૂર કરી શાતા નર્ી.
આિે છે. આ હીટ ટરિીટમેટિ અસર અને આંચકી સામે િધુ પ્રમતકારમાં જ્ોત (ક્ડક તટસ્થ જ્ોત): નોઝ નં. બદલો પાપમાં 10 નો ઉપયોગ ર્ાય
પરરણામે છે.
છે અને કિંક તટથિ જ્ોત ગોઠિી જોઈએ. કાળજી લેિી જોઈએ કે ત્ાં
નોડ્ુિર કયાસ્ આ્યન્મ: તેને ગોળાકાર ગ્ૅિાઇટ આયન્થના (SG આટ્થ) ઓક્સિજન નો સહેજ પણ નનશાન ન હોય જે ઓક્સિિંેશન દ્ારા નબળાઈ
તરીકે પણ ઓળામાં આિે છે. તે પીગળે લા ગ્ેિં કાસ્ આયન્થમાંર્ી િે્ડિિંર નું કારણ બને.
મેગ્નેક્શયમ ઉમેરી ને મેળિિા માં આિે છે. નોડ્ુલર આદશ્થની તાણ શક્્તત ક્ફર િયાક્ડટી: કાસ્ આયન્થના િેલ્્ડિિંગ માટે 2.8 - 3.5 ટકા લસલલકન
અને પિસ્તરણ સ્ીલ જેવું જ છે જે આ આદશ્થને નરમ સામગ્ી બનાિે છે.
ધરાિતા 5 મમી કદા ગોળાકાર અર્િા ચોરસ ઊ ં ચા (સુપરત) લસલલકન
ગ્ે્ડ કયાસ્ આ્યન્મનયા ગુણિમમો: ગ્ે કાસ્ આદશ્થનો ઉપયોગ મોટા ભાગે કાસ્ આયન્થના રિર સળળયાનો ઉપયોગ ર્ાય છે. આ સળળયાએ દ્ારા
મશીનની ઘટકનો ઉત્પાદન માં ર્ાય છે. ફ્રી સગ્ેિાઇટનેયાંપત્રક ગુણધમ્થ િે્ડિિંર મેિંલ સરળતાર્ી મશીન કરી શકાય છે. (IS 1278 - 1972 મુજબ
છે. અન્ય ઘટકનો લસલલકન, સલ્ફર, મેંગેનીઝ અને િૉસ્ફરસ છે. ગ્ેિં કાસ્ S-CI 1).
આયન્થમાંર્ી સ્ીલ કરતાં ઘણી િધારે સંકુછચત શક્્તત હોય છે પરંતુ તેની પ્રવયાહ: ઓસિાઇિંને ઓળિા અને ઓક્સિિંેશન અટકાિિા માટે પ્રિાહ
નર મતા અને તાણ શક્્તત ઓછી હોય છે. સારી ગુણિત્તા નો હોિો જોઈએ.
કાબ્થન મુ્તત ગ્ૅિાઇટ સ્િરૂપમાં હોિાર્ી તે ખંરિંત બંધારણ ને રાખોિંી રંગ
આપે છે.
130
