Page 138 - R&AC - 1st Year TT Gujarati
P. 138
• વરાળ ક ેશન સ મ
બરફ ર જર શન સ મ
તે શરદ ઉ પ કરવાની સૌથી જૂની પ તઓમ ની એક છે. આજકાલ આ
ણાલીનો ઉપયોગ માછલીના જતન અને ઠંડક માટ અ ઘણા કાય મો
માટ થાય છે. આનો ુ ગેરલાભ એ છે ક તે 00C (સે ેડ) ની નીચે
ળવી શક ું નથી અને પીગ યા પછ બરફને ફર થી ભર શક ું નથી.
આઇસ ર જર શન સ મ Fig 1 મ બતાવવામ આવી છે તે એક
ઇ ુલેટ ડ ક બનેટ છે ે બરફના લો રાખવા માટ ટ થી સ જ છે.
ખોરાક આઇસ ટ ની નીચે ક બનેટની અંદર નીચે ત છે. બરફ ખા
સામ ીમ થી ગરમીને શોષી લે છે અને ખા પદાથ ને ઠંડુ કર ું પડ છે.
0
ાર 32 F ની નીચે ઠંડું તાપમાન માટ બરફનો ઉપયોગ કરવો જ ર હોય,
ાર બરફ અને મીઠાના મ ણનો ઉપયોગ કર શકાય છે.
ૂરો પાડવામ આવે છે ે ર જર ટ ડ જ યામ દબાણ હ ઠળ રાખવામ
આવે છે (200 psi).
વયંસંચા લત દબાણ રાહત વા વ સલામતીના માપદંડ તર ક ુલશે અને
નાઇટ ોજન વરાળને બહાર નીકળવા માટ પરવાનગી આપે છે, ાર દબાણ
રાહત વા વ સે ટગ કરત વધી ય છે.
ટ પર ચર સ વ સગ એ લમે કંટ ોલ બો અને લ વડ કંટ ોલ વા વ,
નોઝલમ થી લ વડ નાઇટ ોજનના વાહને નયંિ ત કર છે. તેઓ
ર જર ટ ડ જ યાની અંદર ઇ ત તાપમાન ળવી રાખે છે.
પાણીની વરાળ સ મ
તે ઠંડક પેદા કરવાની પ તઓમ ની એક છે. સામા ર તે, તેનો ઉપયોગ
ઊ ં ચા તાપમાનવાળા િવ તારોમ હવાના ઠંડક માટ થાય છે ાર અ ુક
પાણી ું બા પીભવન થાય છે ાર તે ગરમીને શોષી લે છે અને જ યાને ઠંડુ
કરવાની હોય છે. બ ધકામમ તેમ પાણીની ટ ક , લોટ વા વ, પાણીનો
પંપ, પંખા ખાસ પેડ અને ઓસીલેટ ગ મોટર છે. પાણીની ટ ક ત ળયે
આવેલી છે અને પાણી ું તર જળવાઈ રહ છે
લોટ વા વ ારા. પાણી ફરતા પંપ ારા પાણી ું પ ર મણ થાય છે. ાર
પાણીના પંપ પરની મોટર ટ ક મ થી પાણી ૂસે છે અને પેડ ઉપર છંટકાવ
ડ ાય આઈસ ર જર શન (Fig 2) કર છે ાર સ મમ પેડ ણ બાજુઓ પર ફ ટ કરવામ આવે છે. આ
સો લડ કાબ ન ડાયો ાઇડ ૂકા બરફ તર ક ઓળખાય છે. તે હ ટગને સમયે પંખો પેડમ થી ગરમ હવા ખ ચે છે અને પાણી હવામ થી ગરમી શોષી
શોષીને વરાળના ેકમ ઘનને સી ું બદલે છે અને તાપમાન -780C પર લે છે અને બા પીભવન યા ારા હવા ઠંડુ થાય છે. ઠંડ હવા ઓરડામ
ળવી રાખે છે. આ યાને સબલાઈમેશન તર ક ઓળખવામ આવે છે. સા રત થાય છે. તેઓ આ સ મને એર કૂલર અથવા ડ ઝટ કૂલર કહ
ૂકા બરફને િવિવધ કદ અને આકારમ ખોરાકના પા મ દબાવવામ આવે છે. (Fig 4)
છે. ુકા બરફ સામા ર તે ભાર અવાહક ક બનેટમ સં હત થાય છે.
વરાળ શોષણ સ મ:
તેને ુ લા હાથે ાર ય હ ડલ કરશો નહ . તે ઇ ઝ બન ું કારણ
શોષણ સ મ ક ેશન સ મથી અલગ છે. તે ય િ કને બદલે ગરમી
બનશે. હંમેશા ભાર મો પહ રો.
ઊ વાપર છે
લ વડ ગેસ ર જર શન સ મ
ર જર શન ચ ૂણ કરવા માટ જ ર પ ર તઓમ ફ રફાર કરો
આ સ મમ બનઝેર વાહ (નાઈટ ોજન) નો ઉપયોગ જ યાને ઠંડુ (Fig 5)
કરવા માટ થાય છે. આ સ મને એ પા ડ બલ ર જર ર જર શન
બા પ શોષણ ર જર શન એ ગરમી સંચા લત સ મ છે. તે ય િ ક વરાળ
સ મ પણ અથવા રાસાય ણક ર જર શન કહ વામ આવે છે.
ક ેશન સ મ ે ું જ છે. બંને સ મમ અમાર પાસે બા પીભવક
તેનો ઉપયોગ ટ ક અને અ વાહનોમ ર જર ટ ડ અથવા ર ખોરાકના
અને ક ડ સર છે. શોષણ સ મમ કો ેસરને શોષક અને જનર ટરના
પ રવહન અને સં હમ થાય છે. તે ભાર અવાહક જ યા ધરાવે છે, ે ક
સંયોજન ારા બદલવામ આવે છે. શોષક તર ક ઓળખા ું સો ુશન
તો બા પીભવન કરતી વાહ નાઇટ ોજન વહન કરતી નળ ઓથી ઘેરાયેલી
અને પંપ (સો ુશન પંપ) ારા જનર ટર. શોષકમ ું શોષક બા પીભવકમ
હોય અથવા ઠંડું કરવા માટ સીધી જ યામ વાહ નાઇટ ોજનનો છંટકાવ
નીચા દબાણને ળવી રાખીને ર જર ને નીચા તાપમાને બા પીભવન
કર ને ઠંડુ થાય છે. વાહ નાઇટ ોજન (અં ર જુઓ) એક સ લ ડરમ થી
કર શક તે માટ બા પીભવકમ રચાયેલી ર જર વરાળને ખ ચે છે.
118 CG & M : R&ACT : (NSQF - સંશો ધત 2022) - અ યાસ 1.6.28 - 38 માટ સંબં ધત સ ત
