Page 287 - Electrician - 1st year- TT - Gujarati

પાવર (Power) સંબંધિત વ્્યા્યામ માટે સસદ્ધધાંત 1.12.98
ઇલેક્ટ્રિશિ્યન (Electrician) - ટરિાન્સફોમ્મસ્મ

ટરિાન્સફોમ્મસ્મ ઉદ્ેશ્્યો: આ પાઠના અંતે તમે સક્ષમ થિો (Transformer - Principle - Classification
- EMF Equation)

ઉદ્ેશ્્યો: આ પાઠના અંતે તમે સમર્્થ હશો
• ટરિાન્સફોમ્મર સમજાવો
• બે વાઈન્્ડીીંગ ટરિાન્સફોમ્મરનું બધાંિકામ સમજાવો.

ટરિાન્સફોમ્મર કરિામાં આિેલ મોટ્ા ભાગના કરન્ટ ગૌણને જોડશે, બાંધકામ આકૃમત 1b
ટ્્રાન્સફોમ્થર એ એક સ્થિર વિદ્યુત ઉપકરણ છે જે આિત્થન અને નો ઉપર્ોગ કરિામાં આિે છે. તેને શેલ પ્રકારનયું બાંધકામ કહેિામાં આિે છે.
પાિરમાંફેરફાર કર્યા વિના વિદ્યુત ઊર્્થને એક સર્કટ્માંર્ી બીર્ સર્કટ્માં અહીં બે િાઈન્ડીંગ કેન્ન્રિત રીતે ઘાર્લ છે. ઉચ્ચ િોલ્ેજ િાઈન્ડીંગ નીચલા
થિાનાંતરરત કરે છે. િોલ્ેજ િાઈન્ડીંગ ની ટ્ોચ પર ઘા છે. લો િોલ્ેજ િાઈન્ડીંગ પછી સ્ટીલની
બલ્ક પાિર જનરેટ્ કરિા માટ્ે થ્ી-ફેઝ સિસક્રનસ જનરેટ્રનો વ્ર્ાપક નજીક સ્થિત છે. વિદ્યુત ઇન્સ્્યયુલેટ્ીંગ દૃન્્ટટ્કોણર્ી આ ગોઠિણ પ્રાધાન્યક્ષમ
ઉપર્ોગ ર્ાર્ છે. િોલ્ેજ સ્તર કે જેના પર આ પાિર ઉત્પન્ન ર્ાર્ છે તે છે. વિદ્યુત રિન્્ટટ્કોણર્ી બે બાંધકામો િચ્ચે બહયુ તફાિત નર્ી
સામાન્ય રીતે 11 kV ર્ી 22 kV ની રેન્જમાં હોર્ છે. જનરેટ્ીંગ સ્ેશનર્ી કોરો લેમમનેશન સસસલકોન સ્ટીલ શીટ્ના બનેલા હોઈ શકે છે. મોટ્ાભાગની
નોંધપાત્ર અંતરે વિદ્યુત પાિર પ્રદાન કરિાની છે. જનરેટ્ ર્ર્ેલ પાિરને સીધો લેમમનેટિટ્ગ સામગ્ીમાં અંદાજે 3% સસસલકોન અને 97% આર્ન્થ હોર્ છે.
ટ્્રાન્સમમટ્ કરિો શક્ય છે પરંતયુ આના પરરણામે અસ્િીકાર્્થ પાિર લોસ સસસલકોન સામગ્ી ચયુંબકટીર્ નયુકસાન ઘટ્ાડે છે. ખાસ કરીને, હહસ્ેરેસસસને
અને િોલ્ેજમાં ઘટ્ાડો ર્ાર્ છે. કારણે ર્તા નયુકસાનમાં ઘટ્ાડો ર્ાર્ છે. સસસલકોન સામગ્ીને બરડ બનાિે છે.

ટ્્રાન્સમમશન િોલ્ેજ 400 kV સ્તર સયુધી બદલાર્ છે. પાિર ટ્્રાન્સફોમ્થસ્થ બરડપણયું સ્ેમ્્પિપગ કામગીરીમાં સમસ્ર્ાઓનયું કારણ બને છે
દ્ારા આ શક્ય બન્યું છે. પ્રાપ્્તતના અંતે આ ઉચ્ચ િોલ્ેજ ઘટ્ાડવયું આિશ્ર્ક મોટ્ાભાગની લેમમનેટ્ેડ સામગ્ીઓ કોલ્ડ રોલ્ડ હોર્ છે અને અનાજ
છે કારણ કે આખરે તે 415V પર ત્રણ ફેઝ નો લોડ અર્િા 240V પર અર્િા આર્ન્થ સ્ફહટ્કોને રદશા આપિા માટ્ે ઘણી િખત ખાસ રીતે
સિસગલ ફેઝ લોડ પૂરો પાડિો જોઈએ. એનળીંગકરિામાં આિે છે. આ રોસિલગની રદશામાં કરન્ટને ખૂબ જ ઊ ં ચી
ટ્્રાન્સફોમ્થર પાિર સસસ્મના વિવિધ ભાગોને વિવિધ િોલ્ેજ સ્તરો પર અભેદ્યતા અને ઓછી હહસ્ેરેસસસ પ્રદાન કરે છે. ટ્્રાન્સફોમ્થર લેમમનેશન
કામ કરિાનયું શક્ય બનાિે છે સામાન્ય રીતે 50 Hz માટ્ે 0.25 ર્ી 0.27 mm ર્ડા હોર્ છે. કામગીરી
લેમમનેશનને એકબીર્ર્ી અલગ કરિા માટ્ે િાર્નશ અર્િા કાગળના
માનક સલામતી િોરણો: તાલીમાથથીઓ હોઈ િકે છેવધુ પાતળા સ્તર દ્ારા એક બાજયુ પર કોટ્ કરિામાં આિે છે.
વવગતો માટે ઇન્ટરનેિનલ ઇલેટ્રિોટેક્્નનકલ કમમિન (IEC કોઇલ પહેલાિા ઉન્ડ હોર્ છે, અને કોર રડઝાઇન એિી હોિી જોઇએ
- 60076-1) મધાં ટરિાન્સફોમ્મર સાથે સંબંધિત માનક સલામતી કે તે કોઇલને કોર પર મૂકિાની પરિાનગી આપે. અલબત્ત, કોર પછી
િોરણોનો સંદર્્મ લેવાની સૂચના
ઓછામાં ઓછા બે વિભાગોમાં બનાિિો આિશ્ર્ક છે. આકૃમત 1a ના કોર-
બાંધકામ: આર્ન્થ કોર બાંધકામ મૂળભૂત રીતે બે પ્રકારના હોર્ છે. આકૃમત ટ્ાઈપ ટ્્રાન્સફોમ્થર માટ્ેના લેમમનેશન (L અને L) આકારના લેમમનેશનર્ી
1a મયુખ્ય પ્રકારનયું ટ્્રાન્સફોમ્થર બતાિે છે. તેમાં બે અલગ કોઇલ હોર્ છે, જે બનેલા હોઈ શકે છે, જેમ કે આકૃમત 2a માં બતાવ્ર્ા પ્રમાણે. શેલ પ્રકારના
લંબચોરસ કોરના બે વિરોધી પગમાંર્ી દરેક પર એક હોર્ છે. ટ્્રાન્સફોમ્થર માટ્ેનો મયુખ્ય ભાગ સામાન્ય રીતે E અને I આકારના લેમમનેશન
(આકૃમત 2b) ર્ી બનેલો હોર્ છે.
Fig 2

સામાન્ય રીતે, આ ઇચ્છનીર્ રડઝાઇન નર્ી. તેનો ગેરલાભ એ તેની સાર્ે
સંકળાર્ેલા મોટ્ા સલકેજ પ્રિાહો છે. મોટ્ા સલકેજ પ્રિાહો નબળા િોલ્ેજ
નનર્મનનયું કારણ બને છે. તેર્ી, એ સયુનનસચિત કરિા માટ્ે કે પ્રાર્મમક દ્ારા સેટ્

267