Page 97 - Welder - TT - Punjabi

CG & M ਅਸਿਆਿ ਲਈ ਿੰ ਬੰ ਸਿਤ ਸਿਿਾਂਤ 1.3.39
ਵੈਲਡਰ (Welder) - ਿਟੀਲ ਦੀ ਵੈਲਡੇਸਬਲਟੀ (SMAW, I & T)

ਚਾਪ ਵੈਲਸਡੰ ਗ ਨੁਕਿ ਦੇ ਕਾਰਨ ਅਤੇ ਉਪਚਾਰ (Arc welding defects causes and remedies)

ਉਦੇਸ਼ : ਇਸ ਪਾਠ ਦੇ ਅੰਤ ਜਵੱਚ ਤੁਸੀਂ ਯੋਗ ਹੋਵੋਗੇ।
• ਚਾਪ ਵੇਲਸਡੰ ਗ ਸਵੱ ਚ ਵੱ ਖ-ਵੱ ਖ ਵੇਲਡ ਨੁਕਿਾਂ ਨੂੰ ਨਾਮ ਸਦਓ
• ਨੁਕਿ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰੋ ਅਤੇ ਵੇਲਡ ਜੋੜਾਂ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰੋ
• ਬਾਹਰੀ ਅਤੇ ਅੰ ਦਰੂਨੀ ਨੁਕਿ ਸਵਚਕਾਰ ਿਰਕ ਦੱ ਿੋ।

ਜਾਣ-ਪਛਾਣ: ਇੱਕ ਵੇਲਡ ਿੋੜਾ ਦੀ ਤਾਕਤ ਬੇਸ ਮੈਟਲ ਦੀ ਤਾਕਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਿਾਂ ਬਰਾਬਰ ਉਹ ਨੁਕਸ, ਿੋ ਵੇਲਡ ਬੀਡ ਦੇ ਅੰਦਰ ਿਾਂ ਬੇਸ ਮੈਟਲ ਸਤਹ ਦੇ ਅੰਦਰ ਲੁਕੇ ਹੁੰਦੇ
ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਿੇਕਰ ਵੇਲਡ ਵਾਲੇ ਿੋੜਾ ਜਵੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਨੁਕਸ ਹੈ, ਤਾਂ ਿੋੜਾ ਬੇਸ ਹਨ ਅਤੇ ਜਿਨ੍ਹ ਾਂ ਨੂੰ ਨੰ ਗੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਿਾਂ ਲੈਂਸ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਦੇਜਖਆ ਿਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਨੂੰ
ਮੈਟਲ ਨਾਲੋਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਿਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਵੀਕਾਰਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅੰਦਰੂਨੀ ਨੁਕਸ ਜਕਹਾ ਿਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਲਈ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਿਾਂ ਵਧੀਆ ਵੇਲਡ ਜਵੱਚ ਇੱਕਸਾਰ ਤਰੰਗੀ ਹੋਈ ਸਤਹ ਕੁਝ ਵੇਲਡ ਨੁਕਸ ਬਾਹਰੀ ਨੁਕਸ ਹਨ, ਕੁਝ ਅੰਦਰੂਨੀ ਨੁਕਸ ਹਨ ਅਤੇ ਕੁਝ ਨੁਕਸ
ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਜਕ ਕੰਟੋਰ, ਬੀਡ ਦੀ ਚੌੜਾਾਈ, ਚੰਗੀ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਅਤੇ ਨੁਕਸ ਜਿਵੇਂ ਜਕ ਦਰਾੜਾ, ਬਲੋ ਹੋਲ ਅਤੇ ਪੋਰੋਜਸਟੀ, ਸਲੈਗ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ, ਜਫਲਟ ਿੋੜਾਾਂ
ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜਵੱਚ ਿੜਾ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੀ ਘਾਟ, ਆਜਦ ਬਾਹਰੀ ਅਤੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਨੁਕਸ ਦੇ ਰੂਪ ਜਵੱਚ

ਇੱ ਕ ਵੇਲਡ ਨੁਕਿ/ਨੁਕਿ ਦੀ ਪਸਰਿਾਸ਼ਾ: ਇੱਕ ਨੁਕਸ ਿਾਂ ਨੁਕਸ ਉਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਹੋਣਗੀਆਂ।
ਿੋ ਮੁਕੰਮਲ ਿੋੜਾ ਨੂੰ ਲੋੜਾੀਂਦੇ ਭਾਰ ਨੂੰ ਸਜਹਣ ਿਾਂ ਚੁੱਕਣ ਦੀ ਆਜਗਆ ਨਹੀਂ ਜਦੰਦਾ। ਬਾਹਰੀ ਨੁਕਿ
ਵੇਲਡ ਨੁਕਿ/ਨੁਕਿ ਦੇ ਪ੍ਰਾਿਾਵ: Always A Defective Welded Joint ਦੇ ਹੇਠ 1 ਅੰਡਰਕੱਟ
ਜਲਖੇ ਬੁਰੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੋਣਗੇ।
2 ਚੀਰ
- ਬੇਸ ਮੈਟਲ ਦੀ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਮੋਟਾਈ ਘਟਾਈ ਿਾਂਦੀ ਹੈ।
3 ਬਲੋ ਹੋਲ ਅਤੇ ਪੋਰੋਜਸਟੀ
- ਵੇਲਡ ਦੀ ਤਾਕਤ ਘੱਟ ਿਾਂਦੀ ਹੈ
4 ਸਲੈਗ ਸੰਜਮਲਨ
- ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਗਲੇ ਦੀ ਮੋਟਾਈ ਘਟਾਈ ਿਾਂਦੀ ਹੈ
5 ਜਕਨਾਰੇ ਦੀ ਪਲੇਟ ਜਪਘਲ ਗਈ
- ਲੋਡ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਿੋੜਾ ਟੁੱਟ ਿਾਵੇਗਾ, ਹਾਦਸੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣੇਗਾ।
6 ਬਹੁਤ ਜਜ਼ਆਦਾ ਕਨਵੈਕਸੀਟੀ/ਓਵਰਸਾਈਜ਼ਡ ਵੇਲਡ/ਬਹੁਤ ਜਜ਼ਆਦਾ
- ਬੇਸ ਮੈਟਲ ਦੇ ਗੁਣ ਬਦਲ ਿਾਣਗੇ। ਮਜ਼ਬੂਤੀ
- ਹੋਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਡਾਂ ਦੀ ਲੋੜਾ ਹੈ ਿੋ ਵੈਲਜਡੰਗ ਦੀ ਲਾਗਤ ਨੂੰ ਵੀ ਵਧਾਏਗਾ। - ਜਕਰਤ 7 ਬਹੁਤ ਜਜ਼ਆਦਾ ਕੰਕੈਜਵਟੀ/ਨਾਕਾਫ਼ੀ ਗਲੇ ਦੀ ਮੋਟਾਈ/ਨਾਕਾਫ਼ੀ ਭਰਨਾ
ਅਤੇ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਬਰਬਾਦੀ.
8 ਅਧੂਰਾ ਿੜਾ੍ਹ ਦਾ ਪ੍ਰਵੇਸ਼/ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੀ ਘਾਟ
- ਵੇਲਡ ਦੀ ਜਦੱਖ ਮਾੜਾੀ ਹੋਵੇਗੀ।
9 ਬਹੁਤ ਜਜ਼ਆਦਾ ਿੜਾ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਵੇਸ਼
ਜਕਉਂਜਕ ਵੈਲਡ ਦੇ ਨੁਕਸ ਿੋੜਾਾਂ ‘ਤੇ ਮਾੜਾੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੇਣਗੇ, ਨੁਕਸ ਤੋਂ ਬਚਣ/ਰੋਕਣ ਲਈ
10 ਓਵਰਲੈਪ
ਵੈਲਜਡੰਗ ਤੋਂ ਪਜਹਲਾਂ ਅਤੇ ਦੌਰਾਨ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਹੀ ਦੇਖਭਾਲ ਅਤੇ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਿਾਣੀ
11 ਬੇਮੇਲ
ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਿੇਕਰ ਨੁਕਸ ਪਜਹਲਾਂ ਹੀ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਤਾਂ ਵੈਲਜਡੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨੁਕਸ
12 ਅਸਮਾਨ/ਅਜਨਯਜਮਤ ਬੀਡ ਦੀ ਜਦੱਖ
ਨੂੰ ਠੀਕ/ਸੁਧਾਰਨ ਲਈ ਉਜਚਤ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਿਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
13 ਜਛੱਟੇ
ਵੇਲਡ ਨੁਕਸ ਤੋਂ ਬਚਣ/ਰੋਕਣ ਅਤੇ ਠੀਕ/ਸੁਧਾਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਕਾਰਵਾਈ/
ਅੰ ਦਰੂਨੀ ਨੁਕਿ
ਉਪਯੋਗ ਨੂੰ ਉਪਾਅ ਵੀ ਜਕਹਾ ਿਾਂਦਾ ਹੈ।
1 ਚੀਰ
ਇਸ ਲਈ ਕੁਝ ਉਪਚਾਰ ਇੱਕ ਵੇਲਡ ਨੁਕਸ ਤੋਂ ਬਚਣ/ਰੋਕਣ ਜਵੱਚ ਮਦਦ ਕਰ
ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕੁਝ ਉਪਚਾਰ ਇੱਕ ਵੇਲਡ ਨੁਕਸ ਨੂੰ ਠੀਕ/ਸੁਧਾਰਣ ਜਵੱਚ ਮਦਦ 2 ਬਲੋ ਹੋਲ ਅਤੇ ਪੋਰੋਜਸਟੀ
ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਿੋ ਪਜਹਲਾਂ ਹੀ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। 3 ਸਲੈਗ ਸੰਜਮਲਨ
ਵੇਲਡ ਨੁਕਸ ਨੂੰ ਦੋ ਜਸਜਰਆਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਮੰਜਨਆ ਿਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। 4 ਜਫਊਜ਼ਨ ਦੀ ਕਮੀ

- ਬਾਹਰੀ ਨੁਕਸ 5 ਿੜਾ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੀ ਘਾਟ
- ਅੰਦਰੂਨੀ ਨੁਕਸ 6 ਅੰਦਰੂਨੀ ਤਣਾਅ ਿਾਂ ਤਾਲਾਬੰਦ ਤਣਾਅ ਿਾਂ ਰੋਜਕਆ ਿੋੜਾ।
ਜਿਹੜਾੇ ਨੁਕਸ ਨੰ ਗੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਿਾਂ ਵੈਲਡ ਬੈੱਡ ਦੇ ਉਪਰਲੇ ਪਾਸੇ, ਿਾਂ ਬੇਸ ਮੈਟਲ ਚਾਪ ਵੈਲਸਡੰ ਗ ਸਵੱ ਚ ਨੁਕਿ - ਪਸਰਿਾਸ਼ਾ, ਕਾਰਨ ਅਤੇ ਉਪਚਾਰ
ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਿਾਂ ਿੋੜਾ ਦੇ ਿੜਾ੍ਹ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਲੈਂਜ਼ ਨਾਲ ਦੇਖੇ ਿਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹ ਾਂ ਨੂੰ
ਇੱਕ ਧੁਨੀ ਿਾਂ ਚੰਗੀ ਵੇਲਡ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਇੱਕਸਾਰ ਰੂਪ ਜਵੱਚ ਜਰਪਲਡ ਹੋਵੇਗੀ, ਇੱਥੋਂ
ਬਾਹਰੀ ਨੁਕਸ ਜਕਹਾ ਿਾਂਦਾ ਹੈ।
ਤੱਕ ਜਕ ਕੰਟੋਰ, ਬੀਡ ਦੀ ਚੌੜਾਾਈ, ਚੰਗੀ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਅਤੇ ਕੋਈ ਨੁਕਸ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ।

75