Page 47 - Welder - TT - Punjabi
P. 47
(CG & M) ਅਭਿਆਸ ਲਈ ਸੰ ਬੰ ਭਿਤ ਭਸਿਾਂਤ 1.1.13
ਵੈਲਡਰ (Welder) - ਇੰ ਡਕਸ਼ਨ ਟ੍੍ਰਰੇਭਨੰ ਗ ਅਤਰੇ ਵੈਲਭਡੰ ਗ ਪ੍੍ਰਭਕਭਰਆ
ਆਰਕ ਵੈਲਭਡੰ ਗ ਅਤਰੇ ਸੰ ਬੰ ਭਿਤ ਇਲੈਕਟ੍੍ਰੀਕਲ ਭਨਯਮਾਂ ਅਤਰੇ ਪ੍ਭਰਿਾਸ਼ਾਵਾਂ ‹ਤਰੇ ਲਾਗੂ ਬੁਭਨਆਦੀ ਭਬਜਲੀ (Basic
electricity applicable to arc welding & related electrical terms & definitions)
ਉਦਰੇਸ਼ : ਇਸ ਪਾਠ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਯੋਗ ਹੋਿੋਗੇ
• ਸਿਾਰਨ ਭਬਜਲਈ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਭਰਿਾਭਸ਼ਤ ਕਰੋ
• ਭਬਜਲਈ ਕਰੰ ਟ੍, ਦਬਾਅ ਅਤਰੇ ਪ੍੍ਰਤੀਰੋਿ ਭਵਚਕਾਰ ਅੰ ਤਰ ਦੱ ਸੋ।
ਵਬਜਲੀ ਇੱਕ ਵਕਸਮ ਦੀ ਅਵਦੱਖ ਊਰਜਾ ਹੈ ਜੋ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹੈ ਵਜਿੇਂ ਵਕ:
- ਦੀਿੇ ਜਗਾਉਣਾ
- ਪੱਖੇ, ਮੋਟਰਾਂ, ਮਸ਼ੀਨਾਾਂ ਆਵਦ ਦਾ ਚੱਲਣਾ।
- ਗਰਮੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾਾ.
- ਇੱਕ ਚਾਪ ਬਣਾ ਕੇ
- ਸਮੱਗਰੀ ਦੇ ਵਬਜਲੀ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਦੁਆਰਾ
ਭਬਜਲੀ ਨਾਲ ਖਰੇਡਣਾ ਖਤਰਨਾਕ ਹੈ।
ਭਬਜਲੀ ਦਾ ਕਰੰ ਟ੍: ਗਤੀਸ਼ੀਲ ਇਲੈਕਟ੍ਰੌਨਾਾਂ ਨਾੂੰ ਕਰੰਟ ਵਕਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਲੈਕਟ੍ਰੌਨਾਾਂ
ਦੇ ਿਹਾਅ ਦੀ ਦਰ ਨਾੂੰ ਐ ਂ ਪੀਅਰ (A) ਵਿੱਚ ਮਾਵਪਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਾਪਣ ਿਾਲੇ ਯੰਤਰ
ਨਾੂੰ ਐ ਂ ਪੀਅਰ ਮੀਟਰ, ਜਾਂ ਐਮਮੀਟਰ ਵਕਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਲੈਕਭਟ੍੍ਰਕ ਪ੍੍ਰੈਸ਼ਰ/ਵੋਲਟ੍ਰੇਜ: ਇਹ ਉਹ ਦਬਾਅ ਹੈ ਜੋ ਵਬਜਲੀ ਦੇ ਕਰੰਟ ਨਾੂੰ ਿਵਹਣ
ਲਈ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸਨਾੂੰ ਿੋਲਟੇਜ ਜਾਂ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਮੋਵਟਿ ਫੋਰਸ (emf) ਵਕਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਮਾਪਣ
ਿਾਲੀ ਇਕਾਈ ਿੋਲਟ(V) ਹੈ। ਮਾਪਣ ਿਾਲੇ ਯੰਤਰ ਨਾੂੰ ਿੋਲਟਮੀਟਰ ਵਕਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਲੈਕਭਟ੍੍ਰਕ ਪ੍੍ਰਤੀਰੋਿ: ਇਹ ਵਕਸੇ ਪਦਾਰਥ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਹੈ ਜੋ ਉਸ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰ ਘਣ ਇਲੈਕਭਟ੍੍ਰਕ ਸਰਕਟ੍: ਇਹ ਆਪਣੇ ਿਹਾਅ ਦੌਰਾਨਾ ਇਲੈਕਵਟ੍ਰਕ ਕਰੰਟ ਦੁਆਰਾ
ਿਾਲੇ ਵਬਜਲੀ ਦੇ ਪ੍ਰਿਾਹ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਵਲਆ ਵਗਆ ਮਾਰਗ ਹੈ। ਹਰ ਇਲੈਕਵਟ੍ਰਕ ਸਰਕਟ ਵਿੱਚ ਕਰੰਟ, ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਅਤੇ
ਇਸ ਦੀ ਮਾਪਣ ਿਾਲੀ ਇਕਾਈ ਓਮ ਹੈ ਅਤੇ ਮਾਪਣ ਿਾਲਾ ਯੰਤਰ ਓਮਮੀਟਰ ਜਾਂ ਿੋਲਟੇਜ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨਾ।
ਮੇਗਰ ਹੈ।
ਸਰਕਟ ਦੀਆਂ ਬੁਵਨਾਆਦੀ ਵਕਸਮਾਂ ਹਨਾ:
- ਹੇਠਾਂ ਵਦੱਤੇ ਅਨਾੁਸਾਰ ਇੱਕ ਧਾਤ ਦੇ ਬਦਲਾਅ ਦਾ ਵਿਰੋਧ:
- ਸੀਰੀਜ਼ ਸਰਕਟ
- ਜੇਕਰ ਲੰ ਬਾਈ ਵਜ਼ਆਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਵਿਰੋਧ ਿੀ ਵਜ਼ਆਦਾ ਹੋਿੇਗਾ।
- ਸਮਾਨਾਾਂਤਰ ਸਰਕਟ
- ਜੇਕਰ ਵਿਆਸ ਵਜ਼ਆਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਵਿਰੋਧ ਘੱਟ ਹੋਿੇਗਾ।
ਸੀਰੀਜ਼ ਸਰਕਟ੍: ਇੱਕ ਸਰਕਟ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਇੱਕ ਲੜੀ ਦੇ ਅੰਤ-ਤੋਂ-ਅੰਤ ਵਿੱਚ
- ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਪ੍ਰਵਕਰਤੀ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਵਿਰੋਧ ਿਧੇਗਾ ਜਾਂ ਘਟੇਗਾ।
ਜੁੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨਾ ਜੋ ਕੇਿਲ ਇੱਕ ਮਾਰਗ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਵਜਸ ਵਿੱਚ ਕਰੰਟ ਿਵਹੰਦਾ ਹੈ।
ਕੰ ਡਕਟ੍ਰ: ਉਹ ਪਦਾਰਥ ਵਜਨਾ੍ਹਾ ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਵਬਜਲੀ ਲੰ ਘਦੀ ਹੈ ਉਨਾ੍ਹਾ ਾਂ ਨਾੂੰ ਕੰਡਕਟਰ ਵਕਹਾ
ਸਮਾਨਾਂਤਰ ਸਰਕਟ੍: ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਸ਼ਕਤੀ ਸਰੋਤ ਨਾਾਲ ਜੁੜੇ ਵਸਵਰਆਂ ਦੇ ਨਾਾਲ ਇੱਕ
ਜਾਂਦਾ ਹੈ। (Fig 1)
ਦੂਜੇ ਦੇ ਨਾਾਲ-ਨਾਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨਾ।
ਤਾਂਬਾ, ਐਲੂਮੀਨਾੀਅਮ, ਸਟੀਲ, ਕਾਰਬਨਾ, ਆਵਦ, ਸੰਚਾਲਕਾਂ ਦੀਆਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ
ਅਲਟ੍ਰਨੇ ਭਟ੍ੰ ਗ ਕਰੰ ਟ੍ (AC): ਇਲੈਕਵਟ੍ਰਕ ਕਰੰਟ ਜੋ ਪ੍ਰਤੀ ਸਵਕੰਟ ਦੀ ਇੱਕ
ਹਨਾ। ਇਹਨਾਾਂ ਸਮੱਗਰੀਆਂ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਘੱਟ ਹੈ.
ਵਨਾਸ਼ਵਚਤ ਸੰਵਖਆ ‹ਤੇ ਆਪਣੇ ਿਹਾਅ ਅਤੇ ਤੀਬਰਤਾ ਦੀ ਵਦਸ਼ਾ ਨਾੂੰ ਬਦਲਦਾ ਹੈ, ਨਾੂੰ
ਇੰ ਸੂਲਰੇਟ੍ਰ: ਉਹ ਪਦਾਰਥ ਵਜਨਾ੍ਹਾ ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਵਬਜਲੀ ਨਾਹੀਂ ਲੰ ਘਦੀ, ਨਾੂੰ ਇੰਸੂਲੇਟਰ ਵਕਹਾ
ਅਲਟਰਨਾੇ ਵਟੰਗ ਕਰੰਟ ਵਕਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਜਿੇਂ ਵਕ 50 ਚੱਕਰਾਂ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਵਕ
ਜਾਂਦਾ ਹੈ। (Fig 2)
ਇਹ ਪ੍ਰਤੀ ਸਵਕੰਟ 50 ਿਾਰ ਆਪਣੀ ਵਦਸ਼ਾ ਬਦਲਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਤਬਦੀਲੀ ਦੀ ਦਰ
ਗਲਾਸ, ਮੀਕਾ, ਰਬੜ। ਬੇਕੇਲਾਈਟ, ਪਲਾਸਵਟਕ ਦੀ ਸੁੱਕੀ ਲੱ ਕੜ, ਸੁੱਕੀ ਕਪਾਹ, ਨਾੂੰ ਬਾਰੰਬਾਰਤਾ ਯਾਨਾੀ ਹਰਟਜ਼ (Hz) ਵਕਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। (Fig 3)
ਪੋਰਵਸਲੇਨਾ ਅਤੇ ਿਾਰਵਨਾਸ਼ ਇੰਸੂਲੇਟਰਾਂ ਦੀਆਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਹਨਾ। ਇਹਨਾਾਂ ਸਮੱਗਰੀਆਂ
ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਉੱਚ ਹੈ.
25
