Page 192 - Electrician - 1st Year - TT - Punjabi
P. 192

ਵਿੱਚ ਇਹ ਿੋਲਟੇਜ ਡ੍ਰੌਪ ਵਿਆ੍ੀ ਸਪਲਾਈ ਿੋਲਟੇਜ ਦੇ 3 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਿੱਧ
                                                                                 Length of   Actual current
       ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਜਦੋਂ ਖਪਤਕਾ੍ ਸਪਲਾਈ ਵਿੰਦੂ ਅਤੇ ਇੰਸਟਾਲੇਸ਼ਨ ਦੇ ਵਕਸੇ   Voltage   the cable  x   of the load
                                                                           =
       ਿੀ ਵਿੰਦੂ ਦੇ ਵਿਚਕਾ੍ ਿਾਪੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕੰਡਕਟ੍ ਸੇਿਾ ਦੀਆਂ ਆਿ ਸਵਥਤੀਆਂ   drop  Metre length of   Rated current
                                                                              the cable per one   x     }
       ਵਿੱਚ ਿੱਧ ਤੋਂ ਿੱਧ ਕ੍ੰਟ ਲੈ ੍ਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।                                    volt drop     of the cable

       ਅਲਿੀਨੀਅਿ ਕੇਿਲ ਲਈ ਟੇਿਲ 3 ਅਤੇ 4 ਅਤੇ ਕਾਪ੍ ਕੇਿਲ ਲਈ 5 ਿੱਖ-ਿੱਖ                   XY
                                                                   =
       ਕੇਿਲਾਂ ਲਈ ਿੋਲਟੇਜ ਡ੍ਰੌਪ ਅਤੇ ਕੇਿਲ ਦੀ ਲੰਿਾਈ ਦੇ ਵਿਚਕਾ੍ ਸਿੰਧ ਦੱਸਦੇ   Metre length of   Rated current
                                                                      the cable per one   x     }
       ਹਨ।  ਜੇਕ੍  ਕੇਿਲ  ਵਿੱਚ  ਪਾਈ  ਗਈ  ਿੋਲਟੇਜ  ਡ੍ਰੌਪ  3%  ਿੋਲਟੇਜ  ਡ੍ਰੌਪ  ਦੀ   volt drop  of the cable
       ਵਨ੍ਧਾ੍ਤ ਸੀਿਾ ਤੋਂ ਿੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਟੈਕਨੀਸ਼ੀਅਨ ਨੂੰ ਸੀਿਾ ਦੇ ਅੰਦ੍ ਿੋਲਟੇਜ   3-ਪੜਾਅ ਸ੍ਕਟ
       ਦੀ ਵਗ੍ਾਿਟ ਨੂੰ ਿਣਾਈ ੍ੱਖਣ ਲਈ ਅਗਲੀ ਿੱਡੀ ਸਾਈਜ਼ ਿਾਲੀ ਕੇਿਲ ਦੀ ਚੋਣ
       ਕ੍ਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ।                                       ਿੋਲਟੇਜ ਡ੍ਾਪ = 1.73 x I R = 3 √ IR
       ਜੇਕ੍ ਸ੍ਕਟ ਵਿੱਚ ਿੋਲਟੇਜ ਦੀ ਵਗ੍ਾਿਟ ਤੋਂ ਿਚਣ ਲਈ ਕੇਿਲ ਦਾ ਆਕਾ੍   ਵਜੱਥੇ ਿੈਂ ਲਾਈਨ ਕ੍ੰਟ ਹਾਂ
       ਿਧਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕੇਿਲ ਦੀ ੍ੇਵਟੰਗ ਉਹ ਕ੍ੰਟ ਹੋਿੇਗੀ ਜੋ ਸ੍ਕਟ ਨੂੰ ਚੁੱਕਣ   R ਕੇਿਲ ਇੱਕ ਕੋ੍ ਦਾ ਵਿ੍ੋਧ ਹੈ।
       ਲਈ ਵਤਆ੍ ਕੀਤਾ ਵਗਆ ਹੈ। ਹ੍ੇਕ ਸ੍ਕਟ ਜਾਂ ਸਿ-ਸ੍ਕਟ ਵਿੱਚ ਵਫਊਜ਼ ਨੂੰ
       ਲੋਡ ਜਾਂ ਕੇਿਲ ੍ੇਵਟੰਗ ਨਾਲ ਿੇਲ ਕ੍ਨ ਲਈ ਚੁਵਣਆ ਜਾਿੇਗਾ, ਜੋ ਿੀ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ   ਉਪ੍ੋਕਤ ਨੁਕਵਤਆਂ ਦੀ ਵਿਆਵਖਆ ਹੇਠ ਵਲਖੀਆਂ ਉਦਾਹ੍ਣਾਂ ਦੁਆ੍ਾ ਕੀਤੀ
       ਹੋਿੇ, ਲੋੜੀਂਦੀ ਸੁ੍ੱਵਖਆ (BIS 732) ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਿਣਾਉਣ ਲਈ।  ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
                                                            ਉਦਾਹ੍ਨ 1
       ਖਪਤਕਾ੍ਾਂ ਨੂੰ ਸਪਲਾਈ ਦੀ ਵੋਲਟੇਜ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ
                                                            ਇੱਕ ਗੈਸਟ ਹਾਊਸ ਸਥਾਪਨਾ ਵਿੱਚ ਵਨਿਨਵਲਖਤ ਲੋਡ ਵਤੰਨ ਪੜਾਅ 415 V
       ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ IE ਵਨਯਿ ਨੰ. 54 ਦੇ ਅਨੁਸਾ੍, ਖਪਤਕਾ੍ ਨੂੰ ਸਪਲਾਈ ਸ਼ੁ੍ੂ ਕ੍ਨ ਸਿੇਂ
       ਿੋਲਟੇਜ ਘੱਟ ਜਾਂ ਿੱਧਿ ਿੋਲਟੇਜ ਦੇ ਿਾਿਲੇ ਵਿੱਚ ਘੋਵਸ਼ਤ ਿੋਲਟੇਜ ਤੋਂ 5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ   ਸਪਲਾਈ ਨਾਲ ਵਨਊਟ੍ਲ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਇੰਸਟਾਲੇਸ਼ਨ ਲਈ ਕੇਿਲ
       ਜਾਂ 12 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਿੱਧ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਉੱਚ ਜਾਂ ਿਾਧੂ ਉੱਚ ਿੋਲਟੇਜ ਦੇ   ਦਾ ਸਹੀ ਆਕਾ੍ ਚੁਣੋ।
       ਿਾਿਲੇ ਵਿੱਚ (ਵਚੱਤ੍ 1)।                                1  ਲਾਈਵਟੰਗ - ਟੰਗਸਟਨ ਲਾਈਵਟੰਗ ਦੇ 3 ਸ੍ਕਟ ਕੁੱਲ 2860 ਿਾਟਸ
       ਇਸ ਪੜਾਅ ‘ਤੇ ਇਹ ਯਾਦ ੍ੱਖਣਾ ਵਿਹਤ੍ ਹੈ ਵਕ ਜਦੋਂ ਕ੍ੰਟ ਇੱਕ ਕੰਡਕਟ੍   2  ਪਾਿ੍ 3 x 30A ਵ੍ੰਗ ਸ੍ਕਟਾਂ ਤੋਂ 16A ਸਾਕਟ ਆਊਟਲੇਟਸ ਲਈ
       ਦੁਆ੍ਾ ਿਵਹੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕੰਡਕਟ੍ ਦੁਆ੍ਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਪ੍ਰਤੀ੍ੋਧ ਗ੍ਿੀ   ਇੱਕ 1 x 7 ਵਕਲੋਿਾਟ ਿਾਟ੍ ਹੀਟ੍ (ਤੁ੍ੰਤ)
       ਪੈਦਾ ਕ੍ਦੀ ਹੈ। ਤਾਪ ਵਿੱਚ ਿਾਧਾ ਕੇਿਲ ਪ੍ਰਤੀ੍ੋਧ ਦੇ ਅਨੁਪਾਤੀ ਹੈ ਜੋ ਿਦਲੇ ਵਿੱਚ
       ਕੇਿਲ ਦੇ ਕ੍ਾਸ ਸੈਕਸ਼ਨਲ ਖੇਤ੍ ‘ਤੇ ਵਨ੍ਭ੍ ਕ੍ਦਾ ਹੈ। ਵਕਉਂਵਕ ਓਿ੍ਹੀਵਟੰਗ   b 2 x 3 KW ਇਿ੍ਸ਼ਨ ਹੀਟ੍ (ਥ੍ਿੋਸਟੈਵਟਕ ਤੌ੍ ‘ਤੇ ਵਨਯੰਤਵ੍ਤ)
       ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ ਹੋਣ ਤੋਂ ੍ੋਕਣ ਲਈ ਇਨਸੂਲੇਸ਼ਨ, ਕੰਡਕਟ੍ ਦਾ   c ਖਾਣਾ ਿਣਾਉਣ ਦੇ ਉਪਕ੍ਨ: 1 x 3 ਵਕਲੋਿਾਟ ਕੂਕ੍
       ਆਕਾ੍ ਢੁਕਿਾਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
                                                            1 x 10.7 ਵਕਲੋਿਾਟ ਕੂਕ੍
       ਕੇਿਲ ਦੇ ਆਕਾ੍ ਦੀ ਚੋਣ ਕ੍ਦੇ ਸਿੇਂ, ਿੋਲਟੇਜ ਡ੍ਰੌਪ ਵਕਸੇ ਹੋ੍ ਿਾਪਦੰਡ ਨਾਲੋਂ   ਹ੍ੇਕ  ਸ੍ਕਟ  ਵਿੱਚ  ਐਂਪੀਅ੍ਾਂ  ਵਿੱਚ  ਿੌਜੂਦਾ  ਿੰਗ  ਦੀ  ਗਣਨਾ  ਸਾ੍ਣੀ  1  ਦਾ
       ਿਧੇ੍ੇ ਗੰਭੀ੍ ਸੀਿਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਇਹ ਸਲਾਹ ਵਦੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਵਕ ਕੇਿਲ ਦਾ   ਹਿਾਲਾ ਦੇ ਕੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਵਿਵਭੰਨਤਾ ਕਾ੍ਕ ਨੂੰ ਵਧਆਨ ਵਿੱਚ ੍ੱਖਦੇ ਹੋਏ
       ਆਕਾ੍ ਕੇਿਲ ਅਨੁਿਤੀਯੋਗ ਿੋਲਟੇਜ ਡ੍ਾਪ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਤੋਂ ਿਾਅਦ ਹੀ   ਿ੍ਤਿਾਨ ਦੀ ਗਣਨਾ ਕ੍ੋ।
       ਚੁਵਣਆ ਜਾਿੇ। ਿਹੁਤ ਵਜ਼ਆਦਾ ਿੋਲਟੇਜ ਡ੍ਰੌਪ ਹੀਵਟੰਗ ਉਪਕ੍ਣਾਂ, ਲਾਈਟਾਂ ਅਤੇ
       ਇਲੈਕਵਟ੍ਰਕ ਿੋਟ੍ਾਂ ਦੀ ਕਾ੍ਗੁਜ਼ਾ੍ੀ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜਦਾ ਹੈ।       ਘੋਵਸ਼ਤ ਿੋਲਟੇਜ ਨੂੰ 240 ਿੋਲਟ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸ੍ਕਟ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਿੀ ਦੌੜ ਦੀ
                                                            ਲੰਿਾਈ  ਨੂੰ  50  ਿੀਟ੍  ਿੰਨ  ਕੇ  3%  ਦੀ  ਦ੍  ਨਾਲ  ਿਨਜ਼ੂ੍ੀਯੋਗ  ਿੋਲਟੇਜ  ਦੀ
       ਵੋਲਟੇਜ ਡ੍ਾਪ ਦੀ ਗਣਨਾ
                                                            ਵਗ੍ਾਿਟ
       ਡੀਸੀ ਅਤੇ ਭਸੰਗਲ-ਫੇਜ਼ ਏਸੀ ਦੋ-ਤਾ੍ ਸ੍ਕਟਾਂ ਭਵੱਿ                     3 x 240
                                                                    =      =7 .2 Volts
                                                                       100
       ਿੋਲਟੇਜ ਡ੍ਰੌਪ = ਿੌਜੂਦਾ x ਕੇਿਲਾਂ ਦਾ ਕੁੱਲ ਵਿ੍ੋਧ
       = 2 ਅਤੇ                                                 ਜੇਕ੍ ਿੁਣੇ ਗਏ ਕੰਡਕਟ੍ ਦਾ ਆਕਾ੍ 35.0 sq.mm ੍ੈ ਜੋ 69
                                                               amps ਲੈ ਸਕਦਾ ੍ੈ, 69 ਐਂਪੀਅ੍ ੍ੇਭਟੰਗ ‘ਤੇ ਵੋਲਟੇਜ ਡ੍ਰੌਪ ੍੍
       ਵਜੱਥੇ ਿੈਂ ਿ੍ਤਿਾਨ ਹਾਂ ਅਤੇ
                                                               7.2 ਮੀਟ੍ ਕੇਬਲ ੍ਨ ਲਈ 1 ਵੋਲਟ ੍ੋਵੇਗੀ।
        R ਕੇਿਲ ਇੱਕ ਕੰਡਕਟ੍ ਦਾ ਵਿ੍ੋਧ ਹੈ
                                                            50  ਿੀਟ੍  ਕੇਿਲ  ਲਈ  69  amps  ਿੌਜੂਦਾ  ੍ੇਵਟੰਗ  =  50  /  7.2  ਿੋਲਟ  ‘ਤੇ
       ਵਜੱਥੇ ਵਕਤੇ ਿੀ ਿੋਲਟੇਜ ਡ੍ਰੌਪ ਕੇਿਲ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਿੀਟ੍ ੍ਨ ‘ਤੇ 1 ਿੋਲਟ ਡ੍ਰੌਪ ਦੇ   ਿੋਲਟੇਜ ਡ੍ਾਪ ਚਲਾਓ। 65 amps ਲਈ ਿੋਲਟੇਜ ਘੱਟਦਾ ਹੈ
       ਤੌ੍ ‘ਤੇ ਵਦੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਿੰਨਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਵਕ ਦੋਿੇਂ (ਲੀਡ ਅਤੇ ਵ੍ਟ੍ਨ)
       ਕੇਿਲਾਂ ਨੂੰ ਵਧਆਨ ਵਿੱਚ ੍ੱਵਖਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੇਿਲ ਆਪਣਾ ੍ੇਟਡ ਕ੍ੰਟ ਲੈਂਦੀ   =   50 x 65  =6 .54 Volts
                                                                         7.2 x 69
       ਹੈ। ਅਵਜਹੇ ਿਾਿਵਲਆਂ ਵਿੱਚ Y amps ਦੇ ਕ੍ੰਟ ਲਈ ਕੇਿਲ ਦੀ X ਿੀਟ੍ ਦੀ
       ਲੰਿਾਈ ਲਈ ਿੋਲਟੇਜ ਦੀਆਂ ਿੂੰਦਾਂ ਦੀ ਗਣਨਾ ਵਦੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
       172              ਤਾਕਤ - ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਸ਼ੀਅਨ - (NSQF ਸੰਸ਼ੋਭਿਤੇ - 2022) -  ਅਭਿਆਸ ਲਈ ਸੰਬੰਭਿਤ ਭਸਿਾਂਤ 1.7.63
   187   188   189   190   191   192   193   194   195   196   197