Page 107 - Electrician - 1st Year - TP - Punjabi

ਪਾਵਰ (Power) ਅਭਿਆਸ 1.3.37
ਇਲੈਕਟਰਰੀਸ਼ੀਅਨ (Electrician) - ਬੁਭਨਆਦੀ ਇਲੈਕਟਰਰੀਕਲ ਅਭਿਆਸ

ਉਦੇਸ਼ ਰੋਧਕਾਂ ਦੇ ਲੜੀ-ਸਮਾਂਤਰ ਸੰਜੋਗਾਂ ਦੀਆਂ ਭਵਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨਾ (Verify the characteristics of
series parallel combination of resistors)

ਉਦੇਸ਼: ਇਸ ਅਭਿਆਸ ਦੇ ਅੰਤ ਭਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਯੋਗ ਹੋਿੋਗੇ
• ਫਾਰਮ ਸੀਰੀਜ਼ ਪੈਰਲਲ ਕੰਬੀਨੇਸ਼ਨ ਸਰਕਟ
• ਲੜੀ ਅਤੇ ਸਮਾਨਾਂਤਰ ਸਰਕਟਾਂ ਦੀਆਂ ਭਵਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰੋ।

ਲੋੜਾਂ (Requirements)

ਔਜ਼ਾਰ/ਸਾਜ਼ (Tools/Instruments) ਉਪਕਰਨ/ਮਸ਼ੀਨਾਂ (Equipment/Machines)
• 12V, 80Ah ਜਾਂ DC 0-60V ਿੇਰੀਏਬਲ ਿੋਲਟੇਜ
• ਇਲੈ੍ਟਰਿੀਸ਼ੀਅਨ ਟੂਲਭ੍ੱਟ - 1 Set.
• MC ਐਿਿੀਟਰ 0-500mA - 3 Nos. ਸਪਲਾਇਸ ਸੋਰਸ 0-1 ਐਂਪੀਅਰ ਿਰਤਿਾਨ ਭਲਭਿਭਟੰਗ
• ਰੀਓਸਟੈਟ - 100 ਓਹਿ, 1 ਏ - 1 No. ਸਹੂਲਤ ਦੇ ਨਾਲ - 1 No.
• MC ਿੋਲਟਿੀਟਰ 0-15V - 1 No. ਸਮੱਗਰੀ (Materials)
• ਿਲਟੀਿੀਟਰ - 1 No. • SPT 6A 250V - 1 No.
• ਪੋਟੈਂਸ਼ੀਓਿੀਟਰ 60 Ohm 2A - 1 No. • ਰੋਧ੍ 22 Ohm 1 ਡਬਲਯੂ - 1 No.
• ਰੀਓਸਟੈਟ 25 Ohm 2A - 1 No. • ਰੋਧ੍ 10 Ohm 1 ਡਬਲਯੂ - 1 No.
• ਰੀਓਸਟੈਟ - 40 ਓਹਿ, 2 ਏ - 2 Nos. • ੍ਨੈ੍ਭਟੰਗ ੍ੇਬਲ - as reqd.
• ਰੀਓਸਟੈਟ - 300 ਓਹਿ, 2 ਏ - 1 No.
ਭਿਧੀ (PROCEDURE)

ਟਾਸ੍ 1: ਪਰਰਤੀਰੋਧਕਾਂ ਦੀ ਲੜੀ ਦੇ ਸਮਾਨਾਂਤਰ ਸੰਜੋਗ ਦੀਆਂ ਭਵਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰੋ
1 ਸਰ੍ਟ ਭਚੱਤਰ ਬਣਾਓ ਅਤੇ ਭਚੱਤਰ 1 ਭਿੱਚ ਦਰਸਾਏ ਗਏ ਸਰ੍ਟ ਲਈ 3 ਇੱ੍ ਭਸਰੇ ਅਤੇ ਿੇਰੀਏਬਲ ਭਬੰਦੂ ਦੇ ਭਿਚ੍ਾਰ ਪਰਿਤੀਰੋਧ ਿੁੱਲ ਨੂੰ ਿਾਪੋ ਅਤੇ
ਪੈਰਲਲ ਸਰ੍ਟ ਿੋਲਟੇਜ ਅਤੇ ੍ਰੰਟ ਦੀ ਗਣਨਾ ੍ਰੋ। ਸਾਰਣੀ 1 ਭਿੱਚ ਿੁੱਲ ਭਚੱਤਰ 1 ਭਿੱਚ ਭਦੱਤੇ ਗਏ ਿੁੱਲਾਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਭਰਓਸਟੈਟ ਪਰਿਤੀਰੋਧ ਸੈੱਟ ੍ਰੋ
ਦਾਖਲ ੍ਰੋ। (ਭਜਿੇਂ ਭ੍ R1 = 25 Ohms, R2 = 300 Ohms, R3 = 40 Ohms ਅਤੇ
R4 = 60 Ohms)। ਰੀਓਸਟੈਟ

4 ਸਰ੍ਟ ਬਣਾਓ ਅਤੇ ਿੋਲਟੇਜ ਅਤੇ ੍ਰੰਟ ਨੂੰ ਿਾਪੋ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਾਰਣੀ 1
ਭਿੱਚ ਭਰ੍ਾਰਡ ੍ਰੋ।
5 Vs ਅਤੇ IS ਤੋਂ RT ਦੇ ਿੁੱਲ ਦੀ ਗਣਨਾ ੍ਰੋ ਅਤੇ ਸਾਰਣੀ 2 ਭਿੱਚ ਦਾਖਲ ੍ਰੋ।
੍ਦਿ 2 ਭਿੱਚ ਪਰਿਾਪਤ ਿੁੱਲ ਨਾਲ ਤੁਲਨਾ ੍ਰੋ।
ਪੁਸ਼ਟੀਕਰਨ
IS = I2 + I3; V = VR + VR; RT = R1 + (R2/ (R3 + R4).
2 VS = 50V ਲਈ ੍ੁੱਲ ਪਰਿਤੀਰੋਧ RT ਅਤੇ ੍ੁੱਲ ਿੌਜੂਦਾ IS ਦੀ ਗਣਨਾ ੍ਰੋ
ਅਤੇ ਸਾਰਣੀ 2 ਭਿੱਚ ਦਾਖਲ ੍ਰੋ।
ਟੇਬਲ1
V I I V I V R +R R ||(R +R )
VS = 50V RI S 2 R2 3 R3 3 4 2 3 4
R1 = 25Ω ਗਣਨਾ੍ੀਤੀ
R2 = 300Ω ਿੁੱਲ
ਿਾਭਪਆ
R3 = 40Ω
ਿੁੱਲ
R4 = 60Ω

ਟੇਬਲ 2
ਗਣਨਾ੍ੀਤੇਿੁੱਲ R = R + {R || (R +R )} =
3
2
4
T
1
ਿਾਭਪਆਿੁੱਲ
85