Page 237 - R&ACT - 1st Year - TT - Marathi

• लो स्ेफ्सफ्फक व्ाल्ुम ऑफ व्ेपर (कमी फ्वफ्शष्ट प्रमाणात वाफ) फ्मर्ेन हे CH४ असल्ाने आफ्ण R-१२ हे फ्मर्ेनपासून घेतलेले असल्ाने त्ात एक
काबचान अणू कायम राहतो आफ्ण ४ हायड्र ोजन अणूंची जागा दोन फ्ोररन अणूंनी
• इव्ेपोरेटर अँड कं डेन्सर प्रेशर शुल्ड बी पॉफ्सटीव् (बाष्ीभवक आफ्ण
कं डेनसर दाब सकारात्मक असावेत) घेतली (वर ठरवल्ाप्रमाणे) आफ्ण उवचाररत दोन हायड्र ोजन अणू क्ोरीनने बदलले
(आम्ी पाफ्हले. पूववी R-१२) अणूंमध्ये हायड्र ोजन अणू नसतात जसे सूरि दशचाफ्वते.
• हाय र्मचाल कण्डस्टिस्व्टी (उच्च र्मचाल चालकता)
रेधरिजरंट - आर -२२
• नॉन करोफ्सचाव् तो मेटल (धातूला संक्षारक नसलेले)
(फ्मर्ेन CH४, सूरि CHClF२, मोनो क्ोरो फ्डफ्ुओरो फ्मर्ेन पासून व्ुत्न्न) R-२२
• नॉन फ्ेमेबल (ज्वलनशील नाही) मधील अंक (प्रर्म) २, दोन फ्ोररन अणू दशचाफ्वतो.

• नॉन एक्लिोफ्सव् (फ्वना-स्ोटक) अंक २ (दुसरा), १ कमी, म्णजे १ (एक) हा हायड्र ोजन अणूंची संख्ा दशचावतो. अंक
• नॉन टॉस्क्क (फ्बनफ्वषारी) ० (२२ च्ा समोर) अफ्धक १, म्णजे १ काबचान अणूंची संख्ा दशचावते.

रेधरिजरंट्स फ्मर्ेनमध्ये १ काबचान अणू आफ्ण ४ हायड्र ोजन अणू आहेत ज्ात असे फ्दसून येते
की ते दोन फ्ोररन आफ्ण एक हायड्र ोजन अणूने बदलले आहेत, फ्शल्लक क्ोरीन
रेफ्रिजरंट्स हे रेफ्रिजरेफ्टंग फ्सस्टीममधील उष्ा ट्रान्सपरचे माध्यम (रासायफ्नक
संयुग) आहेत जे कमी तापमान आफ्ण दाबाने बाष्ीभवन करून उष्णता उचलतात अणूने बदलले आहे आफ्ण म्णून सूरि CHClF२ फ्कं वा मोनो क्ोरो फ्डफ्ुरो फ्मर्ेन
आफ्ण उच्च तापमान आफ्ण दाबाने घनरूप होऊन उष्णता सोडतात. आहे.
रेधरिजरंट - आर - १३४A
वर्ा्मनुवर्षे रेधरिजरंट
(इर्ेन (C२H६) पासून व्ुत्न्न - सूरि CF३ CH२F - Tetra Fluro Ethane) अंक ४,
लहान घरगुती आफ्ण व्ावसाफ्यक मशीन्समध्ये सल्फर-डायऑक्ाइड आफ्ण
फ्मर्ाइल-क्ोराईड आफ्ण त्ानंतर सेंट्रीफ्ूगल फ्सस्टममध्ये फ्मफ्र्लीन क्ोराईड फ्ोररन अणूंची संख्ा दशचाफ्वतो.
वापरलेले सुरुवातीचे रेफ्रिजरंट होते. अमोफ्नयाचाही वापर के ला जात होता आफ्ण अंक ३, कमी १ (एक), म्णजे २ (दोन) हायड्र ोजन अणूंची संख्ा दशचावते.
आजही मोठ्ा वनस्ती आफ्ण उपकरणांमध्ये वापरला जात आहे. अंक १, अफ्धक १ (एक), म्णजे २ (दोन) काबचान अणूंची संख्ा दशचावते.

वरील सवचा रेफ्रिजरंट फ्वषारी/ज्वलनशील होते आफ्ण सुरफ्क्षत, नॉनटॉस्क्क, इर्ेनमध्ये दोन काबचान आफ्ण सहा हायड्र ोजन अणू आहेत ज्ांच्ा जागी चार
नॉनफ्ेमेबल (ज्वलनशील) रेफ्रिजरंटचा शोध १९३० च्ा आसपास रेफ्रिजरंट फ्ोररन अणू आहेत, फ्शल्लक दोन हायड्र ोजन अणू पूणचापणे आहेत आफ्ण म्णून
- १२ (CFC-१२) च्ा शोधाने संपला आफ्ण ते घरगुती रेफ्रिजरेटसचा आफ्ण इतर सूरि CF३CH२ फ्कं वा C२H२F६ आहे.
उपकरणांमध्ये खूप लोकफ्प्रय झाले. ते फ्मर्ेन (CH४) पासून प्राप्त झाले होते/
त्ानंतर R-२२ आफ्ण R-१३ (फ्मर्ेनपासून देखील फ्मळवलेले) शोधले गेले आफ्ण इतर क्रर्ांकन कोि
आज R-२२ वातानुकू फ्लत आफ्ण रेफ्रिजरेफ्टंग मशीन्स/उपकरणांमध्ये वापरले १ रेफ्रिजरंट्स जे अंक ४ पासून रिमांफ्कत आहेत जसे की R-४०४A, R-४०७C,
जाते. ते सवचा सुरफ्क्षत, गैर-फ्वषारी, नॉन-ज्वलनशील रेफ्रिजरंट आहेत. R-११४ आफ्ण R ४१०A हे फ्झओट्रॉफ्पक फ्मक्टेन्स आहेत, ते दोन फ्कं वा अफ्धक रेफ्रिजरंट्स,
अलीकडे HFC-१३४a सारख्ा इर्ेन (C२H६) पासून रेफ्रिजरंट्स देखील फ्मळवले घटकांचे फ्मश्रण आहे, जे दोन्ी घटकांचे गुणधमचा प्रदफ्शचात करतात.
गेले.
R-५००, R-५०२, R-५०७ सारख्ा ५ अंकापासून सुरू होणारे रेफ्रिजरंट्स
क्रर्ांकानुसार रेधरिजरंट ओळखिे (संदर््म आकृ ती १ आधि २) अ ॅझोट्रॉफ्पक रेफ्रिजरंट्स आहेत, ते दोन रेफ्रिजरंट्स/घटकांचे फ्मश्रण आहे,
फ्मर्ेन आफ्ण इर्ेनवर आधाररत रेफ्रिजरंट्स जे हॅलो काबचानच्ा प्रफ्त्थर्ापनाने परंतु ते एकाच घटक रेफ्रिजरंटसारखे वागतात.
बनवले जातात जे क्ोरीन, फ्ोररन, ब्ोमाइन आहेत. हे रेफ्रिजरेंट्स ज्ामध्ये धवर्ारीपिा (टॉन्क्सक) आधि ज्वलनशीलतेनुसार (फ्ेर्ेबलनुसार)
फ्ोररन असते आफ्ण सध्या वापरल्ा जाणार् या रेफ्रिजरंट्स ज्ांना फ्ोरो काबचान वगटीकरि
म्णून ओळखले जाते.
रेधरिजरंटचे धवर्ारीपिा आधि ज्वलनशीलतेच्ा तीन स्तरांनुसार वगटीकरि
रिमांकन प्रणालीचा अर्चा खालीलप्रमाणे आहे: देखील के ले जाते.

रेधरिजरेंट - १२ (R-१२) फ्वषारीपणा - फ्वषारीपणाच्ा प्रमाणानुसार दोन गट अ आफ्ण ब.
(फ्मर्ेन CH४, फॉर्ुचाला CHCIF२ - Dichlorodifluoro metane वरून व्ुत्न्न) A - रेफ्रिजरंट्स ४०० ppm पययंत एकाग्तेमध्ये जास् फ्वषारी नसतात.
R-१२ मधील अंक २ सूफ्चत करतो की दोन फ्ोररन अणू आहेत. B - ४०० पीपीएम पेक्षा कमी एकाग्तेवर फ्वषारीपणाचा पुरावा दशचाफ्वणारे रेफ्रिजरंट

अंक १ कमी १, म्णजे शून्य हा हायड्र ोजन अणूंची संख्ा दशचावतो. (या प्रकरणात, ओळखते.
काहीही नाही)
ज्वलनशीलता:
अंक ० (१२ च्ा समोर) अफ्धक १, म्णजे १ काबचान अणूंची संख्ा दशचावते.
वग्म १: १४.७ psia आफ्ण २१०C वर हवेत चाचणी के ली असता ज्वाला पसरत नाही
असे रेफ्रिजरंट दशचावते.

C G & M : R&ACT (NSQF -उजळिी 2022) एक्सरसाईस साठी संबंधित धिअरी 1.4.77-80 217