Page 236 - R&ACT - 1st Year - TT - Marathi

C G & M एक्सरसाईस साठी संबंधित धिअरी 1.4.77-80

R&ACT - रेधरिजरंट

रेधरिजरेटर (Refrigerator)

उधदिष्े: या धड्ाच्ा शेवटी तुम्ी सक्षम व्ाल.
• रेधरिजरंट आधि रेधरिजरंटचे गुििर््म सर्जावून सांगा.
• रेधरिजरंटचे गुििर््म.
• रेधरिजरंट्सचा पर्ा्मवरिावर T Way (टी-र्ाग्म), ओझोन कर्ी होिे आधि ग्ोबल वॉधर्िंग (ग्ीनहाऊस इफे क्ट) वर पररिार् होतो.
• ओझोन धिपलीधटंग रेधरिजरंट्स (HCFCS) च्ा र्ॉन्ट्रि र्ल प्ोटोकॉल फे ज-आउट शेड्ूलचे वि्मन करा.
• रेधरिजरंट्सचे नार्करि
• रेधरिजरंट धर्श्रि आधि सरकिे
• रेधरिजरंट ऍन्लिके शन्स.

रेधरिजरंट (अमेररकन सोसायटी ऑफ हीफ्टंग रेफ्रिजरेशन अँड एअर कं फ्डशफ्नंग इंफ्जफ्नयसचा)
द्ारे रिमांकन ओळखण्ाची प्रणाली प्रमाफ्णत के ली गेली आहे.
रेफ्रिजरंट हे उष्णता हस्ांतरण माध्यम आहे. हे उष्णता हस्ांतरणाचे एक माध्यम
आहे, जे बाष्ीभवनामुळे कमी तापमानात आफ्ण दाबाने उष्णता शोषून घेते आफ्ण रेफ्रिजरंट नंतर दोन अंकी संख्ा फ्मर्ेन बेस दशचावते. तीन अंकी संख्ा इर्ेन बेस
संक्षेपणामुळे उच्च तापमान आफ्ण दाबाने ते मुक्त करते. दशचावते. उजवीकडील पफ्हला अंक रेफ्रिजरंटमधील फ्ोररन (F) अणूंची संख्ा
रेफ्रिजरेफ्टंग फ्सस्टममध्ये वापरण्ात येणारे उष्णता वाहून नेणारे माध्यम रेफ्रिजरंट आहे. उजवीकडील दुसरा अंक हा एक काबचान (C) अणू आहे, परंतु जेव्ा हा अंक
म्णून ओळखले जाते. रेफ्रिजरंट कमी तापमान पातळीवर उष्णता शोषून घेते शून्य असतो तेव्ा तो वगळला जातो.
आफ्ण उच्च तापमान पातळीवर ती नाकारते. यांफ्रिक फ्कं वा उष्णता उजजेच्ा खचाचावर सामान्य रासायफ्नक सूरि C H CL F q
m
n
p
उष्णता नाकारणे सुलभ होते.
जे n+p+q =२m+२ आहे
उष्णता शोषून घेण्ाच्ा प्रफ्रियेत द्रवातून वाफे त बदल होतो आफ्ण बहुतेक M = काबचान अणूंची संख्ा
रेफ्रिजरेशन फ्सस्टममध्ये उष्णता मुक्त करताना वाफे पासून द्रवपदार्ाचात घनरूप
होतो, अशा द्रवपदार्ाचाला रेफ्रिजरंट (शीतक) म्णतात. N = हायड्र ोजन अणूंची संख्ा
P = क्ोरीन अणूंची संख्ा
इधतहास

नैसफ्गचाक बफचा आफ्ण बफचा आफ्ण मीठ यांचे फ्मश्रण हे पफ्हले रेफ्रिजरंट होते. १८३४ Q = फ्ोररन अणूंची संख्ा
मध्ये एकतर अमोफ्नया, सल्फर डायऑक्ाइड, फ्मर्ाइल क्ोराईड आफ्ण काबचान अकाबचाफ्नक रेफ्रिजरंट्स कं पाऊं डच्ा या आस्विक वस्ुमानात ७०० जोडू न
डायऑक्ाइड वाष् संकु फ्चत रेफ्रिजरेशन सायकलमध्ये रेफ्रिजरंट म्णून वापरात फ्नयुक्त के ले जातात. उदाहरणार्चा, अमोफ्नयाचे आस्विक वस्ुमान १७ आहे, म्णून
आले. ते R-(७००+१७) फ्कं वा R-७१७ द्ारे फ्डझाइन के ले आहे.
रासायफ्नक फ्कं वा र्मचाल स््थर्रतेच्ा कमतरतेमुळे सुरक्षेच्ा कारणास्व बहुतेक प्ॉपटटीस ऑफ आर्िीर्ल रेधरिजरंट (आदश्म रेधरिजरंटचे वांछनीर् गुििर््म)
सुरुवातीच्ा रेफ्रिजरंट सामग्ी टाकू न देण्ात आल्ा आहेत.
रेफ्रिजरंटमध्ये खालील सवचा गुणधमचा असल्ास ते आदशचा असल्ाचे म्टले जाते.
सध्याच्ा काळात हॅलो-काबचान कं पाऊं ड्स, हायड्र ो काबचान कं पाऊं ड्ससह अनेक रेफ्रिजरंट्सची मानक तुलना -१५°C च्ा बाष्ीभवन तापमान आफ्ण +३०°C च्ा
नवीन रेफ्रिजरंट्स एअर कं फ्डशफ्नंग आफ्ण रेफ्रिजरेशन ऍस्लिके शन्ससाठी वापरले कं डेस्न्संग तापमानावर आधाररत आहे.
जातात.
• लो बोईफ्लंग पॉईंट
परंतु अलीकडच्ा काळात शास्त्ज्ांना असे आढळून आले की हॅलोकाबचान संयुगे • लो रिीफ्झंग पॉईंट (कमी गोठण फ्बंदू)
ओझोनचा र्र खात आहेत. त्ामुळे ओझोन अनुकू ल रेफ्रिजरंट R-134a हे
रेफ्रिजरेशन फ्सस्टीममध्ये सादर के ले आहे. • हाय लेटेन्ट फ्हट व्ेपोरायसेशन (वाष्ीकरणाची उच्च सुप्त उष्णता)
• हाय फ्रिफ्टकल प्रेशर अँड फ्रिफ्टकल टेम्परेचर (उच्च गंभीर दाब आफ्ण गंभीर
रेधरिजरंट क्रर्ांकन
तापमान)
रेफ्रिजरंट्स त्ांच्ा व्ापार नावाखाली उत्ादकांच्ा संख्ेनुसार तयार के ले
जातात. समान रासायफ्नक रचनेचे रेफ्रिजरंट ओळखण्ासाठी सावचाफ्रिक रिमांकन • लो स्ेफ्सफ्फक फ्हट ऑफ फ्लस्विड अँड हाय स्ेफ्सफ्फक फ्हट ऑर व्ेपर
प्रणाली स्ीकारली गेली आहे. म्णून, रेफ्रिजरंट्स संख्ेनुसार ओळखले जातात. (द्रवाची कमी फ्वफ्शष्ट उष्णता आफ्ण उच्च फ्वफ्शष्ट उष्णता फ्कं वा वाफ)
संख्ा R या अक्षराचे अनुसरण करते, ज्ाचा अर्चा रेफ्रिजरंट आहे. ASHRAE

216