Page 239 - R&AC - 1st Year TT Gujarati

રેફ્રિજન્ટ પ્યશાવરણ પર અસર કરે છે: છેલ્લા કેટલાક દા્યકાઓર્ી ઉપ્યોગમાં ગ્ીનહાઉસ અસર - ગ્લોબલ વોર્મમગ સંભત્વત (GWP):સૂ્ય્થમાંર્ી પૃથ્વી
લેવાતા ઘણા રેફ્રિજન્ટ્ટ્સ પ્યશાવરણ પર બે રીતે અસર કરે છે - ઓઝોન દ્ારા શોષા્યેલી કેટલીક ગરમી અવકાશમાં પાછી પ્રમતબિબબબત ર્ા્ય છે જેર્ી
અવક્ષ્ય અને ગ્લોબલ વોર્મમગ (ગ્ીનહાઉસ અસર).
ઓઝોન સ્તર - તેનું અવક્ષ્ય: ઓઝોન એ ઓજ્ક્જનનો એક પ્રકાર છે,
ઓઝોન પરમાણુ ઓજ્ક્જનના રિણ અણુઓ (O3) ધરાવે છે જ્ારે
ઓજ્ક્જન પરમાણુ મારિ બે અણુઓ (O2) ર્ી બનેલું છે. ઓઝોન સ્તર
પૃથ્વીના ઊધ્વ્થમંડળને ઘેરે છે, જે ત્વષુવવૃત્ પર પૃથ્વીની સપાટીર્ી લગભગ
11 ફ્કલોમીટર ઉપર અને ધ્ુવો પર 5 ર્ી 6 ફ્કલોમીટર (ફ્ફગ 1) છે. ઓઝોન
સ્તર સૂ્ય્થના અલ્્રાવા્યોલેટ (્યુવી) ફ્કરણોને નોંધપારિ રીતે શોષી લે છે, આમ
્યુવી ફ્કરણોત્સગ્થની ઉચ્ચ સાંદ્રતાની હાનનકારક અસરોર્ી પૃથ્વી પરના જીવન
માટે રક્ષણાત્મક છરિ તરીકે કામ કરે છે. જો ઊધ્વ્થમંડળમાં ઓઝોન સ્તરનો
અવક્ષ્ય ર્ા્ય છે, તો પૃથ્વી પર ્યુવી ફ્કરણોત્સગ્થ વધશે. આના પફ્રણામ
આરોગ્્ય માટે જોખમી હોઈ શકે છે જેમ કે ચામડીનું કેન્સર, ગંભીર ચેપી
રોગો, પ્યશાવરણી્ય સમસ્્યાઓ જેમ કે ગ્લોબલ વોર્મમગ, ધ્ુવી્ય બરફના પૃથ્વીનું તાપમાન ચોક્કસ સ્તરર્ી ઉપર વધવા દેતું નર્ી. વા્યુઓની ફ્ફલ્મ
ટોપીઓનું પીગળવું, દફ્ર્યાની સપાટીમાં વધારો, દુષ્કાળ પૃથ્વી પરના જીવન પૃથ્વીના વાતાવરણને આવરી લે છે. આમાંના કેટલાક વા્યુઓ પ્રમતબિબબબત
માટે ગંભીર ચિચતાનો ત્વષ્ય છે. ગરમીના ભાગને ફસાવે છે અને તેના પ્રમતબિબબને અવકાશમાં પાછા અટકાવે
છે. આ પૃથ્વીના સરેરાશ તાપમાનમાં વધારો કરે છે જે ‘ગ્લોબલ વોર્મમગ’
તરફ દોરી ર્્ય છે. (ફ્ફગ 3) આને ‘ગ્ીનહાઉસ ઇફેટ્’ તરીકે ઓળખવામાં
આવે છે અને જે વા્યુઓ ગરમીને ફસાવે છે તેને ગ્ીનહાઉસ વા્યુઓ તરીકે
ઓળખવામાં આવે છે (ગ્ીનહાઉસ: એક ઓરડો અર્વા કાચની ફ્દવાલોનું ઘર
અને નન્યંત્રિત (ઉચ્ચ/ઉષ્ણકહટબંધી્ય) પર છોડની ખેતી માટે છત તાપમાન
અને (ઉચ્ચ) ભેજની સ્થિમત). દેખીતી રીતે, વાતાવરણમાં ગ્ીનહાઉસ વા્યુઓની
વધુ સાંદ્રતા પૃથ્વીને ગરમ કરવા અને પફ્રણામે હાનનકારક પ્યશાવરણી્ય
ફેરફારો તરફ દોરી જશે.
Fig 3

હેલોન્સ (આગ ઓલવવા માટે વપરા્ય છે) એ બ્ોમમન, ફ્લોફ્રન અને કાબ્થન
ધરાવતા સં્યોજનો છે. સીએફસીની જેમ, બ્ોમમન છોડતા સ્ટ્રેટોભસ્્યરમાં વાતાવરણમાં મુખ્ ગ્ીનહાઉસ વા્યુઓ કાબ્થન ડા્યોક્ાઇડ (CO2), મમર્ેન
હેલોન્સ તૂટી ર્્ય છે. બ્ોમમન ઓઝોન સ્તર પર ક્લોફ્રન કરતાં પણ વધુ અને માઈટ્રસ ઓક્ાઇડ છે. બધા હેલોજેનેટેડ રેફ્રિજન્ટ્ટ્સ (CFCs, HCFCs
ત્વનાશક છે. (ફ્ફગ 2) અને ક્લોફ્રન-મુક્ત HFCs પણ) ગ્ીનહાઉસ હોવાનું જણા્ય છે.
ઓઝોન - અવક્ષ્ય સંભત્વત (ODP):ઓઝોન અવક્ષ્ય માટે સં્યોજનોની
સંભત્વતતા, તેમના ક્લોફ્રન/બ્ોમમન સામગ્ી અને વાતાવરણમાં તેમની વા્યુઓ HCFCs (દા.ત. R-22) અને HFCs (જેમ કે R-134a) CFC કરતાં
સ્થિરતાના સમ્યગાળા અનુસાર સ્પષ્ટપણે બદલા્ય છે. આ સંભત્વતને ટૂંકા વાતાવરણી્ય જીવન ધરાવે છે. તેઓ રાસા્યણણક પ્રમતફ્રિ્યાઓ દ્ારા
ઓઝોન અવક્ષ્ય સંભત્વત (ODP) તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. ODP એ નીચલા વાતાવરણમાં જ નાશ પામે છે અને તેર્ી તેમની ODP અને GWP
સં્યોજનમાં ક્લોફ્રનના વજનના ટકાવારી અને વાતાવરણમાં જીવનકાળ મૂલ્યો ઓછી હો્ય છે.
(સ્થિરતા) પર આધાફ્રત પફ્રબળ છે.

CG & M : R&ACT : (NSQF - સંશયોધિત 2022) - અભ્્યયાસ 1.14.77-80 મયાટે સંબંધિત સસદ્ધધાંત
219