Page 271 - Electrician - 1st year- TT - Gujarati

આપેલ બીજી તરફ જ્ારે વપસ્ન જમણી તરફ જાય છે એટલે કે રિંસ્ચાિ્થ અર્વા
રિંજલવરી સ્્રોક ર્ાય છે ત્ારે જસજલન્િંરની અંદરનો પ્રવાહરી ચેક વાલ્વ 1
વર્કકગ વોલ્ટેજ - 240V, 50Hz
અને રિંજલવરી પાઈપ 4 દ્ારા બહાર ધકેલાય છે. રિંજલવરી સ્્રોક દરતમયાન
વવતરરત કરવામાં આવનાર પાણીનો જથ્ર્ો - 1000 જલટર વાલ્વ 2 સ્પસ્પ્રગની રક્રયા અને અંદરના પાણીના દબાણર્ી જસજલન્િંર બંધ
રહે છે.
વવતરરત પાણીની ઊ ં ચાઈ - 30 મી
જો કે, આ પ્રકારના પંપમાં માત્ર રિંસ્ચાિ્થ સ્્રોક દરતમયાન જ પાણીનું વવસિ્થન
મોટરની કાય્થક્ષમતા - 80% ર્ાય છે, તેર્ી પંપ પાણીનો ધબકતો કરન્ટ બનાવે છે, સતત કરન્ટ નહીં. આ
પ્રકારના પંપને વપસ્ન પંપ કહેવામાં આવે છે
રિંજલવરીનો સમય - 15 તમનનટ
રોટરી પંપ : બજારમાં આ પંપની ઘણી બધી જાતો છે. જો કે સેન્ટ્રરીફ્ુગલ
ઉકેલ પંપ, િેટ પંપ અને સબમર્સબલ પંપ સામાન્ય રીતે ઘરોમાં પાણી ઉપાિંવા
પંપ દ્ારા કરવામાં આવેલ કામ / તમનનટ = માટે ઉપયોગમાં લેવાતા પંપ છે.
સેન્રિરીફ્ુગલ પંપ : આકૃતત 2 સેન્ટ્રરીફ્ુગલ પંપનું બાંધકામ અને સંચાલન
પાણીનો જથ્ર્ો x પાણીની ઊ ં ચાઈ
= = 1000 x 30 kgm/min. દશથાવે છે
રિંજલવરીનો સમય 15

કેન્દ્રત્ાગી પંપનું સંચાલન કેન્દ્રત્ાગી બળ પર આધારરત છે. િેમ િેમ પંપ
કારણ કે 1 જલટર પાણી = 1 રકલો. પાણી કરવામાં આવતો પ્રવાહરી પંપના ઇનલેટ અર્વા કેન્દ્રરીય વવભાગમાં પ્રવેશે છે,
તેમ ઇમ્પેલર વેનની ફરતી રક્રયા તેને પંપ કેસીંગની બહારની તરફ દબાણ
અને 4500 kgm/તમનનટ = 1HP
=
1000 x 30 કરે છે (આકૃતત 2).
પંપના output HP = 0.44 or 0.5 HP
15 x 4500
પંપના input HP = 0.5 x 100 /80
= 0.625 HP

ભલામણ કરેલ મોટરની આગામી નજીકની HP 0.75 HP છે
પમ્પ્સ : પંપને મુખ્યત્વે બે કેટેગરીમાં વગગીકૃત કરી શકાય છે. તેઓ છે
- રેસીપ્રોકેટીંગ પંપ

- રોટરી પંપ
કારણ કે પ્રવાહરી ઇમ્પેલરની બહારની ધાર પર િિંપર્ી ફરે છે, વેગ વધે
રેસીપ્રોકેટીંગ પંપ : આ પ્રકારના પંપમાં, મુખ્ય ફરતા ભાગોમાં માત્ર પરસ્પર છે. િેમ િેમ વધુ પ્રવાહરી પંપમાં પ્રવેશે છે, તેમ તેમ ઇમ્પેલરને ઘેરી લેનારા
ગતત હોય છે અને તેર્ી તેનું નામ. આકૃતત 1 પરસ્પર પંપના મુખ્ય ભાગો કેસીંગમાં વધુ પ્રવાહરી વેગ બને છે. આ વેગ પંપ રિંસ્ચાિ્થ પોટ્થમાંર્ી પ્રવાહરીને
બતાવે છે. દબાણ કરે છે
જ્ારે વપસ્ન િંાબી તરફ જાય છે, ત્ારે જસજલન્િંરની અંદર આંઝશક વેક્ુમ સેન્ટ્રરીફ્ુગલ પંપનો ઉપયોગ ર્ાય છે જ્ાં પ્રમાણમાં ઓછા દબાણે મોટા
બનાવવામાં આવે છે. આકૃતત 1 માં ચેક વાલ્વ 1 શૂન્યાવકાશની સક્શન પ્રમાણમાં પાણી પમ્પ કરવાનું હોય છે
અસર, સ્પસ્પ્રગ એક્શન અને રિંસ્ચાિ્થ ટ્ુબ 4 માં પાણીના માર્ાને કારણે
બંધ ર્ાય છે પરંતુ વાલ્વ 2 આકૃતત 1 ખુલે છે અને વાતાવરણીય કારણે સબમર્સબલ પંપ : આ પંપ સેન્ટ્રરીફ્ુગલ પંપની શ્ેણીમાં પણ આવે છે
સક્શન પાઇપ 3 દ્ારા જસજલન્િંરમાં પાણી ભરવા દે છે. બહાર દબાણ. અને તે એવા સ્ળોએ ઉપયોગમાં લેવાય છે જ્ાં પાણી ખૂબ ઊ ં િંાણમાં
વપસ્નના આ સ્્રોકને સક્શન સ્્રોક કહેવામાં આવે છે. જોવા મળે છે.
સબમર્સબલ પંપમાં મોટર હોય છે અને અક્ષીય લંબાઈવાળા પંપ પાણીમાં
િંૂબી જાય છે (આકૃતત 3). સામાન્ય રીતે આવા પંપનો ઉપયોગ બોરવેલ માટે
કરવામાં આવે છે જ્ાં ઉપાિંવા માટેનું પાણીનું પ્રમાણ પારસ્પરરક પંપની
ક્ષમતા કરતાં વધી જાય છે. આવા પ્રકારના પંપમાં વપરાતી મોટર 3 ફેિ
ની હોય છે.
કેબલ અને મોટર વવગિન્િંગ્સમાં વોટરપ્ૂફ સીસિલગ હોય છે કારણ કે તે
પાણીમાં િંૂબી જાય છે. આવા પંપ સેટના નીચેના ફાયદા હશે.

- વ્યાસ નાનો છે.
- મોટર અને પંપ પાણીમાં િંૂબી ગયા છે. તેર્ી ગ્ાઉન્િં લેવલ પર જગ્યાની
જરૂર નર્ી.
- પાણી પહોંચાિંવા માટે મોટર અને પંપ સંપૂણ્થપણે મેટલ પાઇપ દ્ારા
જોિંાયેલા છે.

252 પાવર : ઇલેક્ટ્રિશિ્યન (NSQF - સુિારેલ 2022) - સંબંધિત વ્્યા્યામ માટે સસદ્ધધાંત 1.11.93, 94 &97