Page 164 - Electrician - 1st year- TT - Gujarati
P. 164
તેર્ી તબક્કા એમ્પીયિં વળાંક તટથિ એમ્પીયિં કિંતાં વધી જાય છેવળાંક લસસ્મમાં પ્રવાહ ચલાવે છે જિે તેમની અને તટથિ પ્રવાહ વચ્ચેના તફાવત
અને વૈકક્્પપક ચુંબકટીય પ્રવાહ કોિંમાં પફિંણમે છે. પ્રવાહ એ જ ચુંબકટીય પિં આધાફિંત છે.
સર્કટ પિં ગૌણ કોઇલના ઘા સાર્ે જોડ્ાય છે જિે તેમાં એક emf પ્રેિંે જ્ાિંે ટટ્ટીવિપગ કિંંટ પૂવ્થનનધશાફિંત સુધી પહોંચે છેસર્કટ બ્ેકિં ટ્ટટ્પ્સને સ્તિં
છે. આની રિકમત emf શેષ પિં આધાિં િંાખે છેવત્થમાન, તેર્ી તે ટ્ટટ્વિપગ
આપો અને મુખ્ય સંપકગો ખોલો અને આમ સર્કટમાં વવક્ષેપ પડ્ે છે.
ફ્ુઝ (Fuses)
ઉદ્ેશ્્યો:આ પાઠના અંતે તમે સમર્્થ હશો
• સર્કટમધાં ફ્ુઝનો હેતુ સમજાવો
• વવવવિ પ્કારના ફ્ુઝ અને તેમના ઉપ્યોગોનું વગગીકરર્ કરો.
ફ્ુઝનો હેતુ: ફ્ુિ એ એક સુિંક્ષા ઉપકિંણ છે જિેનો ઉપયોગ સર્કટને
વધાિંાના પ્રવાહ સામે િંક્ષણ કિંવાના હેતુ માટે ર્ાય છે. વધુ પડ્તા પ્રવાહની
ઘટનામાં, ફ્ુિ તત્વ ઓગળે છે અને સર્કટ ખોલે છે જિેર્ી તેને નુકસાનર્ી
બચાવે છે.
પ્તીકો: ઈલેક્ટ્ો-ટેક્્નનકલ આકૃતતઓમાં વવદ્ુત ફ્ુિને દશશાવવા માટે
વપિંાતા આ ગ્ાફફકલ પ્રતીકો છે.
• ફ્ુિના સામાન્ય પ્રતીકો (ફફગ 1)
ફ્ુઝનું પ્લેસમેટિં: ઇલેક્ક્ટ્કલ ઇન્સ્ોલેશનમાં, ફ્ુિ હંમેશા જીવંત
વાયિં (ફફગ 2) સાર્ે જોડ્ાયેલા હોય છે અને ક્યાિંેય તટથિ N સાર્ે
જોડ્ાયેલા નર્ી.
ઘરેલું વા્યરિરગમધાં વપરાતા ફ્ુઝના પ્કાર:
• િંી-વાયિંેબલ પ્રકાિં (ઉપિંર્ી 200A)
• કાર્ટટ્જ પ્રકાિં (1250A સુધી)
ડરવા્યરેબલ પ્કાર ફ્ુઝ(ડફગ 3): ફ્ુિ તત્વઆ પ્રકાિંના ફ્ુિમાં
વાયિંનો સમાવેશ ર્ાય છે જિે જરૂિંી હોય ત્ાિંે બદલી શકાય છે. આ ફ્ુિ
િંચનામાં સિંળ છે અને પ્રાિંંભભક ખચ્થ તેમજ નવીકિંણ ખચ્થ ઘણો ઓછો છે.
આ પ્રકાિંમાં ઉપયોગમાં લેવાતા ફ્ુિ તત્વો ટટીન કિંેલા કોપિં વાયિં, સીસું
અને ટટીન એલોય અર્વા એલ્ુતમનનયમ વાયિં છે.(કોષ્ટક 1).
કિંંટિંેટિટગ કિંતા બમણા જિેટલો પ્રવાહ વહન કિંતી વખતે ફ્ુિ તત્વ
લગભગ 2 તમનનટ પછી ઓગળટી જશે.
144 પાવર : ઇલેક્ટ્રિશિ્યન (NSQF - સંિોધિત 2022) - સંબંધિત વ્્યા્યામ માટે સસદ્ધધાંત 1.7.62
